کاهش فاصله دلار نیما و آزاد، علت اصلی آرامش ارزی

در روزهای اخیر با وجود درگیری‌های منطقه‌ای در حوزه جنگ شاهد ثبات نسبی در بازار ارز بوده‌ایم. برخی کارشناسان ارزی معتقدند این ثبات نسبی به علت رفتارهای دولت در کوتاه‌مدت بوده است که درخصوص مباحث آن یک کارشناس ارزی به اقتصادآنلاین توضیحاتی ارائه داد.
عطا بهرامی، کارشناس اقتصادی درخصوص علت آرامش قیمت ارز با وجود تنش‌های منطقه‌ای گفت: اتفاقی که در تاریخ ما خیلی پرسابقه است این است که نرخ ارز براساس منطق بازار تعیین می‌شود و متغیر دیگر یعنی انتظارات تورمی و تنش‌های سیاسی اثر بسیار کنترل شده‌ای دارد. در سال ۲۰۰۱ به افغانستان و در سال ۲۰۰۳ به عراق حمله شد و در سال ۲۰۰۶ نیز جنگ ۳۳ روزه اتفاق افتاده بود. آن زمان دلار هزار تومان بود و قیمت آن دستخوش تغییر نشد. دلیلش این بود که آن زمان ساختار ارزی درست بود و ارز تک‌نرخی حاکم بود. الان نرخ ارز ما با توجه به میزان نقدینگی کشور، عدد معقولی است و چیز عجیبی نیست.
بهرامی ادامه داد: بحث دیگر این است که دولت در این مدت کوتاه، فاصله ارز نیما را با آزاد کم کرد و اگرچه متغیر سیاسی علیه بازار است اما این تغییرات عملا باعث شده میل به اینکه افراد صادرات کنند و ارز صادراتی را برگردانند، بالاتر برود و نرخ دلار هیچ تغییری نکند. این در شرایطی است که در سه ماه اخیر حتی شاهد کاهش قیمت نفت در حدود ۱۵دلار هم بودیم. یعنی متغیر‌های اقتصادی مجموعا بر متغیر‌های سیاسی غلبه کردند. این را می‌توانید در رفتار روسیه هم ببینید. روسیه الان در‌گیر جنگ با ناتو است. نرخ برابری روبل روسیه قبل از جنگ ۸۲ بود و الان ۹۰ است. مجموع این شواهد ما را به این دلیل می‌رساند که هر چقدر اقتصادی‌تر رفتار کنیم خروجی بهتری می‌گیریم حتی اگر تنش سیاسی وجود داشته باشد چون تنش سیاسی نمی‌تواند بر منطق اقتصادی غلبه کند. چیزی که تحریم را در سال ۹۸ موثر کرد، خرابکاری در اقتصاد از طریق برهم زدن قیمت‌های نسبی، چند نرخی کردن ارز، پیمان‌سپاری و سایر مواردی بود که متاسفانه ما از ترس تحریم انجام دادیم، اما موجب تشدید بیشتر تحریم شد.
وی درخصوص تاثیر افزایش نرخ ارز نیمایی و نزدیک شدن به قیمت بازار در ثبات نرخ دلار بیان کرد: کاهش فاصله نرخ دلار نیما و نرخ بازار آزاد، روی کنترل قیمت دلار، خیلی موثر بوده است. ارز نیمایی در دولت قبل با ارز بازار آزاد ۵۰‌درصد تفاوت داشت. این عملا صادر‌کننده را جریمه می‌کرد. من خیلی از صادرکنندگان را می‌شناسم که صادرات را رها کردند. عملا باید نرخ ارز را تک‌نرخی کنیم. مصارف ارزی ما در دلار ۶۰‌هزار تومان با دلار ۴‌هزار تومان فرق می‌کند. خیلی از کالا‌های مصرفی با تک‌نرخی شدن اصلا وارد نمی‌شود و خیلی از این کالا‌ها در داخل تولید خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی افزود: رانت ارزی تعادل را بر هم می‌ریزد. در قیمت غیرتعادلی نمی‌توانید بگویید تقاضا چقدر است. در ایران برای واردات با دلار ۶۰هزار تومانی، اینقدر تقاضا نیست. ارز ترجیحی در ذات خودش بیماری هلندی است یعنی به زبان دیگر اگر واردات کنی به تو یارانه می‌دهم. ایران تنها کشور دنیاست که تعرفه منفی دارد که ما به آن ارز ترجیحی می‌گوییم.
بهرامی در مورد راهبرد‌های سیاست ارزی دولت چهاردهم گفت: تا الان روند سیاستگذاری ارزی دولت نسبت به قبل بهتر بوده است. من نمی‌دانم تا آخر دولت، ارز را تک‌نرخی می‌کنند یا خیر اما اگر تک‌نرخی کنند بسیار عالی است.