کاهش سرعت رشد اقتصادی در پاییز

محمداصغرزاده- بررسی گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حکایت از کاهش رشد اقتصادی در پاییز سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. سرعت رشد در اغلب فعالیت‌ها و بخش‌های اقتصادی کند شده است اما نکته اساسی که در بررسی داده‌ها می‌توان به آن دست پیدا کرد، کم شدن ضریب اثرگذاری بخش نفت و گاز در میزان رشد اقتصادی است. با اینکه کاهش بخش نفتی پررنگ بوده اما میزان کاهش رشد تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد، رشد اقتصادی تاثیر چندانی از آن نپذیرفته است.
نکته مهم دیگر در داده‌های منتشره این است که از میان تمام فعالیت‌ها صرفا بخش کشاورزی با افزایش سهم از تولید ناخالص داخلی مواجه شده است. تمامی بخش‌های اقتصادی با کاهش سرعت رشد در میزان تولید ناخالص مواجه شده‌اند و در این میان تنها بخش کشاورزی بوده که با رشد 2‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده است.
حکایت زمستانی نفت در پاییز!
بررسی گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که سهم بخش نفت و گاز از تولید ناخالص داخلی حدود 8/‏‏2‌درصد بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش چشمگیر 5/‏‏11‌درصدی را نشان می‌دهد اما نکته قابل تأمل این است که این میزان کاهش در بخش نفتی تاثیر چندانی بر کاهش رشد تولید ناخالص داخلی به طور کلی نداشته است.
کاهش اغلب بخش‌ها، به انضمام کاهش سرعت رشد 5/‏‏11‌درصدی بخش نفتی، در نهایت کاهش 9/‏‏0‌درصدی تولید ناخالص داخلی را به دنبال داشته است که نشان از پایین بودن ضریب تاثیرگذاری بخش نفتی بر رشد اقتصادی دارد.
از طرف دیگر، با کمی دقت در داده‌های ارائه‌شده نکته جالب دیگری را هم می‌توان متوجه شد. میزان رشد ناخالص داخلی با احتساب و بدون احتساب بخش نفت‌و گاز در پاییز امسال تغییر مشهودی را نشان نمی‌دهد. رشد تولید ناخالص داخلی بدون در نظر گرفتن بخش نفتی در پاییز امسال حدود 3/‏‏3‌درصد بوده است که مبتنی بر آمار، اگر تاثیر بخش نفتی را هم در نظر بگیریم، به رشدی معادل همین میزان خواهیم رسید. این مساله نیز دلیل دیگری بر مدعای مطرح‌شده مبنی بر کاهش اثرگذاری بخش نفتی بر اقتصاد ایران است؛ اتفاقی که در صورت ادامه‌دار بودن، می‌تواند به توسعه سایر بخش‌ها به خصوص خدمات بینجامد.
کشاورزی جان گرفت!
کشاورزی تنها بخش از میان فعالیت‌های اقتصادی است که نسبت به پاییز سال قبل با رشد مواجه شده است. آمارها نشان می‌دهد سهم بخش کشاورزی از رشد تولید ناخالص حدود 1/‏‏2درصد بوده که نسبت به مدت مشابه در سال۱۴۰۲ افزایش 9/‏‏1‌درصدی را تجربه کرده است.
آذر سرد معادن!
گروه صنایع و معادن نیز اگرچه نسبت به تابستان سال‌جاری با رشد 3/‏‏1‌درصدی مواجه شده ، اما نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته کاهش نسبتا قابل‌توجهی را تجربه کرده است. آمارها نشان می‌دهد که سهم بخش صنایع از تولید ناخالص در پاییز امسال به حدود ۳‌درصد رسیده است که نسبت به پاییز۱۴۰۲ کاهش 8/‏‏0‌درصدی را نشان می‌دهد. مساله بااهمیت دیگر که در بررسی‌ها به چشم می‌آید، کاهش حدود ۷۰‌درصدی سهم بخش صنایع و معادن از تولید ناخالص داخلی در آذرماه نسبت به ماه گذشته آن، یعنی آبان ۱۴۰۳ است که عمدتا تحت تاثیر کاهش شاخص تولید بخش صنعت و کاهش شاخص فروش نهاده‌های ساختمانی بورسی بوده است.
خدمات بی‌تفاوت!
بخش خدمات نیز نسبت به تابستان گذشته رشد 2/‏‏1‌درصدی را در تولید ناخالص نشان می‌دهد و به سهم 7/‏‏3‌درصدی رسیده است. این بخش نسبت به پاییز سال قبل سهم ثابتی را تجربه کرده و با تغییر خاصی روبه‌رو نشده است.