کاهش سرانه مصرف؛ چالشی جدی برای صنعت غذا

عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران، کمبود نقدینگی را مشکل شاخص صنعت غذا دانست و کاهش سرانه مصرف را از چالش‌های جدی این صنعت برشمرد.
سهراب کارگر اظهار کرد: در حال حاضر مساله شاخص در صنعت غذا نقدینگی بوده که کمبود نقدینگی در صنعت در دو پارامتر قابل بررسی است.
وی در ادامه افزود: اولین پارامتر، تامین به‌موقع تسهیلات از طریق بانک‌هاست که طولانی شدن این فرآیند باعث شده تا شرکت‌ها برای حفظ موجودی‌های خود مجبور باشند با ضریب بالاتری سفارش دهند. به‌عنوان مثال، ثبت حداقل سفارش ۸۰روز طول می‌کشد تا تایید شود. این زمان طولانی تاثیرات بسیاری بر شرکت‌ها دارد که از جمله آنها می‌توان نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر برای تامین مواد اولیه را مورد اشاره قرار داد. کارگر مساله دیگر را طولانی‌تر شدن زمان برگشت سرمایه از بازار دانست و اظهار داشت: به‌دلیل کاهش سرانه مصرف، مشتریان، مغازه‌داران و نمایندگان فروش و نقدینگی خود را با زمان بیشتری از بازار جمع‌آوری می‌کنند.
اگر این وضعیت را در بخش دارویی هم بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که حجم چک‌های برگشتی داروخانه‌ها به بیش 3همت رسیده است بنابراین اولین مشکلی که وجود دارد، نقدینگی است که به شدت صنایع را تحت فشار قرار داده است. عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران، مساله دیگر را کاهش سرانه مصرف برشمرد و تصریح کرد: کاهش سرانه مصرف، باعث می‌شود که امکان عرضه و فروش کالا به میزان مناسب وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر متوسط فروش در یک فروشگاه زنجیره‌ای را در نظر بگیریم، ترکیب هر ترولی (‌چرخ دستی‌) خروجی این فروشگاه در سال‌های گذشته نه‌تنها رشد نکرده بلکه افت کرده است. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۱ متوسط ارزش هر ترولی ۴۵۰‌هزار تومان بود اما در سال۱۴۰۲به ۳۷۰‌هزار تومان کاهش یافت.
کارگر با اشاره به اینکه ترکیب کالا نیز تغییر کرده است، گفت: به عنوان مثال در سال۱۴۰۱، نسبت کالاهای اساسی به سایر کالاها ۵۰ به ۵۰ بود اما هم‌اکنون این نسبت به ۶۵ به ۳۵‌درصد تغییر یافته یعنی ۶۵‌درصد سبد خانوار به کالاهای اساسی و ۳۵‌درصد به کالاهای غیر‌اساسی اختصاص یافته است. این تغییرات باعث می‌شود شرکت‌هایی که کالاهای غیراساسی تولید می‌کنند، افت بیشتری را تجربه کنند.
زیان ۲۰‌میلیارد دلاری صنعت غذا از کمبود انرژی
کارگر به چالش شدید مربوط به انرژی در شش ماهه نخست امسال اشاره و عنوان کرد: در تابستان امسال براساس اطلاعات تهیه‌شده اتاق ایران حدود ۲۰‌میلیارد دلار زیان ناشی از کمبود انرژی گزارش شده که این موضوع به‌ویژه در صنعت غذا که یک صنعت بزرگ در بین صنایع مختلف به‌شمار می‌آید، تاثیر بسیاری گذاشته است.
وی از کاهش صادرات به عنوان دیگر مساله یاد کرد و گفت: به‌دلیل نوسانات ارزی و شرایط خاص اقتصادی، در سال‌جاری نتوانستیم محصولات خود را به خوبی به بازار داخلی عرضه کنیم. به‌طور قطع صادرات اصلی‌ترین قربانی این شرایط بوده و این مساله به‌وضوح با کاهش سهم و ‌درصد ارزش صادرات محصولات غذایی در شش ماهه ابتدای سال خود را نشان داده است. کارگر یکی دیگر از مشکلات صنعت غذا را عدم حضور شرکت‌های خارجی به منظور بهینه‌تر کردن رقابت دانست و اظهار داشت: در ایران صنعت غذا به اندازه صنعت خودرو انحصاری نیست و شرکت‌های بزرگ خارجی می‌توانند به کشورمان بیایند و کالا تولید کنند اما در حال حاضر امکان چنین حضور و رقابتی وجود ندارد. این امر باعث شده که رقابت در صنعت غذا کمرنگ‌تر شود.
عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران در ادامه اضافه کرد: در این شرایط، احساس من به‌عنوان یک مصرف‌کننده آن است که این کاهش رقابت ممکن است بر عدم رشد کیفیت کالا تاثیر بگذارد و در نتیجه من به‌عنوان مصرف‌کننده نتوانم کالای بهینه‌تری را خریداری کنیم‌.
مشکلات تامین مواد اولیه برای صنعت غذا
کارگر در خصوص مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه گفت: در صنعت غذا سه کالای اساسی وجود دارد که شامل شکر، روغن و گلوکز است که شکر به‌ویژه برای شرکت‌های تولیدی مانند شرکت‌های کانفکشنری‌ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران با بیان اینکه در ماه‌های اخیر نوسانات بسیاری در قیمت شکر رخ داده است، اظهار داشت: مشکلات مربوط به بافت دولتی در عرضه این کالا، چه در بخش واردات و چه در بخش تولید، چالش‌های بسیاری را به‌وجود آورده است.
وی با یادآوری این موضوع که امسال کمبود شکر نسبت به گذشته کمتر خود را نشان داده است، تصریح کرد: شاید اگر شرایط نرمال و معمولی داشتیم، به‌شدت با مشکل کمبود شکر روبه‌رو می‌شدیم اما به‌دلیل اینکه در صنعت غذا تولید در شش ماهه نخست امسال نتوانسته به ضریب رشد سال گذشته برسد، این کمبود کمتر احساس شد. این کاهش به‌طور خودکار به‌دلیل افت سرانه مصرف هر ساله است که باعث شد این مشکل در نیمه نخست امسال کمتر به چشم بیاید.
کارگر با بیان اینکه معمولا در شش ماهه دوم سال در زمینه تولید شکر مشکلات بیشتری بروز می‌کند، افزود: به‌خصوص در فصل پاییز و زمان برداشت چغندر که فرآیند وارد شدن محصول به پروسه تولید زمان‌بر می‌شود، این مشکل بیش از پیش لمس می‌شود.
وی در رابطه با مشکلات مربوط به تامین روغن نیز اظهار داشت: مسائل ارزی و مشکلات مربوط به واردات، باعث کمبود روغن در صنعت شده است. اگرچه در برخی صنوف و صنایع این کمبود بیشتر محسوس است اما به دلیل افت متوسط فروش در این دوره، این مشکل در سطح وسیع‌تری مشاهده نمی‌شود.
عضو هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران با بیان اینکه در دنیای کسب‌وکار، گردش مالی از ارزش بالایی برخوردار است، گفت: این بدان معناست که در صنعت، رشد از طریق افزایش و بهبود گردش مالی به‌دست می‌آید بنابراین تولیدکنندگان موادغذایی ترجیح می‌دهند که دارای سهم بازار بیشتر و قوی‌تری باشند تا نسبت سودآوری بیشتر و سهم بازار قوی و موافق در بازار و صنعت غذا دارای جایگاه مهم‌تری است.