چهارمین سالروز درگذشت پدر شهرسازی ایران

دکتر علی کیافر- دکتر سیدمحسن حبیبی، پدر شهرسازی ایران، نماد بارز عشق و تعهد به فرهنگ و معماری این سرزمین بود؛ شخصیتی که با نبوغ و تلاش مستمر خود نه‌تنها در تربیت نسل‌های جدید معماران و شهرسازان نقش بسزایی داشت بلکه آثار مکتوب و نظریه‌هایش همچنان الهام‌بخش متخصصان این حوزه است. روحیه شاداب و مهربانی او باعث ایجاد فضایی دلنشین در کلاس‌های درس و محیط‌های کاری‌اش شد. چهار سال از فقدان او می‌گذرد اما یاد و نامش در دل‌های همه‌ ما زنده است.
دکتر سیدمحسن حبیبی که بحق به عنوان پدر شهرسازی ایران شناخته می‌شود، یکی از شخصیت‌های بی‌نظیر و تاثیرگذار در حوزه معماری و شهرسازی بود. یاد او نه‌تنها در میان همکاران و شاگردانش بلکه در دل تمام افرادی که با آثار او آشنا شدند، زنده است. در تاریخ ۶ مهر ۱۳۹۹، او به دیار باقی شتافت اما میراثش همواره در ذهن و دل‌ها باقی خواهد ماند.
سیدمحسن حبیبی در سال ۱۳۲۶ در کرمانشاه متولد شد. او با استعداد و ذوقی خاص به دانشگاه تهران رفت و در رشته‌های معماری و شهرسازی به تحصیل پرداخت. این دوران تحصیلی نه‌تنها به او دانش لازم را منتقل کرد بلکه روحیه‌ای خلاق و اندیشمند در او شکل داد. دکتر حبیبی پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد به پاریس رفت و به تحصیل در مقطع دکترا پرداخت. رساله دکترای او با عنوان «ترکیب شهری از شهر سنتی به شهر نوین» نشان از دقت نظر و تأمل عمیق او در زمینه تحولات شهری داشت.
بازگشت او به ایران به ویژه در اوایل دهه ۶۰، در شرایطی سخت و بحرانی بود اما دکتر حبیبی به هیچ‌وجه از مسوولیت‌هایش شانه خالی نکرد. او نه‌تنها در دانشگاه تهران به تدریس و تربیت نسل‌های جدید معماران و شهرسازان مشغول بود بلکه در سمت‌های اجرایی و مشورتی نیز فعال بود.
ریاست دانشکده هنرهای زیبا و مدیریت گروه شهرسازی از جمله مسوولیت‌هایی بود که به عهده داشت. او به عنوان استاد نمونه دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۱ شناخته شد که این نشان‌دهنده تاثیر عمیق و مثبت او بر دانشجویان و همکارانش بود.
دکتر حبیبی نه‌تنها یک معلم بلکه یک الگو برای شاگردانش بود. او با عشق و صبر همواره به پرسش‌ها و ابهامات دانشجویان پاسخ می‌داد و آنها را به تفکر عمیق‌تر درباره مفاهیم شهرسازی تشویق می‌کرد. بسیاری از شاگردان او امروز در سطوح مختلف حرفه‌ای مشغول به کار هستند و تاثیرات آموزه‌های او را در کار خود پیاده می‌کنند. دکتر حبیبی به آنها آموخت که معماری و شهرسازی فراتر از بناها و خیابان‌هاست؛ این علم به روح جامعه و فرهنگ آن نیز وابسته است.
آثار مکتوب او نیز گنجینه‌ای ارزشمند از دانش و تجربه در زمینه شهرسازی است. نوشته‌های او نه‌تنها جنبه‌های نظری شهرسازی را بررسی می‌کند بلکه راهکارهای عملی برای حل مسائل شهری را نیز ارائه می‌دهد. این آثار، چه در قالب مقالات علمی و چه در شکل کتاب‌های تخصصی، همچنان به عنوان منابع معتبر در این حوزه محسوب می‌شوند. شخصیت دکتر حبیبی در عین علمی و متفکر بودن، همواره با مهربانی و تواضع همراه بود. او نه‌تنها به زیبایی‌های معماری و فرهنگ ایران عشق می‌ورزید بلکه در تعاملاتش با دیگران نیز این عشق را منتقل می‌کرد. روحیه شاداب و امیدوار او به همه انگیزه می‌داد تا در تلاش برای بهبود وضعیت جامعه و محیط زندگی خود کوشا باشند. امروز، چهار سال پس از درگذشت او، یاد و نام دکتر سید محسن حبیبی در دل‌های ما زنده است. او به ما آموخت که شهرها نه‌تنها فضاهای فیزیکی بلکه نماد هویت فرهنگی و اجتماعی ما هستند. این یادبود، نه‌تنها تجلیل از یک شخصیت علمی و حرفه‌ای بلکه یادآوری از ارزش‌هایی است که او به ما آموخت؛ عشق به فرهنگ، مسوولیت اجتماعی و اهمیت زیبایی در زندگی شهری. دکتر حبیبی به ما آموخت که زیبایی، نتیجه پیوندی عمیق میان علم، هنر و فرهنگ است. یادش گرامی و راهش پرنور باد.