چشم‌ ‌انداز بورس پس از زلزله مدیریتی

«جهان‌صنعت»‌- دو روز پس از استعفای مجید عشقی از ریاست سازمان بورس حالا کنشگران این بازار در انتظار این هستند تا ببینند سمت و سوی آتی به بازار به کدام طرف خواهد رفت. پیش‌بینی‌های اولیه این است که با معرفی رییس جدید احتمالا تا حدودی شاهد جو مثبت روانی بر کلیت بازار و ایجاد صف خرید در ابتدای امر باشیم. البته اینکه در بلندمدت چه اتفاقاتی رخ بدهد بسته به تغییراتی دارد که در کم و کیف سیاستگذاری‌ها اتفاق بیفتد. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با کارشناسان به بررسی آینده بازار سرمایه پس از استعفای مجید عشقی پرداخته است.
تغییر رییس سازمان بورس
جنبه روانی دارد
سهیلا نقی‌پور، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: مجید عشقی، رییس سازمان بورس اوراق بهادار که چند هفته گذشته پس از رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به دکتر همتی وزیر اقتصاد دولت چهاردهم به صورت شفاهی استعفای خود را اعلام کرده بود سرانجام روز شنبه با ارسال نامه‌ای به طور رسمی از سمت خود استعفا داد. حال سوالی که برای اهالی بازار سرمایه پیش آمده این است که این استفاده در راس مدیریت سازمان بورس چه تاثیری بر بازار سرمایه خواهد داشت؟ او گفت: اصولا استعفای یک مدیر به ویژه در سطوح بالای مدیریتی می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای برای یک مجموعه و اهالی آن داشته باشد چراکه استعفای یک مدیرعامل می‌تواند فرصتی برای ایجاد تغییرات مثبت در سازمان باشد و به سازمان کمک کند تا در جهت اهداف جدید حرکت کند. استعفای رییس سازمان بورس هم به عنوان یکی از نهادهای کلیدی در نظارت و تنظیم بازار سرمایه هم می‌تواند یک اتفاق مهم و تاثیرگذار برای بازار سرمایه کشور باشد. نقی‌پور عنوان کرد: معمولا در پی استعفای یک مقام ارشد، بازار با نوساناتی همراه می‌شود، این نوسانات می‌تواند به صورت افزایش یا کاهش شاخص‌ها باشد و به عوامل روانی و عدم قطعیت در مورد آینده بازار مرتبط باشد. طی معاملات روز شنبه شاهد بودیم بعد از انتشار رسمی خبر استعفای آقای عشقی بازار با منفی‌ها روبه‌رو شد که به نظر می‌رسد فعالان بازار منتظر مشخص شدن فرد جایگزین ریاست بورس بودند چراکه هر رییس جدید ممکن است رویکرد متفاوتی نسبت به سیاست‌های بازار سرمایه داشته باشد. این تغییر سیاست‌ها می‌تواند بر جذابیت بازار برای سرمایه‌گذاران، میزان نقدینگی و در نهایت بر قیمت سهام تاثیرگذار باشد. این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: طی یک سال و نیم گذشته آنقدر اتفاقات منفی گوناگونی برای بازار سرمایه رخ داده و انتقادهایی بر عملکرد سازمان بورس مطرح شد که شاید این استعفا بتواند آسیبی که به اعتماد سرمایه‌گذاران وارد شده و باعث خروج سرمایه شده را تا حدودی جبران کند. در این بین هم واکنش دولت به استعفای آقای عشقی و انتخاب فرد جایگزین می‌تواند سیگنال‌های مهمی برای بازار ارسال کند. اگر دولت فردی باتجربه و توانمند را برای این سمت برگزیند می‌تواند به تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران کمک شایانی کند. پس از این استعفا نوع شخصیت و تجربه تخصص و روابط فرد جایگزین با سایر نهادهای اقتصادی هم می‌تواند تاثیر قابل‌ توجهی بر آینده بازار داشته باشد. او افزود: در کل باید اینگونه گفت که هرچند استعفای رییس سازمان بورس یک رویداد مهم است اما باید توجه داشت که سازمان بورس در کل یک نهاد نظارتی است و نه تصمیم‌گیرنده در موارد کلان اقتصادی. مشکلاتی که طی مدت برای بازار بورس پیش آمده غالبا به دلیل تصمیمات خلق‌الساعه دولت قبل بوده که آثار منفی زیادی بر جای گذاشت و نه تصمیمات رییس سازمان بورس. در کل مشکلات اصلی و بنیادی که حال بورس را خراب کرده همچنان پابرجا هستند و تغییر رییس سازمان بورس شاید بیشتر جنبه روانی داشته باشد و باید برای تغییر اساسی در شرایط بازار بورس منتظر حل مشکلات اصلی و بنیادی باشیم.
امیدواری به دوران جدید بورس
سرور قاراخانی دیگر کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در همین باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: با انتشار اخبار و حواشی پیرامون وام‌های میلیاردی مدیران بورسی و در راس آنها مجید عشقی همانطور که می‌دانیم این مبلغ در عرف بازار مالی مبلغ چشمگیری نیست اما زیان سهامداران و آب شدن سرمایه آنها باعث شد این ماجرای وام باعث استعفای رییس سازمان شود. مجید عشقی طی دوران خود نتوانست با‌ اعمال درست سیاستگذاری و قانون جلوی نابودی سرمایه سهامداران را بگیرد یا تا حدودی آن را کنترل کند و این خود باعث شد که در چشم اهالی بازار سرمایه فردی نالایق برای بازار شناخته شود، به طوری که همگی خواستار عزل وی بودند تا از این طریق بتوان با انتخاب مدیری شایسته‌تر از ضرر سهامداران جلوگیری کرد. او افزود: مجید عشقی ۲۱مهر ۱۴۰۰ رییس سازمان بورس شد. در دوره او شاخص کل بورس 4/50درصد رشد داشت در حالی که در همین بازه سکه 5/266‌درصد و دلار ۱۱۸درصد افزایش پیدا کردند. او در دوران ریاست خود در سازمان بورس باعث شد تا سهام شاخص‌ساز رشد خوبی ثبت کند و همچنین با به جریان انداختن انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری باعث شد از نظر کمی و کیفی رشد عجیبی کنند تا بدین ترتیب خواسته یا ناخواسته سایر سهام با سرکوب قیمتی مواجه شوند. رشد شاخص‌سازان و صندوق‌ها در کنار سرکوب سهام کوچک بازار، باعث ایجاد یک ناترازی عجیبی در بازار سرمایه شد که ریشه نارضایتی سهامداران از عشقی شد اما حالا بازار نیاز به رفع این ناترازی دارد. قاراخانی ادامه داد: روز شنبه با خبر استعفای عشقی شاهد رنج کشیدن در صندوق‌ها بودیم که برخی گمانه‌زنی می‌کنند چون مجید عشقی طرفدار پر و پا قرص صندوق‌ها بوده با خبر عقب‌نشینی وی رنج منفی بر صندوق‌ها آمد. مهم‌ترین و اساسی‌ترین معیار برای انتخاب ریاست سازمان بورس این است که آن فرد مورد نظر تا چه مقدار با ساختار بازار سرمایه ما آشنایی داشته باشد و میزان تجربه او در مورد بازار تا چه حدی است یا میزان فعالیت وی در بازار و پیرامون بازار چقدر بوده و چقدر سابقه داشته است، همچنین از آن مهم‌تر اینکه چه تغییر و تحولی در جهت بهتر شدن حال بازار را در برنامه خود دارد و دستورالعمل‌هایی را برای بازار تنظیم کند که باعث بر هم خوردن تعادل و مکانیسم عرضه و تقاضا نشود، مانند محدودیت دامنه نوسان که باعث آسیب به ساختار بازار سرمایه می‌شود. این فرد باید قیمت‌گذاری دستوری را کنترل و تا حدودی رد کند چراکه قیمت‌گذاری دستوری خود آفتی برای صنایع است‌. امیدواریم با انتصاب شخص شایسته و ‌مدیر مدبر برای سازمان و اجرا و اعمال سیاستگذاری‌های جدید و کارا بتوان اعتماد و رونق را به سازمان بورس و بازار سرمایه برگرداند.