چراغ سبز حماس برای تبادل اسرا

گروه بین‌الملل- در حالی که ۴۶ روز از آغاز جنگ غزه می‌گذرد و در طول این مدت بیش از ۱۳ هزار غیرنظامی از جمله ۵۶۰۰ کودک به واسطه حملات اسرائیل به نوار غزه به شهادت رسیده‌اند، روز گذشته خبرگزاری رویترز به نقل از اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی جنبش حماس اعلام کرد که پس از هفته‌ها جنگ در نوار غزه در حال نزدیک شدن به توافق آتش‌بس با اسرائیل هستیم.
هر چند که اسماعیل هنیه جزئیات بیشتری درخصوص این توافق اعلام نکرده و تنها تاکید کرده که در مذاکرات شروط خود را به قطر به عنوان میانجی داده‌ایم، اما عزت‌الرشیق عضو دفتر سیاسی حماس در گفت‌و‌گویی که با الجزیره داشته، گفته که مذاکرات با محوریت مدت زمان آتش‌بس، ترتیبات ارسال کمک به غزه و تبادل اسرای اسرائیلی با اسرای فلسطینی انجام شده است. به گفته الرشیق، جزئیات این توافق توسط قطری‌ها اعلام خواهد شد، هر چند که در طول هفته‌های اخیر شاهد هستیم اسرائیلی‌ها روند توافق را متوقف کرده‌اند. علاوه بر این، یحیی سنوار رهبر حماس نیز در این خصوص به سایت اسرائیلی والا گفته که در صورت حصول توافق، پرواز هواپیماهای اسرائیلی در غزه در طول مدت زمان آتش‌بس ممنوع خواهد شد.
قطعنامه سازمان ملل
طبق گزارشی که در این خصوص روز گذشته خبرگزاری الجزیره منتشر کرده، گفت‌وگوها در مورد توافق قریب‌الوقوع بر سر اسیران از چند روز قبل به گوش می‌رسید؛ مذاکراتی که میانجی آن قطری‌ها هستند و قرار است در ازای آزادی اسرا، آتش‌بسی موقت برای ارسال کمک‌های اضطراری به مردم غزه اجرایی شود. در همین رابطه هفته گذشته شورای امنیت سازمان ملل پس از چهار جلسه غیر‌موفق، قطعنامه‌ای را تصویب کرده که در آن خواستار ایجاد وقفه‌های بشردوستانه در سراسر غزه به منظور تخلیه غیر‌نظامیان و ارائه کمک‌های پزشکی و درمانی به مجروحان شده است.
این در حالی است که روز یکشنبه روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از جان فاینر معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد که پس از هفته‌ها گفت‌و‌گو که با میانجیگری قطر اتفاق افتاده، دوطرف به یک توافق نزدیک شده‌اند، اما به نظر آمریکایی‌ها این توافق بسیار شکننده است و هر لحظه ممکن است از دستور کار
خارج شود.
در واقع محور اصلی مذاکرات بر سر ایجاد وقفه در جنگ و همچنین مبادله برخی اسرا از سوی دوطرف است. طبق گفته برخی مقامات صهیونیستی، قرار است در ازای مبادله ۵۰ اسیر از سوی حماس و اسرائیل، مدت زمانی نیز برای توقف درگیری‌ها در نظر گرفته شود. با این حال یک مقام اسرائیلی که خواست نامش فاش نشود، به نیویورک‌تایمز گفته، هنوز اختلاف‌نظرهای جدی درخصوص مدت زمان آتش‌بس و همچنین تعداد اسرایی که قرار است مبادله شوند، میان طرفین وجود دارد.
در این میان شاهد هستیم که نه‌تنها آمریکا و حامیان غربی اسرائیل تاکنون با هرگونه توافق آتش‌بس مخالفت کرده و فقط خواستار ایجاد وقفه‌های کوتاه‌مدت در جنگ شده‌اند، بلکه دولت نتانیاهو علنا مواضع سختی در قبال گروگان‌ها گرفته و بارها اعلام کرده تا زمانی که تمامی اسرا آزاد نشوند، آتش‌بسی برقرار نخواهد شد.
از سوی دیگر، از جمله شروط اصلی حماس در این مذاکرات، آتش‌بس کامل و آزادی تمامی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل است. جنبش حماس همچنین طی روزهای اخیر یک شرط دیگر نیز در مذاکرات قرار داده و خواستار تحویل سوخت به بیمارستان‌های غزه است که در این مدت به واسطه حملات بی‌امان اسرائیل در حال فروپاشی هستند و وضعیت وخیمی در آنها جاری است.
دوقطبی در کابینه نتانیاهو
در این میان هر چند جامعه جهانی و کشورهای اسلامی خواستار توقف هر چه زودتر خشونت‌ها و کشتار غیر‌نظامیان در غزه هستند، اما به گفته کارشناسان گیر اساسی در توافق احتمالی به دولت راستگرا و تندرو اسرائیل بازمی‌گردد. زیرا در حالی که مقامات ارشد حماس تاکید کرده‌اند که این جنبش چه از منظر جنگ و چه از لحاظ سیاسی دارای هماهنگی کامل است، از سوی مقابل در اسرائیل هرگونه توافقی مستلزم رای دولتی است که برخی وزرای تندرو و افراط‌گرای آن مانند ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با هرگونه توافقی مخالفت می‌کنند.
از این رو صهیونیست‌ها از چند جهت تحت فشارهای فزاینده به منظور توقف جنایت‌ها در غزه هستند. از یک‌سو ایالات‌متحده آمریکا به واسطه حجم محکومیت‌های جهانی از کشتار زنان و کودکان فلسطینی در داخل تحت فشار قرار گرفته و طبیعتا برای توقف حملات به غیرنظامیان به نتانیاهو فشار وارد می‌کند. از سوی دیگر در حالی که نتانیاهو دیروز مدعی شده که جنگ تا زمان نابودی حماس و آزادی تمامی اسرا ادامه دارد، دولت وی به شدت تحت فشار خانواده اسرا قرار دارد؛ به طوری که همزمان با به جنجال کشیده‌شدن جلسه پارلمان رژیم صهیونیستی که با حضور خانواده اسرا برگزار شد، اوایل این هفته یک راهپیمایی نیز از سوی آنها در سرزمین‌های اشغالی اتفاق افتاد؛ امری که به گفته کارشناسان در سایه اختلافات در کابینه جنگی نتانیاهو، به یک قطبی دیگر درخصوص توافق یا عدم توافق با حماس بر سر گروگان‌ها دامن زده است.