چالش بانک‌های خارجی در ایران

مهدی خاکی‌فیروز
یکی از شرایطی که موجب تشدید تحریم‌پذیری اقتصاد ایران شده، محدودیت تاسیس شعب بانک‌های خارجی در ایران است. حال آنکه تاسیس دفاتر بانک‌های خارجی در کشورمان، به ویژه شعبی از بانک‌های معتبر کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، ترکیه و برخی کشورهای عربی، به تقویت روابط تجاری و اقتصادی منجر می‌شود. این بانک‌ها با ارائه خدمات مالی متنوع، به تجار ایرانی، تبادل مالی را تسهیل کرده و هزینه‌های مربوط به نقل‌وانتقالات بین‌المللی را کاهش می‌دهند. به علاوه، بهتر است راهکارهای رسمی تبادل مالی توسعه یابد تا از این طریق، شفافیت و امنیت بیشتری در معاملات تجاری ایجاد شود. ایجاد شعب این بانک‌ها در شهرهایی مانند کیش و تهران، تسهیل‌گر جذب سرمایه‌گذاری و تسهیل ارتباطات تجاری خواهد بود.
با فراهم آوردن زمینه تاسیس شعب بانک‌های خارجی می‌توان انتظار داشت که شعب بیشتری از بانک‌های ایرانی نیز بتوانند در این کشورها فعالیت کنند که در نهایت به افزایش تجارت خارجی و تامین نیازهای مالی ایران منتهی خواهد شد. آمارهای تجارت خارجی ایران نشان‌دهنده نیاز مبرم به این نوع همکاری‌ها و تسهیل فرآیندهای مالی است.
ادامه این روند، به جذب سرمایه‌های خارجی و افزایش نقدینگی غیرتورمی منجر می‌شود که به نوبه خود، بهبود وضعیت اقتصادی کشور را در پی خواهد داشت. با تاسیس دفاتر بانک‌های خارجی، تجار ایرانی قادر خواهند بود به راحتی با شرکای خارجی خود ارتباط برقرار کرده و از خدمات مالی و مشاوره‌ای بهره‌مند شوند. این مساله، ریسک‌های مالی را کاهش داده و اطمینان در معاملات تجاری بین‌المللی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، ایجاد شبکه‌های بانکی قوی‌تر، به تبادل مؤثرتر اطلاعات مالی و تجاری منجر می‌شود و به اتکای آن، یک اکوسیستم تجاری پایدار و متنوع شکل می‌گیرد.
افزایش همکاری‌های بانکی همچنین روابط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای همسایه را تقویت می‌کند. ایجاد بسترهای مالی مناسب، تجار را به سرمایه‌گذاری و گسترش تجارت با این کشورها ترغیب می‌کند. این همکاری‌ها به تبادل دانش و فناوری‌های نوین بین کشورها منجر می‌شود که برای بهبود زیرساخت‌های اقتصادی و مالی ایران بسیار حیاتی است.
با توجه به ظرفیت‌های تجاری ایران، تاسیس دفاتر بانک‌های خارجی، نقطه‌عطفی در توسعه اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در تجارت جهانی خواهد بود. با فراهم آوردن زمینه‌های مناسب برای تاسیس شعب بانک‌های خارجی و ایجاد چارچوب‌های قانونی و مالی، ایران می‌تواند به‌عنوان یک مرکز مالی معتبر در منطقه شناخته شود، این روند به شکل‌گیری یک بازار مالی پویا و انعطاف‌پذیر در ایران منجر خواهد شد که توانایی رقابت در سطح جهانی را افزایش می‌دهد که این امر خود به جذب سرمایه‌های بیشتری کمک می‌کند. در نهایت، این استراتژی به تقویت صادرات و افزایش درآمدهای ارزی ایران خواهد انجامید، همچنین تاسیس دفاتر بانک‌های خارجی، فرآیندهای اعتباری برای تجار ایرانی را تسهیل می‌کند. با دسترسی به منابع مالی بین‌المللی و خطوط اعتباری معتبر، تامین مالی پروژه‌ها و معاملات بازرگانان به راحتی انجام می‌شود.
این امر توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی را افزایش می‌دهد و کیفیت محصولات و خدمات ایرانی را ارتقا می‌بخشد.
از چالش‌های اصلی تاسیس دفاتر بانک‌های خارجی در ایران می‌توان به ریسک‌های سیاسی به ویژه تحریم‌ها و قوانین مالی پیچیده اشاره کرد که ممکن است انگیزه بانک‌های منطقه برای تاسیس شعبه در ایران را کاهش دهد، همچنین وجود زیرساخت‌های ناکافی و نیاز به بهبود سیستم‌های بانکی داخلی، مانعی جدی در مسیر توسعه همکاری‌های بانکی است. اصلاح مقررات نظارتی بانک مرکزی نیز یکی از ضرورت‌های مهم در این مسیر است. لازم است نهادهای نظارتی و دولتی در ایران به منظور تسهیل و تسریع در فرآیند صدور مجوزها و تاسیس دفاتر بانکی، همکاری بیشتری داشته باشند.تسهیل قوانین و مقررات ورود و خروج سرمایه خارجی و ایجاد مشوق‌های مالیاتی، انگیزه‌ای برای بانک‌های منطقه برای ورود به بازار مالی ایران خواهد بود، همچنین ایجاد یک چارچوب قانونی شفاف و پایدار، موجب افزایش اعتماد و جلب همکاری‌های بیشتر بین‌المللی
خواهد شد.