چالش‌های بازار در سال جدید

سروش گرامی*
در حال حاضر با عددهای محدود چند 100‌میلیون تومانی می‌توان سهام‌های کوچک و متوسط را به ابتدا یا انتهای دامنه نوسان رساند چراکه ارزش معاملات بسیار پایین است و فاصله سفارش خرید و فروش نیم تا یک‌‌درصد است. ریسک‌های بزرگ نیز همچنان پابرجاست و در حال نزدیک شدن به مهلت مقرر برجام هستیم که یعنی به مکانیسم ماشه نیز نزدیک‌تر می‌شویم. فضای فعلی فضای ابهام و گمانه‌زنی است، دلار مدام نوسان می‌کند و انس جهانی طلا نیز روند صعودی دارد. تمامی این عوامل نشان می‌دهد که نااطمینانی‌ها به‌صورت کلی در دنیا زیاد است.
ارزش معاملات نیز دیگر نماگر درستی نیست چراکه به سبب سهم‌هایی که بیشتر حمایت می‌شوند، فرصت فروش نیز ایجاد می‌شود که ارزش معاملات را افزایش می‌دهد در‌حالی‌که سهم‌هایی وجود دارند که بسیار ارزنده هستند ولی صرفا در روز ۱۰۰‌میلیون تومان معامله می‌شوند. در نتیجه ارزش معاملات سیگنال درستی نیست. شرکت‌هایی وجود دارند که اگر سهم آنها خریداری و سپس شرکت بسته شود، سود نقدی سه‌ساله آنها معادل پولی است که امروز برای خرید سهام پرداخت شده است. بسیاری از معامله‌گران روی تصدی آقای همتی به مقام وزیر اقتصاد و در پی آن کاهش فاصله بین دلار آزاد و نیما حساب کرده بودند و فکر می‌کردند با بازاری مواجه هستند که در آن فاصله بین دلار آزاد و نیما بالای ۳۰‌درصد است و این فاصله قرار است کاهش یافته و در نتیجه بازدهی دلاری و واقعی ایجاد کند.
از طرفی انس در یک‌سال ۵۰‌درصد دلاری سود داد و این در حالی است که بازدهی ۱۵‌درصد دلاری برای بسیاری از فعالان بازار یک آرزو است. این فرصت توسط بسیاری از معامله‌گران از دست رفت چراکه طلا را دارایی غیرمولدی می‌دیدند که قرار نبود ثروت آنها را زیاد کند و از طرفی تخصص آنها نیز در حوزه بازار سهام بود. برای سال آتی با همه ریسک‌های پیش‌رو و سناریوهای محتمل لازم است برخی کارها حتما انجام شوند. تنوع‌بخشی به پورتفوی که باعث تاب‌آوری پورتفوی می‌شود لازم است در سال آینده حتما مورد توجه قرار بگیرد. نباید پورتفوی آنقدر متمرکز شود که انگار سهامدار روی خوب یا بد بودن سهمی شرط بسته است.
نوع‌پذیری خط قرمزی است که نباید از آن عبور شود که در ادامه بازدهی عجیب و غریبی نخواهد داد اما ذهن سرمایه‌گذار آرام خواهد بود و ریسک نیز کنترل می‌شود. در شرایط فعلی حجم و سرعت اطلاعات به حدی زیاد شده است که فرد نمی‌تواند همه اخبار را پیگیری کند و لازم است معامله‌گر مدیریت دارایی را با تمرکز انجام دهد. به‌نظر می‌رسد سال بعد سال دارایی‌هایی مثل طلا، نقره و بیت‌کوین است که قیمت ‌آنها در درون مرزهای ایران تعیین نمی‌شود اما دارایی‌های که فقط از ریسک‌های داخلی ما تاثیر می‌پذیرند، احتمالا دارایی‌های خوبی در سال آینده نخواهند بود.
* کارشناس بازار سرمایه