12 - 09 - 2023
پیشنهاد تازه برای سهمیه‌بندی بنزین
گروه انرژی- مالک شریعتی‌نیاسر عضو کمیسیون انرژی مجلس پیشنهاد کرده است که ۲۰ لیتر در ماه به عنوان سهمیه بنزین براساس کد ملی به افراد اختصاص یابد.
پس از رکوردزنی مصرف بنزین در ایام نوروز، از ابتدای تابستان شاهد اوج‌گیری دوباره مصرف بنزین بودیم. هرچند وقت یک بار هم رسانه‌ها خبر از احتمال تغییر قیمت بنزین یا طرح‌هایی که مصرف را کاهش می‌دهند، منتشر کردند. با این حال دولت هر بار پس از طرح این خبرها آنها را شایعه خواند و اعلام کرد که تصمیم به افزایش قیمت بنزین در دولت مطرح نیست.
طی هفته‌های اخیر، مصرف بنزین به دلیل سفرهای اربعین و تعطیلات مرتبط با آن مجددا رشد کرده است. وزارت نفت ابتدای شهریور ماه امسال گزارش داد که مصرف روزانه بنزین از ۸۸ به ۱۲۲ میلیون لیتر طی دو سال اخیر حکایت از رشد ۳۸ درصدی مصرف این سوخت دارد.
جلیل سالاری مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، اوایل ماه جاری گفته بود که روزانه ۷۴۰ میلیون لیتر نفت خام و فرآورده در کشور توزیع و جا‌به‌جا می‌شود.
به گفته وی، تولید روزانه بنزین ۱۱۵ میلیون لیتر است. صرف سوخت در کشور حتی در خودروهای صفر هم کاهش نیافته و روند مصرف افزایشی است. بعد از شیوع کرونا رشد مصرف بنزین ۱۶ درصد افزایش داشته است.
همزمان وزارت نفت در گزارشی نوشت که سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در کشور پرداخت می‌شود و این در شرایطی است که سال ۱۴۰۱ مجموع درآمدهای نفتی کشور ۴۳ میلیارد دلار بود، یعنی ایران حدود ۲ برابر درآمدهای نفتی خود را صرف پرداخت یارانه انرژی می‌کند.
در تعطیلات اخیر مصرف بنزین رکورد دیگری را ثبت کرده است، هرچند هنوز آمار دقیق مصرف بنزین از سوی منابع رسمی اعلام نشده، اما گزارش‌های پراکنده از برخی استان‌ها به خصوص استان‌های مرزی نشان از افزایش مصرف ۳۰ تا ۵۰ درصدی دارد.
پیشنهاد یک نماینده مجلس
مالک‌شریعتی عضو کمیسیون انرژی در شبکه اجتماعی ایکس در توییتی نوشت: فقط در تیر و مرداد۱۴۰۲، چند صد میلیون دلار فرآورده (عمدتا بنزین+گازوئیل) وارد (تهاتر) کردیم.
وی اضافه کرد: پرداخت این «هزینه دلاری» از جیب همه خانوارهاست که ۵۰ درصد‌شان اصلا خودرو و نفعی هم ندارند، اما باید تاثیر منفی‌اش بر معیشت خود را بپذیرند!
به گفته وی، با تداوم این وضع، به زودی درصد سهم بنزین وارداتی از زیر ۱۰ به ۲۰درصد از کل می‌رسد:
این نماینده مجلس تصریح کرد: حال با قبول چشم‌‌بسته قیمت تمام‌شده داخلی حدود ۹۰۰تومان (ارزش نفت صفر)، با لحاظ تاثیر تامین ۱۰ درصد نیاز کشور از واردات بنزین ۳۰هزارتومانی، قیمت تمام‌شده جدید به روش میانگین وزنی محاسبه خواهد شد:
(۱۰%×۰۰۰/۳۰)+(۹۰%×۹۰۰) =۸۱۰/۳ تومان!
او در ادامه این توییت با پیشنهادی اضافه کرد: راه حل؟ مثل گاز و برق، اول بنزین را هم بین همه خانوارها توزیع کنیم. یعنی طبق توان تولید داخل و لحاظ مصارف عمومی، سهمیه‌ای (حدود ۲۰لیتر درماه به هر کدملی) «با همان قیمت ۱۵۰۰» اختصاص و بازار مبادله شکل دهیم؛ هرکس بیش از سهمش خواست از دیگری بخرد یا هزینه بنزین وارداتی را بپردازد.
این عضو کمیسیون انرژی با تاکید بر اینکه این راه حل و پیشنهاد او فقط مشمول سهمیه خانوار است، تصریح کرد: نفری ۲۰ لیتر درماه، یعنی نفری ۷/۰ لیتر در روز، یعنی حدود ۶۰ میلیون لیتر در روز برای کل مردم ایران می‌شود.
وی افزود: تولید روزانه بنزین کشور حدود ۱۰۰میلیون لیتر است، بقیه ۴۰ میلیون برای سایر مصارف غیر‌خانوار باقی می‌ماند؛ برای مصارف عمومی از جمله حمل‌و‌نقل بار و مسافر و…
پیشنهاد این نماینده مجلس در شرایطی مطرح می‌شود که فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس اخیرا در گفت‌وگویی با یک وب‌سایت خبری گفت که «حرف‌ها درباره گرانی بنزین، همه مربوط می‌شود به خبرنگاران رسانه‌های مختلف و این شایعات توسط رسانه‌ای‌ها پخش می‌شود. یعنی ما اصلا هیچ شواهدی دال بر گرانی بنزین نداریم، نه از دولتی‌ها این موضوع را می‌شنویم و نه از مجلسی‌ها و نه در جامعه این خبر‌هاست. از این‌رو فقط خبرنگاران از این حرف‌ها می‌زنند.»
مالک‌شریعتی در حالی از شرایط بغرنج مصرف بنزین در کشور خبر می‌دهد که علاوه بر مصرف، اختلاف قیمت شدید این فرآورده با کشورهای همسایه باعث گسترش قاچاق آن شده است.
پای مقامات پاکستانی هم درمیان است
در همین رابطه آژانس اطلاعات دولت پاکستان در گزارشی بی‌سابقه از دخیل بودن ده‌ها نفر از مسوولان نهادهای دولتی این کشور در تجارت غیرقانونی انواع سوخت از ایران پرده برداشت و مدعی شد که سود حاصل از قاچاق در فعالیت‌های تروریستی نیز مصرف می‌شود.
در این گزارش که بخشی از جزئیات آن از سوی رسانه‌های پاکستانی افشا شده، آمده است: دست‌کم ۹۰ دستگاه دولتی و ۲۹ مقام مسوول پاکستان در تجارت قاچاق سوخت ایرانی به صورت مستقیم دست دارند.
گفته می‌شود برخی از قاچاقچیان و خریداران سوخت قاچاق ایرانی سود حاصله از این تجارت را برای فعالیت‌های تروریستی و ضددولت در ایالت بلوچستان صرف می‌کنند.
در این گزارش آمده است: سالیانه بیش از ۲ میلیارد و ۸۰ میلیون لیتر بنزین و گازوئیل از ایران به پاکستان قاچاق شده که به طور میانگین سالی ۶۰ میلیارد روپیه به خزانه ملی پاکستان خسارت وارد می‌شود.
آژانس اطلاعات دولت پاکستان افزود: ۹۹۵ جایگاه عرضه سوخت در مناطق مختلف این کشور در خرید و فروش سوخت ایرانی دخیل هستند، محموله‌های سوخت قاچاق بیشتر با خودروهای ایران به پاکستان منتقل می‌شود و در برخی موارد تانکرهای سوخت‌رسان متعلق به شرکت نفت پاکستان نیز در حمل سوخت قاچاق ایران با قاچاقچیان مشارکت می‌کنند.
پس از تقدیم گزارش آژانس اطلاعاتی پاکستان به دولت درخصوص دست داشتن ده‌ها نفر از مسوولان در قاچاق از جمله قاچاق سوخت از ایران، دولت وعده داد بدون هیچ‌گونه مماشاتی با قاچاقچیان برخورد خواهد کرد.