پیش‌شرط‌های احیای گردشگری

نادر نینوایی- در سال‌های گذشته حادث شدن سریالی از حوادث نامطلوب و بروز تنش‌های مختلف در عرصه داخلی و بین‌المللی، نفس صنعت گردشگری ایران را گرفته است. در این شرایط روی کار آمدن دولت چهاردهم و مطرح شدن صحبت از مذاکره و خروج کشور از انزوا، امید دوباره‌ای را برای فعالان صنعت گردشگری ایجاد کرده است.
آنطور که رییس جامعه بومگردی ایران به «جهان‌صنعت» گفته، دیپلماسی قوی و رفع ایران‌هراسی خصوصا در مورد کشورهای اروپایی، می‌تواند زمینه را برای ورود گردشگران این کشورها که اتفاقا توجه ویژه‌ای به استفاده از خدمات بومگردی‌های ایران دارند، فراهم کند.
به اعتقاد یاور عبیری، افزون بر بهبود روابط با کشورهای اروپایی و رفع ایران‌هراسی، برای رونق صنعت گردشگری ایران باید اقدامات موثری جهت سروسامان دادن به بازار داخلی اقامتگاه‌های مسافری نیز انجام گیرد. مقابله با فعالیت واحدهای اقامتی غیرمجاز، جلوگیری از ورود نهادهای غیرمرتبط به بازار اجاره اقامتگاه و ارائه مشوق به فعالان صنعت گردشگری و مراکز اقامتی از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که برای بهبود شرایط باید مدنظر دولت قرار گیرد.
فعالان گردشگری چشم‌انتظار بهبود روابط خارجی
یکی از مهم‌ترین خواسته‌های تمام فعالان گردشگری از جمله بومگردی‌ها از دولت چهاردهم، بهبود روابط دیپلماتیک و فراهم شدن زمینه برای ورود گردشگران بین‌المللی به ایران است.
رییس جامعه بومگردی ایران ضمن تاکید بر خوش‌بین بودن به بهبود روابط ایران با جهان و رونق گردشگری در دولت چهاردهم، به «جهان‌صنعت» گفت: امیدوارم دولت پزشکیان بتواند با دیپلماسی قوی ارتباط موثری با دنیا برقرار کند. یکی از معضلات کنونی گردشگری کشور بحث ایران‌هراسی است و مخصوصا در کشورهای اروپایی هجمه‌ای علیه ایران شکل گرفته و لازم است که تیم دیپلماسی کشور قدرتمند عمل کند و بتواند ضمن خواباندن این هجمه‌ها، ارتباط ایران با کشورهای اروپایی را بهبود بخشد. توجه داشته باشید که خانه‌های بومگردی مقصد اصلی گردشگران اروپایی هستند، اما چندسالی است که تعداد گردشگران اروپایی ایران کم شده و به نزدیک صفر رسیده است. به‌نظرم با رفع ایران‌هراسی و با تکیه بر تلاش‌های دیپلماتیک می‌توان زمینه را برای بازگشت دوباره گردشگران اروپایی به کشور فراهم کرد. وی افزود: حضور گردشگران اروپایی در ایران هم صنعت گردشگری کشور را رونق خواهد داد و هم زنجیره تور، اقامت و گردشگری را کامل کرده و روی ارز‌آوری اثر مثبتی خواهد داشت. بنابراین امیدواریم این دولت در زمینه دیپلماسی قوی عمل کند تا بتوانیم شاهد ورود تورهای کشورهای اروپایی به ایران باشیم.
رشد قارچ‌گونه واحدهای اقامتی غیرمجاز
در سال‌های اخیر به سبب کمبود مسافر و رونق نداشتن گردشگری و نیز به سبب فعالیت گسترده خانه‌مسافرهای غیرمجاز، تمام اجزای صنعت گردشگری در حوزه اقامت از جمله بومگردی‌ها، با شرایط دشواری رو‌به‌رو بوده‌اند.
رییس جامعه بومگردی‌های ایران ضمن اشاره به مشکلات این حوزه گفت: وضعیت بومگردی‌ها در حال حاضر چندان مساعد نیست. در درجه نخست علت آن است که فعالیت خانه‌مسافرها و مراکز اقامتی فاقد مجوز بسیار زیاد شده و این مساله به خانه‌های بومگردی مجاز آسیب وارد آورده است. از سوی دیگر در این خانه‌های اقامتی غیرمجاز بعضا اقدامات ناشایستی نیز حادث می‌شود که متاسفانه برخی از آنها به پای بومگردی‌های مجاز نوشته می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر شاهد آن هستیم در شرایطی که در یک روستا صرفا یک بومگردی مجاز وجود دارد اما گاه تا 20مورد بومگردی غیرمجاز در حال فعالیت هستند و کسی هم نیست که جلوی فعالیت این غیرمجازها را بگیرد. این مساله چالش جدی برای خانه‌های بومگردی دارای مجوز است و اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، بومگردی‌هایی که مجوز دارند نیز به مرور قید تمدید مجوز را زده و به جرگه همین غیر‌مجازها افزوده می‌شوند.
چالش ورود آموزش‌و‌پرورش به حوزه گردشگری
یکی از اتفاقاتی که همواره موجب انتقاد هتلداران، بومگردی‌ها و فعالان گردشگری شده، ورود آموزش‌و‌پرورش به بحث گردشگری و اسکان مردم در کلاس‌های مدارس بوده است. عبیری در این خصوص ابراز داشت: وظیفه آموزش‌و‌پرورش آموزش است اما متاسفانه در ایام تعطیلات و در تابستان، مدارس تبدیل به محل اسکان مسافران می‌شود. این در حالی است که وظیفه آموزش‌وپرورش ورود به مساله اسکان نیست و در واقع این اقدام غیرقانونی است. باید توجه داشت همانطور که مراکز اقامتی و بومگردی نمی‌توانند وارد مبحث آموزش شوند، آموزش‌و‌پرورش نیز اجازه ورود به عرصه اجاره اقامتگاه را ندارد.
وی افزود: در حال حاضر متاسفانه شرایط به جایی رسیده که آموزش‌و‌پرورش برای خودش ستاد سفر تشکیل داده و بدون آنکه مالیات یا پول اجاره و هزینه آب و برق بدهد، وارد عرصه اسکان مسافر شده و به مراکز اقامتی مجاز و بومگردی‌ها آسیب وارد می‌کند. بنابراین یکی از خواسته‌های فعالان مراکز اقامتی مجاز این است که اجازه ادامه این روند داده نشود.
لزوم ارتقای زیرساخت مراکز اقامتی
نگاهی به وضعیت کنونی مراکز اقامتی و تاسیسات گردشگری در ایران مشخص می‌کند که این مراکز از جمله بومگردی‌ها نیازمند ارتقای زیرساخت‌های خود هستند.
در این خصوص رییس جامعه بومگردی ایران ضمن اشاره به لزوم ارائه تسهیلات به بومگردی‌ها و مراکز اقامتی مجاز برای ارتقای زیرساخت‌های‌شان گفت: لازم است یک‌سری تسهیلات بلندمدت به صاحبان بومگردی‌ها ارائه شود تا امکان توسعه امکانات و تجهیزات فراهم شود. به نظرم ارائه وام‌های کم‌بهره در این حوزه می‌تواند برای توسعه امکانات زیرساختی راهگشا باشد. همچنین مساله بیمه تامین اجتماعی کارکنان بومگردی یکی از مسائلی است که امیدواریم مدنظر وزیر گردشگری قرار گیرد و همچون فعالان صنایع‌دستی و راهنمایان گردشگری، برای فعالان و کارکنان بومگردی‌ها نیز مشوق بیمه‌ای در نظر گرفته شود. در واقع می‌شود بخشی از هزینه بیمه کارکنان بومگردی در قالب مشوق از سوی دولت پرداخت شده و بخشی را خود بومگردی‌ها پرداخت کنند.
وی افزود: توجه به این مشوق‌ها می‌تواند به بحث مهاجرت معکوس به روستاها کمک کند و با توجه به اینکه وزیر گردشگری نیز در جلسه رای اعتماد موضوع مهاجرت معکوس به روستاها را مطرح کرد، بنابراین امیدواریم به بومگردی‌ها به عنوان موتور محرک روستاها توجه ویژه‌ای داشته باشند و به مشوق‌های بیمه‌ای در این دولت پرداخته شود. به نظرم عنایت وزارتخانه به این مسائل می‌تواند موجب رونق گردشگری در روستاها شده و زمینه را برای ایجاد مشاغل مربوط به گردشگری و فروش بیشتر صنایع‌دستی در مناطق بومی فراهم کند. در نهایت به نظرم واگذاری اختیارات به تشکل‌های گردشگری نیز می‌تواند بسیار راهگشا باشد. در نظر داشته باشید این تشکل‌ها بازوهای اجرایی وزارتخانه و ادارات کل استان‌ها هستند و می‌توانند نظارت کامل بر صنف خود داشته باشند و باری را از روی دوش وزارتخانه بردارند.