پیشرانه معیوب کاوشگر «وویجر ۱» تعویض شد

«جهان‌صنعت»- مهندسان ناسا برای تداوم سفر کاوشگر میان‌ستاره‌ای «وویجر ۱»، مجبور شدند پیشرانه فضاپیما را که دچار گرفتگی شده بود، با نمونه‌ای دیگر تعویض کنند. فضاپیمای «وویجر ۱» به‌مدت ۴۷سال در حال گشت‌وگذار در کیهان بوده و اطلاعات ارزشمندی را فراتر از منظومه شمسی جمع‌آوری کرده است. با این حال، تمام آن سیر و سیاحت‌های میان‌ستاره‌ای، تاثیر خود را روی کاوشگر کارکشته گذاشته است. مهندسان ناسا به‌تازگی مجبور شدند با غلبه بر مجموعه‌ای از موانع ناشی از سخت‌افزار قدیمی «وویجر ۱»، مشکلی را که به پیشرانه فضاپیما مربوط می‌شد، حل کنند. فرسودگی ناشی از سفر در فضا به‌مدت بسیار طولانی، موجب گرفتگی پیشرانه‌های «وویجر ۱» شده، بدین صورت که لوله سوخت درون موتورها در مواجهه با یکی از عوارض جانبی کهنگی مخزن سوخت فضاپیما، با سیلیسیم دی‌اکسید مسدود شده است. ناسا به‌تازگی اعلام کرد که تیمی از مهندسان به‌منظور کمک به تداوم ماموریت وویجر ۱، به پیشرانه متفاوتی که با نمونه مورد استفاده کنونی فضاپیما متفاوت است، رو آورده‌اند. با این حال، نکته غافلگیرکننده اینکه آن پیشرانه نیز دچار گرفتگی شده است.«وویجر ۱» از پیشرانه‌هایش برای جهت‌گیری به سمت زمین و باز نگه‌داشتن خطوط ارتباطی با کنترل زمینی استفاده می‌کند. این فضاپیما دارای سه پیشرانه است که دو مورد برای حفظ موقعیت فضاپیما و دیگری برای مانورهای اصلاح مسیر به‌کار می‌روند. «وویجر ۱» درابتدای ماموریت خود به انواع مختلف رانشگرهایش برای انجام پرواز از میان سیاره‌ها نیاز داشت اما فضاپیما اکنون در مسیری مستقیم خارج از منظومه شمسی قرار دارد و درنتیجه دیگر نیازمند استفاده از همه پیشرانه‌هایش نیست.
در سال ۲۰۰۲، تیم ماموریت در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا متوجه شد که برخی لوله‌های سوخت در یکی از پیشرانه‌های مخصوص حفظ موقعیت، شروع به مسدودشدن کرده‌اند. مهندسان به پیشرانه دوم حفظ موقعیت رو آوردند اما آن یکی نیز در سال ۲۰۱۸ نشانه‌های گرفتگی را نشان داد درنتیجه مهندسان مجبور شدند به پیشرانه مخصوص اصلاح مسیر تکیه کنند. در طول شش سال گذشته، پیشرانه اصلاح مسیر دچار گرفتگی به‌مراتب بیشتر از دو نمونه دیگر شد. به‌گفته ناسا، دهانه لوله پیشرانه اصلاح مسیر درابتدا ۰/۲۵میلیمتر قطر داشت و اکنون به ۰/۰۳۵میلیمتر یا تقریبا نصف قطر موی انسان کاهش یافته است درنتیجه تیم ماموریت چاره‌ای جز بازگشت به یکی از دو پیشرانه حفظ موقعیت نداشت. روند تعویض پیشرانه‌ها در سال‌های دور راحت‌تر بود اما «وویجر ۱» دیگر فضاپیمایی قبراق و جوان نیست و کار کردن با آن در حال‌ حاضر به دقت بسیار بیشتر نیاز دارد. کنترل‌کنندگان ماموریت درگذشته بعضی از سامانه‌های غیرضروری ازجمله برخی گرمکن‌ها را خاموش کردند. این راهبرد با موفقیت مصرف انرژی وویجر ۱ را کاهش داد؛ اما درعین‌حال موجب سردتر شدن فضاپیما شد. درنتیجه، روشن‌کردن پیشرانه‌های استفاده‌نشده، خطر آسیب‌رساندن به آنها را به همراه داشت. به همین دلیل، تیم ماموریت مجبور شد ابتدا پیشرانه‌ها را با استفاده از گرمکن‌های غیرضروری فضاپیما گرم کند. اما وویجر ۱ در تنگنایی بسیار سخت به‌سر می‌برد؛‌ زیرا منبع تغذیه فضاپیما اکنون به‌قدری ضعیف است که روشن‌کردن گرمکن‌های غیرضروری، ناگزیر موجب خاموش‌شدن ابزاری دیگر می‌شود. درنهایت، مهندسان به این نتیجه رسیدند که می‌توانند گرمکن‌های اصلی فضاپیما را برای حدود یک ساعت که زمان کافی برای گرم‌کردن پیشرانه است، خاموش کنند. تلاش‌ها نتیجه داد و پیشرانه مورد نیاز «وویجر ۱» راه‌اندازی شد. با این حال، واضح است که کاوشگر کهنسال میان‌ستاره‌ای ناسا برای تداوم فعالیت خود نیازمند تصمیم‌های سخت است. سوزان داد، مدیر پروژه وویجر در بیانیه‌ای گفت: «تمام تصمیم‌هایی که در آینده باید بگیریم، به تحلیل و احتیاط بیشتر نسبت به گذشته نیاز دارند.» «وویجر ۱» در سال ۱۹۷۷، کمتر از یک پس از پرتاب «وویجر ۲»، کاوشگر دوقلوی خود، عازم فضا شد. این فضاپیما مسیری سریع‌تر را در پیش گرفت و زودتر از دوقلوی خود از کمربند سیارکی خارج و با مشتری و زحل مواجه شد. «وویجر ۱» پس از رسیدن به غول‌های گازی، تبه و متیس، دو قمر مشتری و پنج قمر جدید و حلقه‌ای جدید به نام حلقه جی را در اطراف زحل کشف کرد. «وویجر ۱» در آگوست ۲۰۱۲ با ورود به فضای میان ستاره‌ای، به اولین فضاپیمایی تبدیل شد که از محدوده منظومه شمسی گذر می‌کند. این فضاپیما درحال‌حاضر تقریبا ۲۴/۴‌میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد و با سرعت ۶۱۱۵۵کیلومتر بر ساعت محیط میان‌ستاره‌ای را درمی‌نوردد. گذشت زمان بسیار طولانی از آغاز ماموریت و فاصله پهناور از زمین، کار را برای تیم ماموریت سخت‌تر می‌کند. «وویجر ۱» همین تازگی از یک نقص فنی که موجب می‌شد داده‌های نامفهوم به زمین ارسال کند، نجات یافت. طرفداران فضاپیما از بازگشت کاوشگر کهنه‌کار ناسا خوشحال شدند اما دیری نگذشت که مهندسان مجبور شدند توجه خود را به مشکل تازه معطوف کنند.