پیشران‌های کوتاه‌مدت بازار سرمایه

«جهان‌صنعت»- بازار سرمایه بعد از یک دوره رکودی چهار ساله حالا امیدوار است که به شرایط رونق بازگردد. کارشناسان معتقدند بازگشت به مدار رونق نیاز به الزاماتی دارد که سیاستگذار و نهاد ناظر باید به آنها توجه کند. مواضع وزیر اقتصاد و رییس جدید سازمان بورس در روزها و هفته‌های اخیر سبب شد که بازار پالس مثبتی دریافت کند و تابلوی بورس سبزپوش شود. البته اینچنین موضع‌گیری‌های مثبتی صرفا در کوتاه‌مدت اثرگذار است و در بلندمدت سیاستگذار باید دست به اقدامات عملی بزند اما با این وجود در وهله اول و از بعد روان‌شناسی بازار چنین پیشران‌های مثبتی برای کوتاه‌مدت بازار مورد نیاز است.
رفتار متفاوت قیمت‌ها نسبت به ریسک‌های سیستماتیک در جریان معاملات روز چهارشنبه، اهالی بازار سرمایه را بیش از پیش امیدوار کرده است. در پایان معاملات روز چهارشنبه، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با رشد 62/0‌درصدی، معادل 12‌هزار و 852واحد از ارتفاع این شاخص، در سطح 2‌میلیون و 97‌هزار و 4واحدی قرار گرفت. رشد ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به‌‌‌‌ عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی موازی به ثبت رساند و با رشد 73/0‌درصدی (معادل 4‌هزار و 949واحد) در پله 687‌هزار واحدی قرار گرفت. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را در روز چهارشنبه بالغ بر 4هزار و 250‌میلیارد تومان نشان می‌داد. این تابلو همچنین حجم معاملات روز چهارشنبه را 9/8‌میلیارد برگه سهم نشان می‌دهد. از سوی دیگر، بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از ورود سرمایه آنها به بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان معاملات روز چهارشنبه بورس از ورود 8/25‌میلیارد تومانی پول حقیقی به سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خبر می‌دهد. در راستای پیش‌بینی بورس روزهای آتی، باید نیم‌نگاهی به اتفاقات روز چهارشنبه داشت. در حالی که انتظار می‌رفت بورس تهران با افزایش عرضه‌ها روبه‌رو شود، جریان معاملات به خوبی به نفع کفه تقاضا سنگینی می‌کرد. این در حالی بود که اتفاقات لبنان، کمی اهالی بازار سرمایه را نسبت به افزایش عرضه‌ها نگران کرده بود اما جریان معاملات با بی‌اعتنایی نسبت به این اخبار، بدعتی را پایه‌گذاری کرد و آن سنجش تاثیر واقعی ریسک‌های سیاسی است. این نوع رفتار که در جهت معکوس تجربیات بازار در 6 ماه ابتدایی سال رقم خورد، می‌تواند نویدبخش تغییرات مثبتی در جریان معاملات برای سهامداران باشد. از سوی دیگر شاخص اصلی بازار سهام در معاملات روز یکشنبه، با سد روانی 2‌میلیون و 100‌هزار واحدی روبه‌رو خواهد شد. پالس مثبتی که بازار از صحبت‌های عبدالناصر همتی و حجت‌اله صیدی در مراسم تودیع رییس جدید سازمان بورس گرفت، می‌تواند همچنان پیشران تقاضا در بازار روز یکشنبه باشد.
روزنه امید برای سهامداران بورس
هلن عصمت‌پناه، مدرس دانشگاه و تحلیلگر مالی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: در این چند سال اخیر تاکنون که شرایط بازار سرمایه در رکود و ضعف قرار دارد، تمایل جریان پول به سمت بازارهای موازی به خصوص با ریسک متعادل مشاهده می‌شود، حتی پول‌هایی هم که همچنان در بازار فعال هستند به سمت صندوق‌ها به ویژه صندوق‌های درآمد ثابت و طلا حرکت کردند.
او بیان کرد: بعد از محدودیت دامنه نوسان به دلایل متعدد این ریسک فراتر از قبل گریبانگیر سهامداران شد. پول‌های بزرگ هم که درگیر سبدی متنوع از سهام بنیادی هستند در این سطح قیمتی نمادها نه توانایی فروش دارند و نه خرید، بنابراین بلاتکلیفی بحران بزرگ سهامداران و سرمایه‌گذاران است. بازار کارایی خود را از دست داده و سهامدار حق دارد احساس امنیت و اعتماد نداشته باشد. در این میان اتفاقاتی چون تغییر رییس‌جمهور و کابینه دولت و به تازگی تغییر رییس سازمان بورس، امید کوچکی به سهامداران وارد کرده که البته این امید هم از نوع انتظار است.
عصمت‌پناه تصریح کرد: بهتر است اشاره‌ای به متغیرهای اقتصادی چون نوسانات نرخ بهره نیز داشته باشیم که اگر قرار باشد فکری به حالش اندیشیده نشود به نفع بورس ایران و صنایع فعال در آن نیست. از طرفی تورم و اثرات مخرب آن بر تولیدی‌ها و همچنین تحریم و فشار آن بر صنایعی که در بورس فعال هستند، سودآوری آنها را مختل کرده است، بنابراین عدم پیش‌بینی‌پذیر بودن اقتصاد و ناامیدی به بهبود شرایط اقتصادی کشور به عنوان عامل مهم دوری از بازار سرمایه، مزید بر علت شده است. نکته مهمی که اینجا وجود دارد این است که با تمام این بحران‌ها، شاخص بورس مدت‌هاست عقب‌تر از رشد تورم ایستاده و درجا می‌زند و امید اینجاست که شاید به دلیل این ناهمگامی، به زودی توجه به سمت بورس جلب شود.
این تحلیلگر مالی با بیان اینکه نکات مثبتی در این میان از اهداف دولت جدید به چشم می‌خورد، گفت: نمونه آن نزدیک شدن ‌دلار نیما به آزاد است. باید دید دولت و مدیران و متولیان چه در سر دارند و آیا با توجه به وعده‌هایی که داده‌اند می‌توانند 6ماهه دوم ۱۴۰۳ توجه ویژه به بورس داشته باشند؟ اگر اینطور باشد بازار سهام آماده و مستعد رشد است و بهتر است از این شرایط به خوبی استفاده کنند، به خصوص رییس جدید سازمان بورس و همراهانش.