16 - 04 - 2022
پرداخت دومین وام بانک جهانی با پیش‌شرط تکمیل واکسیناسیون در ایران
محمدرضا محبوب‌فر*
سویه‌های جدید ویروس کرونا مانند XE و XD که ترکیبی از واریانت‌های قبلی مثل اومیکرون و دلتا هستند در دنیا فراگیر شدهاند. نزدیک به ۹۰ درصد از جمعیت چین کاملا واکسینه شدهاند، اما قرنطینه و ممنوعیت‌ها همچنان ادامه دارد. آمریکا هم وضعیت اضطراری بهداشت عمومی کووید۱۹ را سه ماه دیگر تمدید کرد. ویروس‌های جدید کرونا می‌توانند در ایران نیز در حال چرخش و گردش باشند؛ چه‌بسا در گذشته وقتی ویروس در کشورهای همسایه و غیرهمسایه شناسایی و مشاهده می‌شد، لاجرم در ایران وجود داشت، اما به دلیل فقدان توان علمی و آزمایشگاهی در کشور، اعلام رسمی نسبت به ورود و حضور ویروس انجام نمی‌شد. اکنون ایران در شرایطی به سر می‌برد که مراکز آموزشی تماما بازگشایی شدهاند و با حداکثر ظرفیت به فعالیت مشغول هستند. حال که مدارس و دانشگاه‌ها به فعالیت خود استمرار می‌بخشند و ستاد ملی کرونا مصر به این مساله است، چون پروتکل‌های بهداشتی از قبیل فاصله‌گذاری در کل، لغو یا درخصوص تهویه، امکانات و تجهیزات و فضاهای لازم و کافی در مراکز آموزشی وجود ندارد، جمعیت کشور نیازمند تکمیل واکسیناسیون هستند و باید برای آنها دوز بوستر یا دوز تقویتی واکسن کرونا که در واقع دوز سوم واکسن نامیده می‌شود، در نظر گرفت.ده‌ها میلیون نفر در کشور، توأمان، یا اصلا واکسن تزریق نکرده‌اند یا حداقل یک و حداکثر دو دوز واکسن تزریق کرده‌اند و بخش قابل‌توجهی از جمعیت، نسبت به تزریق دوز سوم واکسن به دلایل مختلف از جمله محدودیت سبد واکسیناسیون کشور تعلل می‌کنند و ظرفیت میلیونی و روزانه واکسیناسیون، معطل این عده از افراد مانده است. کشورهایی که در جهان، این روزها کرونا را پشت سر گذاشته‌اند و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها را لغو کرده‌اند، از جمله کشورهایی بوده‌اند که به دستور سازمان جهانی بهداشت مبنی بر تزریق دو دوز واکسن و تکمیل واکسیناسیون توسط تزریق واکسن‌های یادآور(دوز سوم) عمل کرده‌اند. در ایران، کمتر از ۳۰ درصد جمعیت به طور کامل واکسینه شدهاند و دوز سوم واکسن را دریافت کرده‌اند. پس از بازگشت آموزش حضوری به مدارس و دانشگاه‌ها، دولت، شرط تکمیل واکسیناسیون و تزریق دوزهای دوم و سوم را برای حضور مداوم در کلاس‌های درسی و همچنین حضور در خوابگاه‌ها در نظر گرفته است. این در صورتی است که وزارت بهداشت و درمان و نیز وزارتین علوم و آموزش و پرورش، موفقیت چندانی در ترغیب و رضایت دانش‌آموزان و اولیای آنها و همچنین دانشجویان برای تکمیل واکسیناسیون و تزریق واکسن‌های دوز اول یا دوز دوم و سوم نداشته‌اند. آنچه قابل تأمل است اینکه ترمز واکسیناسیون در تزریق دوز سوم کشیده شده و با توجه به پیدایش سویه‌های عفونی‌تر و مسری‌تر ویروس کرونا، روند تکمیل واکسیناسیون کشور به کندی پیش می‌رود که اصلا رضایت‌بخش نیست. به دلیل تحریم و ممنوعیت واکسن‌های معتبر خارجی در ایران، واکسن‌های مختص کودکان و نوجوانان نیز در کشور یافت نمی‌شود و واکسن بزرگسالان برای سنین ۵ تا ۱۱ سال در نظر گرفته می‌شود و همین، دلیل موجهی بوده است که بخش کثیری از دانش‌آموزان به ویژه در مقاطع ابتدایی اول و دوم، اجازه والدین خود درباره دریافت واکسن کرونا را کسب نکنند. مطابق فرمان سازمان بهداشت جهانی، کشورهای دنیا باید تا نیمه اول سال‌جاری میلادی (تیرماه ۱۴۰۱) برای کنترل و مهار پاندمی کرونا به نرخ ۷۰ درصد تزریق دوز سوم واکسن در جمعیت خود دست پیدا کنند؛ بنابراین، رقم فعلی واکسیناسیون در کشور، رضایت‌بخش نیست و با وجود اینکه واکسیناسیون کودکان بالای پنج سال از بهمن ماه پارسال آغاز شده، نمی‌توان حتی با جبران دو سال و اندی تعطیلی و ادامه آموزش حضوری مدارس تا پایان تیرماه، کسری واکسیناسیون کشور را جبران کرد. در هر حال، اعزام تیم سیار واکسیناسیون کرونا به مدارس جهت تزریق واکسن به دانش‌آموزان ۶ تا ۱۲ سال در دستور کار قرار گرفته است، همچنین در روزهای اخیر، براساس آمار سامانه واکسیناسیون وزارت بهداشت و درمان، نامه‌ای با موضوع «لیست غایبین واکسن کرونا» برای تمامی سازمان‌های دولتی و خصوصی ارسال شده و ضمن اینکه در این نامه بر اهمیت تزریق واکسن کرونا در جلوگیری از پیشرفت پاندمی کرونا تاکید شده است، خواسته اصلی، اخراج کارمندان و کارکنان هرگز واکسینه‌نشده و قطع و تعلیق کلیه پاداش و مزایای کسانی بوده است که نسبت به تکمیل واکسیناسیون خود اعم از تزریق دوزهای دوم و سوم واکسن، اقدامی تاکنون انجام نداده‌اند.
آنچه مسلم است، تعلل در تکمیل واکسیناسیون جمعیت کشور پذیرفتنی نیست و باید تدابیر دولتی درباره کنترل و مهار پاندمی کرونا تا مهلت مقرر سازمان بهداشت جهانی صورت پذیرد. در صورت تکمیل واکسیناسیون کشور تا حداکثر ۷۰ درصد، حتی می‌توان انتظار داشت که دومین وام بانک جهانی به جمهوری اسلامی برای مقابله با کووید۱۹در نیمه دوم سال‌جاری میلادی پرداخت شود. ساختار سلامت کشور در شرایطی که سلامت شهروندان زیر ضرب حذف ارز ترجیحی دارو و تجهیزات پزشکی قرار گرفته، نیازمند تخصیص این وام است. بنابراین فرصت چندانی برای ایران باقی نیست و سویه‌های جدید ویروس هم با عنایت به بازگشت زندگی به حالت قبل از کرونا و بازگشایی مراکز آموزشی و افت محسوس دستورالعمل‌های بهداشتی، می‌تواند بار دیگر آتش زیر خاکستر بیماری را شعله‌ور سازد و تعداد مبتلایان جدید فوران یابد، که این بار چون پای فرزندان این کشور و خانواده و اولیای آنها در میان است، خیز دوباره بیماری می‌تواند به پاشنه آشیل دولت تبدیل شود و راه چاره و فراری نمی‌توان برای آن تصور کرد.
در پایان، جهت تسریع در روند تکمیل واکسیناسیون در ایران، پیشنهاد می‌شود حال که سبد واکسیناسیون کشور، محدود است و تنها واکسنی که در جهان در حال حاضر مجوز مصرف اضطراری ندارد، فایزر است، پول‌های بلوکه‌شده جمهوری اسلامی که اخیرا از طرف کشورهای انگلستان و کره جنوبی برای مصارف بشردوستانه از جمله دارو و مواد غذایی آزاد شده است، صرف خرید و تهیه واکسن مزبور از مبداء اصلی یعنی کشور آلمان شود؛ مخصوصا اینکه شرکت واکسن‌سازی فایزر، اکنون جهت مقابله با تمامی واریانت‌های قدیمی و جدید ویروس، تغییراتی در فرمولاسیون و میزان حد مجاز دوز برای تمامی سنین از پنج‌سالگی گرفته تا بالاتر انجام داده و این واکسن، اینک در دسترس تمامی کشورهای جهان است.
* کارشناس حوزه سلامت
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد