پاک‌نژاد چگونه انتخاب شد؟

«جهان‌صنعت»- ماراتن انتخاب وزیر نفت با معرفی محسن پاک‌نژاد به پایان رسید.انتخابی که از کمیته نفت ستاد پزشکیان شروع شد، کار به کارگروه نفت محول شد و پس از گذشت بیش از 50‌روز جلسه پشت جلسه، قهر و آشتی، انتقاد و سفارش سرانجام نفر سوم لیست کارگروه به عنوان وزیر نفت معرفی شد؛ انتخابی که همچنان حاشیه‌ساز است.
اگر انتخاب وزیر نفت بحث‌برانگیزترین و پرچالش‌ترین انتخاب‌های کابینه مسعود پزشکیان نباشد، حتما یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌هاست که باوجود معرفی وزیر هنوز انتقادها درباره نحوه معرفی وزیر پیشنهادی ادامه دارد. اتفاقی نادر که در هیچ‌کدام از دولت‌های گذشته نمونه آن رخ نداده است.چه آنکه روسای دولت‌ها دست‌کم می‌دانستند تکلیف‌شان با نفت چیست یا اگر حتی اطلاعاتی نداشتند، مشاورانی داشتند که بگویند وزیر نفت را چگونه انتخاب کنند.
هرچند ایده ایجاد کارگروه انتخاب وزرا زیر نظر شورای راهبردی و پیشنهاد محمدجواد ظریف ایده تازه‌ای بود اما ماحصل کار به جای آنکه منجر به یک وحدت رویه و پیروی از یک گفتمان واحد برای دولت مسعود پزشکیان شود،محل اختلاف و سهم‌خواهی گروه‌های سیاسی شد. تجربه دولت‌های قبلی نشان می‌دهد که همیشه برای انتخاب وزرای سیاسی، بحث و اختلاف‌ها وجود داشته و توافق بر سر انتخاب وزیر این وزارتخانه‌ها با نظر و مشورت گروه‌های سیاسی صورت گرفته است، در دولت چهاردهم اما این اتفاق برای وزرای اقتصادی افتاد و طبیعتا انتخاب وزیر برای وزارتخانه‌های پردرآمدی مثل نفت و صمت پرچالش‌تر از سایر وزارتخانه‌ها شد.
در دو هفته منتهی به معرفی وزرای کابینه چهاردهم، تقریبا هر روز نام یک نفر به عنوان گزینه نهایی وزیر نفت در فضای مجازی منتشر شده است. از سیدعماد حسینی و بهروز نعمتی گرفته تا مسعود کرباسیان و غلامحسین نوذری.در نهایت هیچ کدام انتخاب نشدند بلکه شخصی به عنوان وزیر نفت معرفی شد که به گواه برخی از اعضای کارگروه نفت، نفر سوم لیست کارگروه بود. معرفی محسن پاک‌نژاد موجی از انتقاد را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخته است.
بهروز نعمتی اولین نفری بود که پس از معرفی لیست وزرای پیشنهادی کابینه چهاردهم نسبت به این انتخاب واکنش نشان داد. او در شبکه ایکس- توئیتر- نوشت: «‌تشکر از عنایات ویژه امپراتور بابت تلاش‌های فراوان و گسترده برای برداشتن بار سنگین مسوولیت صنعت نفت از روی شانه‌های ناتوان حقیر» کنایه نعمتی به محمدرضا عارف معاون اول رییس‌جمهور است که این روزها انتقادهای فراوانی نسبت به عملکرد او در چینش اعضای کابینه صورت می‌گیرد.
نعمتی همچنین در توئیت دیگری ضمن تبریک به محسن پاک‌نژاد با لحنی انتقادی به کارگروه نفت نوشت:« خدا قوت به عزیران کارگروه نفت به ویژه آنان که حتی مدرک تحصیلی و سوابق مدیریتی و اجرایی بنده را مد نظر قرار نداده و امتیاز صفر دادند!»‌
پشت پرده کارگروهی پرحاشیه
فقط انتخاب وزیر نفت نبود که این میزان مساله‌برانگیز شد، حتی تشکیل کارگروه نفت هم پرحاشیه بود.از روزی که اسامی افرادی تحت عنوان کارگروه نفت منتشر شد، بحث‌ها شروع شد. مثلا در لیست اولیه کارگروه نفت نام عبدالحسین بیات، رییس صندوق بازنشستگی نفت مطرح بود اما به محض اعلام نام او موجی از انتقاد به راه افتاد که او عضو دولت سیزدهم است و نباید در کارگروه باشد.
موج بعدی انتقاد متوجه منصور معظمی بود.انتقادها درباره دو عضو بی‌ربط این کارگروه یعنی علی احمدنیا و سروش فرهادیان که اصلا حتی یک روز هم سابقه یا تجربه کار در حوزه نفت را نداشتند، هم حاشیه‌برانگیز شد. پس از آنها درباره حضور محسن بیگلربیگی هم بحث و حاشیه بسیاری ایجاد شد، به این دلیل که فعالان صنعت نفت او را منتسب به رانت بدون تجربه و تخصص در نفت می‌دانستند.
هرچند در این کارگروه افراد متخصص، باتجربه و کاربلدی هم حضور داشتند که نظراتشان و حضورشان مغتنم بود، با این حال در نهایت خروجی کارگروه به وزیر نفتی که این کارگروه روی آن اتفاق‌نظر داشته باشد، نینجامید.
وب‌سایت میزنفت در گزارشی می‌نویسد: «‌ظهر روز پنجشنبه (19مرداد) بود که اعضای کمیته نفت شورای راهبردی به دیدار ریاست این شورا رفتند، محمدجواد ظریف در حالی میزبان اعضای این کارگروه بود که صبح همان روز، غلامحسین نوذری برای وزارت نفت قطعی شده و دیدارهای نهایی انجام شده بود.
روایتی که تعدادی از افراد حاضر در این جلسه به میزنفت گفتند، نشان می‌دهد در جلسه مهم روز پنجشنبه موضوع انتخاب گزینه پیشنهادی نفت چالش‌ساز شده است.
ماجرا از این ‌قرار است تعدادی از چهره‌های اصلاح‌طلب این جلسه با انتقاد از انتخاب نوذری برای وزارت نفت پزشکیان، نکات تندی را مطرح می‌کنند که با پاسخ‌های ظریف همراه شد.مباحث که بالا می‌گیرد، ظریف تاکید می‌کند که گزینه‌های دیگر با چالش‌های بزرگی مواجه بوده و تنها گزینه باقیمانده، غلامحسین نوذری است.
ظریف می‌گوید اسحاق جهانگیری برای وزارت نفت با مخالفت‌های جدی مواجه شده و مورد تایید قرار نگرفته است؛ درباره رضا دهقان هم پدر همسر ایشان یعنی حجت‌الاسلام ناطق نوری، تاکید کرده به‌عنوان وزیر در نفت ادامه کار ندهند که به همین دلیل خود آقای دهقان انصراف دادند.
ظریف می‌گوید آقای رکن‌الدین جوادی هم با توجه به جمیع جهات و عدم اقبال خودشان کنار رفتند؛ آقای محمود امین‌نژاد هم با وجود اینکه گزینه مطلوبی برای نفت بود، اما نتوانست جمع‌بندی نهایی را به خود جلب کند تا تنها گزینه باقی‌مانده نوذری
باشد.
موضوع بالا می‌گیرد که درنهایت ظریف می‌گوید کاش نکات‌تان را به آقای عارف منتقل می‌کردید، همین جمله کافی بود تا همه اعضای کمیته نفت متوجه نهایی شدن این انتخاب شوند اما بااین‌وجود، ظریف به آنها قول داد نکات و دغدغه‌های مطرح‌شده در این جلسه را با مسعود پزشکیان و سایر معاونان او در میان بگذارد.»
وزیر جدید نفت کیست؟
در شرایطی که هنوز انتقادها و حاشیه‌ها درباره نحوه انتخاب وزیر نفت ادامه دارد، محسن پاک‌نژاد به عنوان یازدهمین وزیر نفت جمهوری اسلامی به مجلس معرفی شده است. آن‌طور که خبرگزاری‌ها نوشته‌اند، پاک‌نژاد متولد ۱۳۴۵ است و دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. او فعالیت شغلی خود را از ابتدای دهه ۱۳۷۰ در وزارت نیرو آغاز کرده و از قرار معلوم از سال ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۰ معاون وزیر نفت در نظارت بر منابع هیدروکربوری بوده است.
وزیر پیشنهادی نفت دولت چهاردهم فعالیت کاری خود را از ابتدای دهه ۱۳۷۰ در وزارت نیرو آغاز کرد. از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ به‌عنوان مشاور وزیر نفت و رییس ستاد نظارت بر سوخت‌رسانی وزارت نفت و از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹ به‌عنوان مدیر طرح توسعه میدان‌های گازی فعالیت کرد و در سال ۱۳۷۹ به‌عنوان مدیرکل نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت منصوب شد. پاک‌نژاد در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ با حفظ سمت، عضو هیات‌مدیره شرکت نفت مناطق مرکزی ایران نیز بود. پاک‌نژاد در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ مدیر برنامه‌ریزی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران بود و سپس تا ۱۳۹۲به عنوان معاون مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران فعالیت
کرد. وی از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به‌عنوان معاون وزیر نفت در نظارت بر منابع هیدروکربوری فعالیت می‌کرد. وی در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید و از اعضای هیات‌مدیره این شرکت بود. مدیرکل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت و مدیرعامل و نایب‌رییس هیات مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران از دیگر مسوولیت‌های وی پیش از معاونت امور تولید در شرکت ملی نفت به‌شمار می‌رود.