پاداش ۱۰۰ میلیارد دلاری پنج غول نفتی

محسن داوری- پنج غول نفتی بی‌پی، شل، شورون، اگزون موبیل و توتال انرژی در سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار همزمان با خشم فزاینده عمومی از تداوم مصرف سوخت‌های فسیلی پاداش می‌دهند.
براساس گزارش موسسه اقتصاد انرژی و تجزیه و تحلیل مالی (IEEFA)، پنج غول نفتی بریتیش پترولیوم، شل، شورون، اگزون موبیل و توتال انرژی در سال ۲۰۲۲ میلادی سهامداران خود را با پرداخت سود سهام و بازخرید سهام به ارزش ۱۰۴ میلیارد دلار بهت‌زده کردند.
این پرداخت‌ها پس از یک سال رکورد سود برای شرکت‌های بزرگ نفت و گاز، پس از تهاجم روسیه به اوکراین، بازارهای جهانی انرژی را متحول کرد و باعث افزایش قیمت بین‌المللی نفت خام برنت و قیمت‌های بی‌سابقه گاز طبیعی در سراسر اروپا شد.
تحلیلگران مالی در IEEFA گفتند این شرکت‌ها احتمالا امسال با وجود قیمت‌های پایین‌تر در بازار کالاها که منجر به کاهش سود می‌شود، سود بیشتری را به سهامداران پرداخت خواهند کرد. این پرداخت‌ها همچنین در سالی انجام می‌شود که انتظار می‌رود گرم‌تر از سال‌های دیگر باشد و شرایط اضطراری اقلیمی منجر به وقوع رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی می‌شود.
تری کوان تحلیلگر IEEFA می‌گوید: «با سرعت کنونی توزیع‌ها از طریق بازخرید سهام و سود سهام، این پنج شرکت بزرگ نفتی می‌توانند رکوردی را برای توزیع بین سهامداران در سال گذشته به ثبت برسانند و از ۱۰۴ میلیارد دلاری که در سال تقویمی ۲۰۲۲ میلادی صرف شده است، بالاتر بروند.»
شل در ماه نوامبر با برنامه‌ریزی برای پرداخت حداقل ۲۳ میلیارد دلار به سهامداران، علی‌رغم کاهش سود، خشم فعالان کارزار تغییر اقلیم را برانگیخت. این مبلغ بیش از شش برابر مبلغی است که شل برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در سال گذشته برنامه‌ریزی کرده بود. سود بادآورده‌ سرمایه‌گذار شل به دنبال یکی از بزرگ‌ترین سودهای سالانه در تاریخ شرکت‌های بریتانیا در سال ۲۰۲۲ میلادی است، زمانی که شرکت نفت سود ۴۰ میلیارد دلاری را فاش کرد، اما قیمت‌های ضعیف‌تر در بازار کالاها در سال ۲۰۲۳ میلادی به این معناست که انتظار می‌رود درآمد کل سال آنها کمتر باشد.
بریتیش پترولیوم از نتایج سه ماهه دوم خود در سال گذشته استفاده کرد تا به سهامداران بگوید انتظار افزایش ۱۰ درصدی سود سهام در سال ۲۰۲۳ میلادی را داشته باشند که بسیار بالاتر از پیش‌بینی‌های اولیه بود. این شرکت قول داده بود که هر سال سود سهام پرداختی خود را ۴ درصد افزایش دهد و حدود ۴ میلیارد دلار سهام را با فرض قیمت نفت حدود ۶۰ دلار در هر بشکه بازخرید کند، اما طی چهار فصل گذشته آنها ۱۰ میلیارد دلار از سهام خود را بازخرید کردند و سود سهام خود را افزایش دادند. پرداخت این مبلغ هنگفت به ویژه پس از اینکه این شرکت رکود سود بیشتری از حد انتظار را گزارش کرد، غافلگیرکننده بود.سرمایه‌گذاران از این شرایط استقبال کردند، اما در میان نگرانی برخی از برنامه‌های برنارد لونی، مدیر اجرایی سابق، برای «‌ارائه تصویر جدید» بریتیش پترولیوم به عنوان یک شرکت انرژی صفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی ادامه دارد.
شرکت‌های نفتی همچنان به واریز سخاوتمندانه به حساب سهامداران ادامه می‌دهند، زیرا سرمایه‌گذاران با فشار فزاینده‌ای برای واگذاری سهام خود مواجه هستند.
یک گنج پول نقد
اعتراضات علیه شرکت‌های نفتی و کنفرانس‌های زیست‌محیطی در سال‌های اخیر به صورت فزاینده‌ای گسترده‌تر شده است، زیرا حامیان محیط زیست خواستار اقدامات گسترده‌تر در زمینه آب و هوا هستند.
آنها با مخالفت گروه‌هایی روبه‌رو شده‌اند که شرکت‌ها را به سود بردن از جنگ روسیه متهم کرده‌اند، چرا‌که میلیون‌ها خانواده به دلیل هزینه‌های بالای انرژی دچار بحران هزینه‌های زندگی شده‌اند.
آلیس هریسون یکی از فعالان اجتماعی می‌گوید: بحران انرژی جهانی یک گنج پول نقد برای شرکت‌های سوخت فسیلی بوده است. این شرکت‌ها به جای سرمایه‌گذاری سود بی‌سابقه خود در انرژی‌های پاک، در حال دوبرابر کردن پرداخت‌های توسعه صنعت نفت و گاز و سهامداران هستند.
با این حال، دوباره میلیون‌ها خانواده نمی‌توانند در زمستان امسال خانه‌های خود را گرم کنند و کشورهای سراسر جهان همچنان از رویدادهای شدید آب و هوایی ناشی از فاجعه آب و هوایی رنج خواهند برد. این اقتصاد سوخت فسیلی است و به نفع ثروتمندان بازی شده است.برخی از گروه‌های سبز بر این باورند که پاداش‌های سودآور سهامداران برای منحرف کردن سرمایه‌گذاران از واکنش عمومی علیه صنعت نفت و تغییر نهایی سیاست‌های دولت به دور از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود.
دیتر هلم استاد سیاست‌های اقتصادی در دانشگاه آکسفورد و مشاور سابق دولت معتقد است این پرداخت‌ها نشان می‌دهد صنعت در مورد سودآوری آینده خود مطمئن است.
پیشنهاد هلم
هلم از کتاب منتشرشده خود در سال ۲۰۱۷ میلادی استفاده کرد تا توضیح دهد صنعت نفت چگونه ممکن است به تهدید وجودی کنش اقلیمی واکنش نشان دهد. او پیشنهاد کرد در یک استراتژی «برداشت و خروج»، شرکت‌ها احتمالا تا جایی که ممکن است ارزش بیشتری را برای سهامداران خود پرداخت کنند، در حالی که هزینه‌های سوخت‌های فسیلی آینده خود را کاهش می‌دهند.برای اینکه چنین شود، باید باور داشته باشید که‌ گذار انرژی در حال وقوع است و تقاضا برای سوخت‌های فسیلی کاهش خواهد یافت. این شرکت‌ها مقدار زیادی در پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود سهام بزرگ‌تری را تقسیم می‌کنند، زیرا مطمئن هستند سود زیادی خواهند داشت. وقتی به وضعیت پیشرفت آب و هوای فعلی خود نگاه می‌کنیم، چه کسی می‌تواند بگوید آنها اشتباه می‌کنند؟
به گفته تحلیلگران، رکورد پرداخت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت تا میزان زیادی با افزایش شدید بازخرید سهام تقویت شده است. بازخرید سهام به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا بدون تعهد بلندمدت تغییر در سیاست تقسیم سود، افزایش سود را با سرمایه‌گذاران تقسیم کنند. آنها همچنین به کاهش تعداد سهام در بازار کمک می‌کنند که اجرای سیاست‌های سود سهام آینده را «ارزان‌تر» می‌کند.
در ایالات‌متحده، غول شورون یک برنامه بازخرید ۷۵ میلیارد دلاری را رهبری می‌کند و پس از آن عدد ۵۰ میلیارد دلاری اکسون موبیل قرار دارد. در اروپا، آنی و اکویینور به صورت گسترده‌ای بازخریدها را تا ۲۰درصد از جریان‌های نقدی حاصل از عملیات افزایش داده‌اند، اگرچه سود سهام در اولویت آنها باقی مانده است.
پیش‌بینی می‌کنیم شل و بی‌پی در سال ۲۰۲۴ میلادی ۱۵ تا ۱۸ درصد از جریان نقدی را به سود سهام و حدود ۲۵ درصد را به بازخرید اختصاص دهند. تحلیلگران انتظار دارند صنعت نفت و گاز از جایگاه خود به عنوان بخشی که بیشترین سود سهام را در سال ۲۰۲۴ میلادی پرداخت می‌کند، صرف‌نظر و به رتبه دوم پس از بانک‌ها سقوط کند.