وزیر بعدی آموزش و پرورش و کارهای ناتمام

«جهان‌صنعت»- پس از استعفای «یوسف نوری» وزیر سابق آموزش و پرورش که از ۷ آذر ۱۴۰۰ کارش را در وزارتخانه
آموزش و پرورش شروع کرد و ۱۶ ماه بر مسند وزارت نشست و ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ از جایگاهش کنار رفت، باید دید سکان‌دار این دستگاه عریض و طویل که مسوولیت نزدیک به یک میلیون نفر کارمند و حدود ۱۶ میلیون دانش‌آموز را برعهده دارد، به دست چه کسی خواهد رسید؟ البته در حال حاضر «رضامراد صحرایی» که ریاست دانشگاه فرهنگیان را برعهده دارد، سرپرست وزارت آموزش و پرورش است تا رییس‌جمهور گزینه خود را برای این وزارتخانه معرفی کند. در این میان برخی کارشناسان با تاکید بر اولویت‌هایی وزیر آینده آموزش و پرورش مهم‌ترین عوامل را کمبود نیروی انسانی عنوان کرده‌اند. از سوی اولین برنامه وزیر آینده باید پرداخت معوقات و مطالبات فرهنگیان باشد. برخی دیگر نیز بر این باورند که آمارهای آموزش و پرورش با آمارهایی که در امور استخدامی و برنامه و بودجه وجود دارد، متفاوت است و این ناسازگاری، مشکلات بین‌دستگاهی ایجاد می‌کند که رفع این مسائل باید مورد نظر وزیر جدید آموزش و پرورش کشور باشد.
آموزش و پرورش کارهای زمین مانده زیادی دارد
«فرهاد بشیری» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه یکی از عوارض سرپرستی در هر جایی این است که پیگیری‌ها خیلی دقیق انجام نمی‌شود، بیان کرد: از رییس‌جمهور تقاضا داریم سریعا یک فرد مناسب را با ویژگی‌ها و مولفه‌هایی که خودشان در نظر دارند برای تصدی وزارت آموزش و پرورش معرفی کنند. وی افزود: آموزش و پرورش کارهای زمین‌مانده زیادی دارد، به عنوان نمونه در خصوص رتبه‌بندی باید به سرعت کارها را انجام دهند و اشکالاتی که باعث اعتراض فرهنگیان شده است را بررسی و برطرف کنند و احقاق حقوق شوند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس با تاکید بر اهمیت رسیدگی به تنوع نیروهایی که به آموزش و پرورش خدمت ارائه می‌کنند، بیان کرد: برخی نیروهای خرید خدماتی و معلم‌هایی داریم که حدود بیش از یک دهه در عرصه آموزش خدمت کرده‌اند و هنوز تعیین‌تکلیف نشده‌اند. در خصوص این موارد باید وضعیت سریع‌تر روشن شود. به هر حال این افراد عمرشان را گذاشته‌اند و آموزش و پرورش هم به تجربه کاری آنها نیاز دارد. سال‌ها تجربه آموزشی این افراد به اضافه جمعیت قابل توجه آنها در آموزش و پرورش این الزام را ایجاد می‌کند که از سرگردانی خارج شوند و به نوعی آموزش و پرورش شرایط جذب آنها را مهیا کند. وی افزود: شاهدیم که کسانی با چند ماه سابقه جذب آموزش و پرورش شده‌اند و کار اداری‌شان هم انجام شده‌، بعد افرادی با ۱۶ سال سابقه هنوز بلاتکلیف هستند. این موارد در آموزش و پرورش تبعیض است. سرپرست فعلی این وزارتخانه لازم است نسبت به جذب نیروها و رتبه‌بندی و رفع تبعیض‌های موجود اقدام کند. بشیری با تاکید به اینکه معوقات و مطالبات فرهنگیان باید با هماهنگی و پیگیری با هیات دولت پرداخت شود، افزود: سرانه‌های آموزشی، دانش‌آموزی و بهداشتی نیز از جمله موضوعاتی است که وزیر آینده لازم است آنها را پیگیری کند. به نظرم در دوره سرپرستی، صحرایی می‌تواند با رسیدگی به این موضوعات به آموزش و پرورش کمک کند. او ادامه داد: سازمان نوسازی و تجهیز مدارس نیز بحث‌هایی در راستای ساخت مدرسه و توسعه مدارس دارد که باید این موضوعات نیز مغفول نماند و به جد دنبال شود. اگر در همین دوره سرپرستی، صحرایی بتواند موضوعات مغفول را به نتایجی برساند، کار بزرگی انجام شده است. بشیری با اشاره به اهمیت آشنایی وزیر آموزش و پرورش با فضای تعلیم و تربیت و تجربه در این بستر، یادآور شد: در مدیریت هر مجموعه‌ای اگر کسانی انتخاب شوند که از همان صنف و قشر باشند، ضمن اینکه باید شایستگی لازم هم داشته باشند، قطعا آن مجموعه بهتر مدیریت می‌شود و راحت‌تر می‌تواند به نتیجه برسد و در انتخاب وزیر و گزینه‌ای که قرار است به عنوان متصدی وزارت آموزش و پرورش انتخاب شود نیز فرهنگیان دوست دارند کسی وزیرشان باشد که از دل همین مجموعه آمده است که هم توانایی کافی داشته باشد هم کاربلد باشد و هم محیط آموزش و پرورش را بشناسد.
لزوم رسیدگی به وضعیت نیروهای خدماتی و سرایدارهای مدارس
«محمد وحیدی» عضو کمیسیون آموزش مجلس نیز در ادامه همین بحث با اشاره به اینکه دوره سرپرستی معمولا دوره خوبی نیست و به دلیل ‌عدم ثبات مدیریتی کار در این دوره سخت است، گفت: با وجود سختی‌ها در دوره سرپرستی، باید اقداماتی شود و رو به آینده حرکت کرد.
وحیدی در ادامه بیان کرد: سال تحصیلی جاری و برگزاری امتحانات آخر سال و امتحانات نهایی از موضوعات مهم پیش رو است که سرپرست فعلی باید به آن توجه کند ضمن اینکه جامعه فرهنگیان نیز موضوعات و دغدغه‌های بسیاری دارند. هفته بزرگداشت مقام معلم را هم در پیش داریم. اگر بخواهیم با سرپرست فعلی آموزش و پرورش در مورد موضوعات اساسی این دستگاه صحبت کنیم، به نظر من مهم‌ترینش پاسخ به اعتراضات مربوط به رتبه‌بندی است و معلمان نیز باید به موقع و با دقت مدارک‌شان را بارگذاری کنند و بررسی مدارک توسط مسوولان نیز باید با دقت بالا انجام شود. همچنین معلمان باید بتوانند مدارک جدیدشان را هم اضافه و بارگذاری کنند و هیات‌های ممیزه استانی نیز لازم است اختیارات ویژه‌ای داشته باشند که با سرعت بیشتری کار را انجام دهند.
وحیدی با تاکید بر لزوم رسیدگی به وضعیت نیروهای خدماتی و سرایدارهای مدارس بیان کرد: رفع گره‌های اداری مانند برطرف شدن مشکلات اخذ شناسه استخدام نهایی نیروهای مهرآفرین نیز اقدام مهم دیگری است که باید به نتیجه برسد. این کار از جمله اولویت‌های اصلی و روزمره کار وزیر آموزش و پرورش است که باید در کنار سایر وظایفش حتما به آن نیز رسیدگی کند.
این نماینده مجلس ضمن اشاره به اینکه دولت نیز باید پیگیر مشکلات فرهنگیان باشد، اظهار کرد: وزیری که برای وزارت آموزش و پرورش معرفی خواهد شد باید نگاه به آینده داشته باشد. این نگاه توام با برنامه، آن هم برنامه عملیاتی که قابلیت اجرایی دارد و می‌توانیم در زمان و مکان آن را اندازه‌گیری کنیم باید از اولویت‌های وزیر آینده باشد. یکی از ضعف‌های وزرای گذشته آموزش و پرورش این بوده که اگر مبتنی بر سندهای بالادستی مانند سند تحول بنیادین یا نقشه جامع علمی کشور یا سیاست ابلاغی در خصوص آموزش و پرورش برنامه‌ای را تنظیم و به مجلس ارائه می‌کردند این برنامه قابلیت رصد نداشت. برنامه‌ها باید قابلیت رصد زمانی و مکانی و امکان اندازه‌گیری داشته باشند و اگر اینگونه نشود، سندی حاوی مطالب غیرقابل وصول یا غیرقابل ارزیابی خواهد بود. وحیدی در آخر بیان کرد: چنین هدفی نگاه عمیق تیم مدیریتی قوی را می‌طلبد و در دوره وزارت یوسف نوری با توجه به اینکه هر دوره‌ای نقاط ضعف و قوتی دارد، یکی از مشکلات، عدم استفاده از تجربه افراد باتجربه بود.
هنوز آمار درستی از تعداد نیروهای آموزش و پرورش نداریم
«امانقلیچ شادمهر» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بیان کرد: اصلی‌ترین کار این است که آمار و اطلاعات در خصوص نیروهای خرید خدماتی، نهضتی‌ها، مهرآفرین‌ها و… همه باید مجددا بازنگری شوند و اطلاعات درستی از وضعیت موجود نیروهای مختلف آموزش و پرورش تهیه شود.
شادمهر در ادامه گفت: در حال حاضر حتی نمی‌توانند دقیق آمار میزان کمبود نیروی انسانی و معلم در آموزش و پرورش را اعلام کنند. هنوز آمار درستی از تعداد نیروهای در تعامل با آموزش و پرورش مانند خرید خدماتی‌ها، نهضتی‌ها، مهرآفرین‌ها و… نداریم.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات ضمن تاکید بر اینکه خیلی از مسائل امروز آموزش و پرورش ناشی از تضاد و تعارضات است، گفت: آمارهای آموزش و پرورش با آمارهایی که در امور استخدامی و برنامه و بودجه وجود دارد، متفاوت است و این ناسازگاری، مشکلات بین‌دستگاهی ایجاد می‌کند که رفع این مسائل باید مورد نظر وزیر جدید آموزش و پرورش کشور باشد. آموزش و پرورش باید آمار و داده‌هایش را به صورت دقیق به سازمان امور اداری استخدامی و برنامه و بودجه ارائه دهد و بنابراین ساماندهی نیروهای آموزش و پرورش موضوع مهمی است.