وزارت نیرو مقصر است

ایلنا- نایب‌رییس هیات‌مدیره شرکت‌های تولیدکننده برق می‌گوید: وزارت نیرو و دولت باید مشکل سرمایه‌گذاران این حوزه را حل کنند که اقتصاد برق روی ریل درستی قرار بگیرد.
بحران ناترازی گاز در زمستان پیش‌رو، اقتصاد کشور را دچار چالش‌های اساسی کرده است. در حالی که دولت چهاردهم در تلاش است با مدیریت تولید و مصرف، از این زمستان به سلامت عبور کند، مسائل اساسی انرژی همچنان لاینحل باقی مانده است. این مدت پیشنهادهای متعددی از سوی نهادهای کارشناسی ارائه شده، با این حال هنوز جمع‌بندی در این رابطه صورت نگرفته است.
رضا ریاحی بر این باور است که بخشی از بحران ناترازی برق ناشی از عدم انگیزه سرمایه‌گذار جدید برای ورود به این صنعت بوده است. او می‌گوید: باتوجه به اینکه کسی برنامه‌ای برای حل مشکلات موجود ندارد، در بر همان پاشنه قبل می‌چرخد و مشکل اقتصاد برق همچنان پابرجاست. در حالی که مشکل کمبود برق در کشور ما این است که در فصل زمستان کمبود سوخت و در فصل تابستان کمبود نیروگاه داریم و همه اینها برمی‌گردد به اینکه در زمینه سرمایه‌گذاری در صنعت برق سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی در جهت خصوصی‌سازی به‌درستی اجرا نشده و از همه مهم‌تر آنکه بسترهای لازم برای اجرای این سیاست‌ها نیز فراهم نشده است.
به گفته وی، اگر این روند به همین ترتیب پیش برود در ۱۰سال آینده حدود ۳۷‌هزار مگاوات ناترازی تولید خواهیم داشت، مگر اینکه سیاست‌های موجود تغییر جدی داشته و تمهیدات جدیدی اتخاذ شود تا روند موجود تغییر کند و سالانه بخش زیادی از ناترازی را جبران کنیم.
ریاحی معتقد است کسانی که در حوزه صنعت برق اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ پشیمان هستند. آنان از صندوق توسعه ملی وام ارزی دریافت کرده‌اند و سیاست‌های ارزی کشور باعث شده نرخ ارز بیش از ۱۰ برابر شود و در نتیجه بدهی‌های سرمایه‌گذاران نیز چند برابر شده و در مقابل درآمدهای فروش برق نیروگاه‌ها به صورت ریالی بوده و متناسبا افزایش نیافته و این باعث شده درآمد و هزینه سرمایه‌گذار نیروگاهی باهم همخوانی نداشته باشد و بنابراین چرخه مالی نیروگاه نمی‌چرخد و امکان پرداخت بدهی‌ها با این میزان درآمد وجود ندارد.
وی با بیان اینکه با توجه به تداوم مشکلات سرمایه‌گذاران قبلی و عدم توجه وزارت نیرو به حل مشکل آنها، سرمایه‌گذار جدیدی به صنعت برق ورود نمی‌کند، گفت: اکنون هم ورودی و هم خروجی سرمایه‌گذار نیروگاهی به دولت وصل است یعنی قیمت ماده اولیه نیروگاه که سوخت است توسط دولت تعیین‌تکلیف می‌‌شود، خروجی یعنی فروش برق نیز در انحصار دولت است و توسط دولت قیمت‌گذاری می‌شود بنابراین سرمایه‌گذار امکان حضور در بازار آزاد را ندارد بنابراین ترجیح می‌دهد وارد بیزینسی شود که مستقیم به بازار آزاد متصل باشد تا بتواند هم صادرات داشته و هم مشتریان متعدد خصوصی و امکان انتخاب داشته باشد. البته وزارت نیرو فضایی به‌ظاهر رقابتی و آزاد در بورس انرژی برای فروش برق راه‌اندازی کرده است ولی این بازار واقعی نیست و به‌صورت پنهان تحت کنترل وزارت نیروست.
به گفته این فعال صنعت برق، وزارت نیرو و دولت باید مشکل سرمایه‌گذاران این حوزه را حل کنند که اقتصاد برق روی ریل درستی قرار گرفته و سرمایه‌گذار جدید انگیزه ورود پیدا کند اما باتوجه به اینکه کسی برنامه‌ای برای حل مشکلات موجود ندارد، در بر همان پاشنه قبل می‌چرخد و مشکل اقتصاد برق همچنان پابرجاست.
ریاحی می‌گوید: اصل ماجرا این است که وزارت نیرو باید از زنجیره خرید و فروش برق خارج شود، اکنون نیروگاه‌ها به وزارت نیرو برق می‌فروشند و وزارت نیرو نیز برق را به مشترکین می‌فروشد، یعنی وزارت نیرو حلقه واسط است درحالی‌که باید از این چرخه خارج و ارتباط بین نیروگاه و مشترکین مستقیم شود. دولت در قیمت‌گذاری برق دخالت نکند و در این صورت مشکل اقتصاد برق حل خواهد شد، به‌عبارت دیگر تا زمانی که وزارت نیرو یا دولت تعیین نرخ می‌کنند مشکل برق حل نمی‌شود زیرا مشکل کمبود تولید امروز به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته در بخش تولید است که منجربه این میزان کمبود تولید شده و اگر این روند ادامه داشته باشد به خاموشی‌های جدی‌تری هم خواهیم رسید. بنابراین اگر بخواهیم مساله ناترازی برق حل شود باید ابتدا مشکلات سرمایه‌گذاری در بخش تولید را حل کنیم و بتوانیم سرمایه‌گذاری‌ها را روی ریل درستی قرار دهیم که با اقتصاد همخوانی داشته باشد، یعنی وقتی کسی سرمایه‌گذاری می‌کند درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری کفاف هزینه‌ها را بدهد. اما وقتی وزارت نیرو در این جهت بستر مناسبی را فراهم نمی‌کند طبیعتا کسی هم سرمایه‌گذاری نمی‌کند و آثار آن به این شکل بروز می‌کند.