وداع باشکوه

گروه سیاسی- هفته‌ای که گذشت، هفته‌ عجیبی بود و دست‌کم از نیمروز یکشنبه، وقتی به‌جای آخرین خبر از سفر یک روزه ابراهیم رییسی و هیاتی از اعضای دولت سیزدهم به نقطه صفر مرزی ایران و آذربایجان که همان بازگشت رییس دولت سیزدهم به پایتخت باشد، منابع خبری از این نوشتند که ارتباط بالگرد حامل رییس‌جمهوری که همچنین وزیر امور خارجه، امام جمعه و استاندار آذربایجان‌شرقی نیز در آن حضور داشتند، با دو بالگرد دیگری که ظاهرا پیش و پس از این بالگرد در حال بازگشت به‌سمت تهران بودند، قطع شده و ظرف ساعات بعد، اخباری بعضا ضد و نقیض در این رابطه مخابره شد اما تا بامداد دوشنبه نیز روشن نشد که دقیقا چه بر سر بالگرد حامل رییس‌جمهوری آمده است. آن هم در حالی که مطابق انتظار، عمده اخباری که پس از انتشار خبر اولیه درخصوص قطع ارتباط میان بالگردها و مفقود شدن بالگرد حامل رییس‌جمهوری مخابره می‌شد، اخباری بود که هر کدام از بُعدی از ابعاد گوناگون عملیات ردیابی و امدادرسانی حکایت داشت. عملیاتی که سرانجام در نخستین ساعات صبح روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت‌ماه به پایان رسید و روشن شد که بالگرد حامل رییس‌جمهوری احتمالا در اثر یک سانحه، ساقط شده و تمامی سرنشینانش نیز درگذشته‌اند و اینچنین شد که ابراهیم رییسی، حسین امیرعبداللهیان، سیدمحمدعلی آل‌هاشم، مالک رحمتی، سردار سیدمهدی موسوی، خلبان سیدطاهر مصطفوی، مهندس بهروز قدیمی و خلبان محسن دریانوش به شهادت رسیدند.
مراسم تشییع و خاکسپاری
«شهدای خدمت»
این در حالی بود که در روزهای پس از اعلام خبر شهادت تمامی سرنشینان بالگرد حامل رییس‌جمهوری، کمیته‌ای به‌منظور برگزاری مراسم تشییع و خاکسپاری این شهدا تشکیل شد و در روزهای بعد، چند گردهمایی و مراسم در شهر‌های تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد برگزار شد. بر این اساس پیکر تمامی شهدای این سانحه از جمله ابراهیم رییسی بلافاصله به تبریز منتقل شدند، نخستین مراسم صبح روز سه‌شنبه در تبریز برگزار شد و پس از آن، پیکر شهدا به تهران منتقل شد تا آماده انتقال به قم شود و بعدازظهر همان روز، از حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد جمکران مشایعت کردند.در ادامه و با پایان مراسم تشییع پیکر «شهدای خدمت» در قم، پیکر شهدا بار دیگر به تهران منتقل شدند و پس از برگزاری مراسمی در مصلای تهران، به‌منظور برگزاری نماز میت به محل دانشگاه تهران منتقل شدند. این در حالی بود که صبح چهارشنبه رهبر معظم انقلاب بر پیکر شهیدان نماز میت خواندند و در مراسم تشییع نیز چهره‌های مختلف از جمله اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس سخنرانی کردند. همچنین ساعتی بعد، مراسمی به میزبانی محمد مخبر سرپرست موقت نهاد ریاست‌جمهوری در محل سالن اجلاس سران تهران برگزار شد که در آن، مهمانان رسمی و بین‌المللی ازجمله امیر قطر، رهبر ملی ترکمنستان، رییس اقلیم کردستان، روسای جمهور تونس، سوریه و تاجیکستان، نخست‌وزیران عراق، پاکستان، ارمنستان، اقلیم کردستان، آذربایجان و سوریه، روسای مجالس لبنان، الجزایر، قزاقستان، مالی، اتیوپی، دومای روسیه و روسای مجلس قانونگذاری و مجلس عالی ازبکستان، معاونان روسای جمهور ترکیه و هند و معاونان نخست‌وزیران قرقیزستان، ارمنستان، چین، افغانستان و صربستان و همچنین وزیران خارجه عربستان سعودی، مصر، ترکیه، بحرین، بلاروس، امارات متحده عربی، ونزوئلا، کویت، ازبکستان، سریلانکا، تونس و فرستادگان ویژه ژاپن، سنگاپور، سوریه، مالزی، مالدیو، نیکاراگوئه، اردن، عمان و رییس سازمان همکاری اسلامی به پیکر رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه و سرپرست محافظان آنان، ادای احترام کردند. سرانجام صبح روز پنجشنبه پیکر ابراهیم رییسی ابتدا به شهر بیرجند و در نهایت به مشهد منتقل شد و در حرم امام رضا و در رواق دارالسلام دفن و به خاک سپرده شد.
دیدار نخست‌وزیر عراق با رهبری
اما در حالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه با حضور در دانشگاه تهران، بر پیکر «شهدای خدمت» نماز اقامه کردند، در ادامه میزبان شماری از سران کشورهای خارجی بودند که به‌منظور شرکت در مراسم تشییع پیکر «شهدای خدمت» راهی تهران شده بودند. محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق که در جریان این دیدار با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به نمایندگی از دولت و ملت این کشور، ضایعه درگذشت رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه و همراهان ایشان را به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و ملت ایران تسلیت و تعزیت گفت، همچنین خطاب به رهبر معظم انقلاب گفت: «در این شرایط متاثرکننده به دیدار حضرتعالی آمدم تا مراتب حزن، اندوه و تعزیت دولت و ملت عراق را به دولت و ملت ایران اعلام کنم. آنچه ما از آقای رییسی، رییس‌جمهوری شهید ایران دیدیم چیزی جز صدق، اخلاص، پاکی، کار و تلاش و خدمت به مردم نبود.»رهبر معظم انقلاب نیز در این دیدار، با قدردانی از سفر نخست‌وزیر عراق به تهران برای ابراز همدردی گفتند: «ما شخصیت برجسته‌ای را از دست دادیم. آقای رییس‌جمهوری برادر بسیار خوب و مسوولی کارآمد و با کفایت و صمیمی و جدی بود.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: «اکنون آقای مخبر براساس قانون اساسی مسوولیت سنگینی را برعهده گرفته‌اند و ان‌‌شاءالله همان مسیر همکاری‌ها و توافق‌ها با دولت عراق ادامه پیدا خواهد کرد.»
دیدار نخست‌وزیر ارمنستان با رهبری
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی مراتب تأثر و همدردی ملت و دولت ارمنستان را اعلام کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز ضمن قدردانی از ابراز همدردی نخست‌وزیر ارمنستان، به مشترکات تاریخی و جغرافیایی و منافع مشترک ایران و ارمنستان اشاره کردند و گفتند: «سیاست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر گسترش روزافزون روابط با ارمنستان، تحت هدایت آقای مخبر ادامه پیدا خواهد کرد.» رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به تاکید نخست‌وزیر ارمنستان مبنی بر راهبردی بودن روابط دو کشور افزودند: «تاکید اینجانب مبنی‌بر گسترش همکاری‌ها ناظر بر راهبردی بودن روابط است اما مهم این است که روابط ایران و ارمنستان مخالفانی دارد که بر همین اساس باید مسایل مربوط به دو کشور با دقت و مراقبت انجام شود.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «رییس‌جمهوری فقید ما نسبت به مسائل مرزی مربوط به ارمنستان و حوادث اطراف این قضیه، بسیار حساس بود و باید این حساسیت‌ها و مراقبت‌ها همچنان لحاظ شوند و ما باید خودمان بتوانیم منافع خود را تامین کنیم.»
دیدار رییس دفتر سیاسی حماس با رهبری
اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی حماس و هیات همراه نیز در دیدار رهبر معظم انقلاب اسلامی مراتب تسلیت و تعزیت خود را به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و همچنین به ملت و دولت ایران اعلام کردند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار با تشکر از ابراز همدردی ملت فلسطین به‌ویژه مردم غزه، متقابلا شهادت فرزندان آقای هنیه را تبریک و تسلیت گفتند و از صبر رییس دفتر سیاسی حماس تمجید کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به مقاومت فوق‌العاده مردم غزه که موجب تعجب جهانیان شده، گفتند:«چه کسی باور می‌کرد که روزی در دانشگاه‌های آمریکا به نفع فلسطین شعار داده و پرچم فلسطین برافراشته شود و چه کسی باور می‌کرد که روزی در ژاپن و در تظاهرات به نفع فلسطین، به زبان فارسی شعار «مرگ بر اسرائیل» سر داده شود.» ایشان تاکید کردند: «در آینده نیز ممکن است در مورد قضیه فلسطین حوادثی اتفاق بیفتد که امروز باورکردنی نیستند.» رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به آیات قرآنی که درباره تحقق دو وعده خداوند به مادر حضرت موسی(ع) است، افزودند: «اکنون نیز وعده اول خداوند درباره مردم فلسطین محقق شده و آن، همان غلبه مردم غزه که گروهی کوچک هستند در مقابل گروه بزرگ و قدرتمندِ آمریکا، ناتو، انگلیس و برخی کشورهای دیگر است. برهمین اساس وعده دوم یعنی محو رژیم صهیونیستی نیز قابل تحقق است و به لطف الهی آن روزی که فلسطین از «بحر» تا «نهر» تشکیل شود، فراخواهد رسید.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: «آقای مخبر _که براساس قانون اساسی مسوولیت امور اجرایی کشور را برعهده دارد_ سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های رییس‌جمهوری فقید را درباره فلسطین، با همان انگیزه و روحیه ادامه خواهد داد.»
دیدار نخست‌وزیر پاکستان با رهبری
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین در دیدار شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان و هیات همراه ضمن تشکر صمیمانه از ابراز همدردی دولت و ملت برادر پاکستان گفتند: «برای جمهوری اسلامی ایران، روابط با پاکستان بسیار اهمیت دارد و به این کشور نگاه کاملا برادرانه دارد اما روابط دو کشور در سال‌های گذشته با فراز‌و‌نشیب‌هایی همراه بوده و ما معتقدیم در دولت جدید پاکستان امکان اوج‌گیری مجدد این روابط وجود دارد.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تاکید رییس‌جمهوری فقید ایران بر اهمیت روابط با پاکستان افزودند: «سفر اخیر آقای رییسی به پاکستان می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد و آقای دکتر مخبر مسیر همکاری‌ها و توافق‌ها را پیگیری خواهند کرد.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «ارتباطات دوستانه بین کشورهای برادر همیشه آسان به پیش نمی‌رود و باید بر موانع فائق آمد و پیشرفت همکاری‌ها را با جدیت و در عمل دنبال کرد.»
دیدار امیر قطر با رهبری
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار تمیم بن حَمَد آل ثانی امیر قطر و هیات همراه نیز با تشکر از ابراز همدلی و همدردی قطر در حادثه تلخ اخیر، بر لزوم استمرار مسیر پیشرفت همکاری‌های دو کشور تاکید کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، از دست دادن رییس‌جمهوری جامع‌الاطرافی همچون ابراهیم رییسی را سخت خواندند و گفتند: «به‌رغم این فقدان، اما حرکت کشور هیچ تغییری نخواهد کرد و همان روح علاقه و اطمینان میان ایران و قطر که در دوره رییس‌جمهوری فقید حاکم بود ازطرف آقای مخبر ادامه خواهد داشت.» ایشان با اشاره به شرایط منطقه و تلاش دشمنان برای از بین بردن ثبات و آرامش خاطرنشان کردند: «کشورهای منطقه یک گزینه بیشتر پیش‌روی ندارند و آن همراهی و همدلی با یکدیگر است.»
دیدار رییس مجلس لبنان با رهبری
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار نبیه بری رییس مجلس لبنان نیز با قدردانی از ابراز همدردی دولت و ملت لبنان در این حادثه تلخ و سنگین گفتند: «اعلام عزای عمومی در لبنان نشانگر کمال همراهی دو کشور است و ما نسبتِ خودمان با برادران لبنانی و جناب آقای سیدحسن نصرالله را نسبت خویشاوندی و برادری می‌دانیم.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حادثه اخیر را موجب از دست دادن یک شخصیت برجسته دانستند و خاطرنشان کردند: «این موضوع برای ما سخت است اما به لطف خداوند، ملت ایران از این حادثه تلخ به‌عنوان یک فرصت استفاده خواهد کرد، همان‌گونه که در سال‌های گذشته از حوادث سخت تولید فرصت شده است.» رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به حرکت ملت ایران در تشییع رییس‌جمهوری فقید و همراهان ایشان افزودند: «ملت ما الحمدالله ملت ایستاده و بیداری است و اعتماد و توکل ما نیز به خدای متعال زیاد است و ان‌شاءالله ملت ایران از این حادثه سود خواهد برد.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با ابراز خرسندی از همدلی موجود میان مجموعه‌های مقاومت در لبنان و تایید سخنان آقای «نبیه بری» مبنی‌بر جنگ «وجود» در منطقه افزودند: «شرایط کنونی منطقه به گونه‌ای است که هم برای دشمن صهیونیستی شرایط مرگ و زندگی است و هم برای جبهه حق.» رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کردند: «ورود لبنان به قضایای اخیر فلسطین و غزه تاثیر عمیقی داشت و اگر چنین کاری انجام نمی‌شد، قطعا بیشترین خسارت به خود لبنان وارد می‌شد.»
دیدار رییس‌جمهوری تونس با رهبری
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین در دیدار رییس‌جمهوری تونس و هیات همراه، با سپاسگزاری از احساسات برادرانه و صمیمانه قیس سعید نسبت به حادثه اخیر گفتند: «حادثه از دست دادن رییس‌جمهوری و شماری از مسوولان و همراهان آنها، سنگین است اما در طول دوران جمهوری اسلامی همواره مشاهده کرده‌ایم که براساس حکمت الهی و با صبر و پایداری مردم، حوادث تلخ منشا پیشرفت‌ها و حرکت‌ها شده‌اند.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با ابراز مسرت از شکل‌گیری تجدید مطلع در روابط ایران و تونس به دلیل سفر رییس‌جمهوری این کشور افزودند: «حضور شخصیت فاضل و دانشگاهی همچون آقای قیس سعید در رأس کشور تونس، یک فرصت است تا این کشور بعد از سال‌ها حاکمیت استبدادی و قطع رابطه با دنیای اسلام، چهره جدید و خوبی را از خود به نمایش بگذارد.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به حرکت چند سال قبل مردم تونس که زمینه‌ساز یک حرکت بزرگ در شمال آفریقا شد، خاطرنشان کردند: «ملت تونس استعداد زیادی برای پیشرفت و حرکت رو به جلو دارند و امیدواریم که با تدبیر آقای قیس سعید وحدت لازم میان گرایش‌های مختلف در تونس به‌وجود بیاید و زمینه پیشرفت بیشتر فراهم شود.» رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به مواضع ضد صهیونیستی رییس‌جمهوری تونس تاکید کردند: «اینگونه مواضع باید در دنیای عرب توسعه یابد زیرا متاسفانه در دنیای عرب به اینگونه مسائل اهتمام ورزیده نمی‌شود و ما معتقدیم تنها راه موفقیت، استقامت و پایداری است.» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به ظرفیت‌های خوب ایران و تونس برای گسترش روابط گفتند: «دولت رییس‌جمهوری فقید ما، دولت کار و تحرک و ارتباط بود و اکنون نیز آقای دکتر مخبر با اختیارات کاملی که در اختیار دارند همان مسیر را برای توسعه روابط ادامه خواهند داد.» ایشان اظهار امیدواری کردند، همدلی‌ها و همزبانی‌های کنونی میان دو کشور به همکاری‌های میدانی تبدیل شود.
حضور رهبری در منزل رییس‌جمهوری شهید
رهبر معظم انقلاب اسلامی شامگاه چهارشنبه با حضور در منزل شهید رییسی و دیدار با خانواده ایشان، رییس‌جمهوری فقید را مظهر شعارهای انقلاب اسلامی دانستند و اظهار ارادت مردم به ایشان را پیامی به دنیا به نفع جمهوری اسلامی توصیف کردند. در این دیدار که حجت‌الاسلام سیداحمد علم‌الهدی، سرکار خانم جمیله علم‌الهدی همسر شهید رییسی، فرزندان و بستگان ایشان حضور داشتند، رهبر معظم انقلاب اسلامی، فقدان آقای رییسی را خسارت سنگین و غیرقابل‌ جبرانی برای کشور توصیف کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به حضور مردم در تشییع رییس‌جمهوری که از دید مهمانان خارجی دیدارکننده با ایشان هم پنهان نمانده بود، آن را پیامی به دنیا به نفع جمهوری اسلامی توصیف کردند که ریشه مردمی جمهوری اسلامی و قوت آن را نشان داد؛ قدرت و قوتی که در عمق جامعه و ملت ایران ریشه دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه این دیدار با تاکید بر اینکه خدمات خالصانه رییس‌جمهوری فقید فقط به دوره حیاتش خلاصه نمی‌شود، افزودند: «آقای رییسی بعد از حیاتشان هم خدمات ارزنده‌ای به کشور کردند.» ایشان همچنین به اظهار لطف، محبت و ارادت مردم پس از وقوع حادثه در شهرهای مختلف، اشاره کرده و افزودند: «این اجتماعات که با دعا و روضه برای سلامتی رییس‌جمهوری همراه بود، نشان‌دهنده دلبستگی مردم به انقلاب و شعارهای انقلاب اسلامی است.» ایشان با بیان اینکه شهید رییسی مظهرِ شعارهای انقلاب اسلامی بود، گفتند که حرف‌های اصلی انقلاب از زبان رییس‌جمهوری خارج می‌شد و ایشان این شعارها را، شعارهای خود قرار داده بود. رهبر انقلاب اسلامی در پایان این دیدار ضمن دعا و طلب مغفرت برای حجت‌الاسلام‌ رییسی، برای بازماندگان ایشان از درگاه خداوند صبر مسالت کردند.