22 - 10 - 2023
واقعیت تلخ غزه
گروه بین‌الملل- ۱۵ روز پس از عملیات طوفان الاقصی و در حالی که به واسطه حملات شدید اسرائیل به نوار غزه تا ظهر روز گذشته بیش از ۴ هزار و ۳۰۰ نفر شهید و ۱۳ هزار نفر مجروح شده‌اند، منابع خبری روز شنبه اعلام کردند که گذرگاه رفح به منظور عبور کمک‌های بشردوستانه به طور موقت از سوی مصر بازگشایی شده و کاروانی شامل تجهیزات دارویی، آب و غذا برای نخستین‌بار پس از آغاز جنگ وارد غزه شده است.
این اتفاق در حالی رخ داده که مردم غزه همچنان تحت شدیدترین حملات هوایی و موشکی اسرائیل قرار دارند و طبق گزارشی که آنتونیو گوترش روز جمعه در مرز رفح ارائه کرده، بیش از دو میلیون نفر در نوار غزه هستند که به آب، غذا و دارو دسترسی ندارند. در همین راستا بود که دیروز ۲۰ کامیون شامل کمک‌های انسانی از گذرگاه رفح عبور کرده و منابع خبری اعلام کردند که بلافاصله دوباره مرز از سوی مصری‌ها بسته شده است؛ امری که سازمان ملل نسبت به آن واکنش نشان داده و اعلام کرده است که امیدواریم این اولین و آخرین محموله‌های کمک به مردم غزه نباشد و دوباره مسیر کمک‌های انسانی به این منطقه بازگشایی شود.
نکته کلیدی درخصوص بازگشایی موقت گذرگاه رفح این است که در ابتدا اعلام شد این مرز برای مدت ۶ ساعت بازگشایی می‌شود، اما بعد شاهد بودیم که به محض عبور ۲۰ کامیون اول، دوباره گذرگاه بسته شد. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد به واسطه محاصره مردم غزه تعداد زیادی از فلسطینیان دوتابعیتی برای خروج به سمت مصر و اردن دچار مشکل شده‌اند.
از طرف دیگر طی روزهای اخیر شاهد بودیم که مصر و اردن به صراحت اعلام کرده‌اند که آوارگان غزه را به هیچ عنوان پذیرش نمی‌کنند؛ امری که برخی معتقدند قاهره و امان برای جلوگیری از اشغال سرزمین‌های فلسطینی از سوی اسرائیل این موضوع را رد کرده‌اند، اما برخی دیگر معتقدند که این دو کشور به واسطه شرایط اقتصادی و به خصوص عدم گسترش جنگ به مناطق دیگر اجازه عبور به مردم فلسطین را نمی‌دهند.
استاندارد دوگانه در قبال غزه
در این رابطه و همزمان با افزایش و تشدید ابعاد بحران انسانی در غزه، یکی از سوالات مهمی که ایجاد می‌شود این است که نقش سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان به منظور جلوگیری از کشتار غیرنظامیان در غزه چیست؟ به طور کلی از ابتدای شروع جنگ سازمان ملل و نهادهای مرتبط با آن مانند قبل تنها ابراز نگرانی کرده‌اند و خواستار توقف خشونت‌ها شده‌اند. در واقع در شرایطی که سازمان ملل از ابتدای حملات اسرائیل تاکنون ۱۷ کارمند خود را در غزه از دست داده برخی معتقدند که سفر روز جمعه گوترش به منطقه مرزی رفح باعث شده تا روز گذشته ۲۰ کامیون امداد به غزه روانه شوند. این مساله در شرایطی مطرح می‌شود که در طول دو هفته گذشته تمامی نهادهای بین‌المللی درخصوص وضعیت فاجعه‌بار مردم غزه هشدار داده بودند و شواهد نیز نشان می‌دهد تا زمانی که توافقات سیاسی میان مصر، اسرائیل و آمریکا به سرانجام نرسیده، مرز نیز به صورت موقت بازگشایی نشده است. در مورد شورای امنیت سازمان ملل نیز قضیه به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. در واقع مساله این است که قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل ضمانت اجرا ندارد و از ۱۹۴۸ تاکنون نیز اسرائیل با بیش از ۱۸۰ قطعنامه از سوی سازمان ملل محکوم شده است، اما قطعنامه‌های شورای امنیت ضمانت اجرا دارد که طی روزهای اخیر شاهد بودیم دو قطعنامه برزیل و روسیه به منظور آتش‌بس و کمک‌رسانی به مردم غزه از سوی آمریکا وتو شده است.
وتوی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، انتقادهای طولانی‌مدت روسیه، چین و برخی کشورهای در حال توسعه از غرب را تقویت کرد. در همین راستا لیندا توماس- گرینفیلد سفیر آمریکا در سازمان ملل، وتوی روز چهارشنبه گذشته این کشور را توجیه کرد و به این شورا گفت که زمان بیشتری برای دیپلماسی در این میدان نیاز است.
در این رابطه یورونیوز به نقل از ریچارد گوان مدیر امور سازمان ملل در اندیشکده گروه بین‌المللی بحران گزارش داد: جهان شاهد یک برابری بین این وتوی آمریکا و رفتار روسیه در مورد اوکراین خواهد بود. مسکو و پکن هر زمانی که بتوانند به این نکته تاکید خواهند کرد. همه می‌دانند که اسرائیل یک مورد خاص برای آمریکا است، اما آمریکایی‌ها در نهایت متنی را که بسیار ملایم و انسان‌دوستانه بود، رد کردند. این در حالی است که متن وتو شده شامل درخواست‌هایی برای توقف درگیری‌ها برای ارسال کمک‌ها به غزه و رعایت قوانین بین‌المللی در جنگ کنونی بود.
علاوه بر این لویی شاربونو مدیر دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل متحد معتقد است، اگر آمریکا و سایر دولت‌های غربی بخواهند بقیه جهان را متقاعد کنند که در مورد حقوق بشر و قوانین جنگ جدی هستند، باید اصولی که در مورد اقدامات روسیه در اوکراین اعمال شده را درباره بی‌اعتنایی بی‌رحمانه اسرائیل به زندگی غیرنظامیان غزه هم در نظر بگیرند.
گفتنی است خبرگزاری رویترز بعد از اینکه آمریکا قطعنامه سازمان ملل برای توقف جنگ را وتو کرد با دیپلمات‌های ارشد آفریقا، آسیا، اروپا و خاورمیانه گفت‌وگو کرد و آنها به شرط فاش نشدن نامشان، نگرانی خود را در مورد استانداردهای دوگانه ابراز کردند.
یک دیپلمات آفریقایی گفت: «آمریکایی‌ها اعتبار خود را با این وتو از دست دادند. آنچه برای اوکراین به اندازه کافی خوب است، برای فلسطین کافی نیست. وتوی آمریکا به ما گفت که جان اوکراینی‌ها از فلسطینی‌ها ارزشمندتر است.»
یک دیپلمات ارشد عرب گفت که به نظر می‌رسد قوانین بین‌المللی توسط ابرقدرت‌های جهان «به صورت گزینشی» مورد استناد قرار می‌گیرد. او ادامه داد: نمی‌توانیم از اصول منشور سازمان ملل برای حفاظت از اوکراین و نادیده گرفتن آن برای فلسطین استفاده کنیم. این استاندارد دوگانه نه‌تنها ناعادلانه است، بلکه جهان را به مکان بسیار خطرناک‌تری تبدیل می‌کند.
به همین دلیل است که الطاهر السنی نماینده دائم لیبی در سازمان ملل پس از رای‌گیری روز چهارشنبه به صراحت در شورای امنیت سخنرانی کرد و گفت: «شما ده‌ها سال است که برای ما موعظه و سخنرانی می‌کنید و به ویژه کشورهای غربی در مورد حقوق بشر و حقوق بین‌المللی می‌گویند. امروز چه پیامی به دنیا می‌دهید؟ مردم دنیا نادان نیستند. پس از این رفتار دوگانه دست بردارید.