نگرانی، ناامیدی و غرور

دو سال پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان زندگی برای بسیاری از افغان‌ها، به ویژه زنان، به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
به گزارش یورونیوز، در سالگرد سقوط کابل، چهار افغان به خبرگزاری فرانسه گفتند که این رخداد چگونه زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده است. در این گزارش خبرگزاری فرانسه با یک تاجر که مصمم است کارخانه‌اش را باز نگه‌ دارد، یک کشاورز، یک نیروی سابق طالبان که مفتخر به خدمت در دولت جدید است و یک دانشجوی پزشکی که ترک تحصیل کرده، گفت‌وگو کرده است.
کارآفرینی که همچنان تلاش می‌کند
دو سال پیش که طالبان به قدرت رسید، آرزو عثمانی حس «ترس و غم» را با هم درک کرد. طالبان قرار بود تفسیر سختگیرانه خود را دوباره پیاده کند و طی این مدت هم زنان را از کار و تحصیل محروم کرد.
عثمانی ۳۰‌ساله که دو سال پیش یک شرکت تولیدی محصولات بهداشتی راه‌اندازی کرده بود، گفت: «من ۱۰ روز از اتاقم بیرون نرفتم. فکر می‌کردم همه چیز برای من و همه افغان‌ها تمام شده است.» او ادامه داد: «اما وقتی بیرون رفتم و دیدم مردم همچنان به زندگی خود ادامه می‌دهند، من هم امیدوار شدم و به خودم گفتم که من هم باید اینجا بمانم.»
پس از اینکه طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفت، او مجبور شد کسب‌و‌کارش که زمانی ۸۰ زن را در آن استخدام کرده بود را تعطیل کند، اما دو ماه بعد شرکتش را باز کرد. شرکت او یکی از معدود مکان‌هایی بود که زنان می‌توانستند در آن کار کنند.
در زمان طالبان، زنان از اکثر مشاغل غیردولتی و دولتی اخراج شدند. ماه گذشته سالن‌های زیبایی، یکی از منابع اصلی درآمد برای زنان سرپرست خانوار هم تعطیل شدند. او گفت: «آرام‌آرام خود را با شرایط موجود وفق دادیم و خوشبختانه چون یک شرکت هستیم و در بخش بهداشتی کار می‌کنیم، توانستیم به کار خود ادامه ‌دهیم. اکنون احساس خوبی دارم.»
البته او این موضوع را هم مطرح کرد که کاهش فعالیت‌های غیردولتی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان به کسب‌و‌کارش ضربه سختی وارد کرده است. او در حال حاضر ۳۵ کارمند دارد. با وجود چالش‌ها عثمانی مصمم است هرچه در توان دارد برای کشورش به ویژه برای زنان به کار گیرد.
کشاورزی که تلاش می‌کند هزینه‌های خود را تامین کند
راحت‌الله عزیزی از بهبود وضعیت امنیت که با پایان جنگ حاصل شده، سپاسگزار است. اکنون این مرد ۳۵ ساله که از مزرعه کوچک خود در ولایت پروان نگهداری می‌کند، می‌گوید: «از آگوست ۲۰۲۱ تغییرات زیادی رخ داده و حالا وضعیت آرام شده است.» براساس گزارش سالانه هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما)، در نتیجه درگیری‌های مسلحانه، تنها بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ حدود ۳۸ هزار غیرنظامی کشته و بیش از ۷۰ هزار نفر زخمی شدند.
با این حال عزیزی که پدر دو فرزند است، همچنان در نگرانی به سر می‌برد. اقتصاد افغانستان که طی دهه‌ها جنگ آسیب ‌دیده بود، پس از قطع میلیاردها دلار کمک‌های بین‌المللی در پی تسلط طالبان در بحران فرو رفته است.
براساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل، تولید اقتصادی سقوط کرده و نزدیک به ۸۵ درصد از جمعیت این کشور در فقر زندگی می‌کنند. خشکسالی، آفت و ملخ هم دامنگیر محصولات این کشور شده‌اند. عزیزی که در مزرعه‌ای اجاره‌ای به مساحت تقریبا یک هکتار کشاورزی می‌کند، گفت: «مردم دیگر خیلی از محصولات ما را نمی‌خرند. قبلا هفت کیلو گوجه را به قیمت ۲۰۰ افغانی می‌فروختم، اما حالا قیمت آن ۸۰ افغانی شده است.» او امیدوار است بتواند فرزندانش را به دانشگاه بفرستد، اما می‌گوید: «تنها به اندازه خورد و خوراک درآمد دارد و نمی‌تواند پولی پس‌انداز کند.»
جنگجوی طالب، پلیس شد
برای لعل محمد ۲۳‌ساله، بازگشت طالبان به قدرت، ثبات اقتصادی بیشتری را به ارمغان آورده است. او ۴ سال پیش، زمانی که به این گروه پیوست، مدام دور از خانه و به عنوان سرباز شورشی فعالیت می‌کرد. او اکنون یک افسر پلیس در قندهار، دومین شهر بزرگ افغانستان است و حقوقی در حدود ۱۲ هزار افغانی (۱۴۲ دلار) در ماه دریافت می‌کند؛ رقمی که برای خانواده‌اش «کافی» است.
او از داشتن دستمزد منظم خوشحال است و «رویای داشتن ماشین یا پول زیاد» را ندارد. او تاکید کرد: «رویای من تحصیل و خدمت در حکومت امارت اسلامی بوده است. تا آخر هم بر آن خواهم ماند. خدا را شکر که آنها برگشتند.»
گفتنی است جنبش طالبان در قندهار در جنوب افغانستان متولد شد و بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ کنترل این کشور را در دست داشت. محمد گفت: «خیلی خوشحالیم. هیچ مشکلی نداریم، جنگ و درگیری وجود ندارد و در حال خدمت به امارت اسلامی و مردم خود هستیم.»
دانشجوی سابق پزشکی در جست‌وجوی آینده‌ای جدید
«حماسه باور» زمانی آینده خود را در افغانستان و در رشته پزشکی می‌دید، اما از زمانی که طالبان زمام امور را به دست گرفته و زنان از ورود به دانشگاه منع شده‌اند، او دیگر برای تحقق آرزویش به خارج از کشور نگاه می‌کند. او گفت: «تعطیلی دانشگاه‌ها نه‌تنها برای من، بلکه برای همه همکلاسی‌هایم ویرانگر بود.»
او تاکید کرد: «اگر یک دختر تحصیلکرده باشد، تمام خانواده‌اش تحصیل خواهند کرد. اگر یک خانواده تحصیل کند، کل جامعه تحصیل می‌کند. اگر تحصیل نکنیم یک نسل کامل بی‌سواد می‌ماند.» او ادامه داد: «چون برای تحصیلاتم آینده بهتری می‌خواهم، چاره‌ای جز ترک افغانستان ندارم.» باور همچنین گفت که «تفاوت بزرگی» بین دولت قبلی و دولت طالبان وجود دارد که توسط جامعه بین‌المللی هم به رسمیت شناخته نشده است.
او ادامه داد: «قبلا آزادی زیادی وجود داشت، اما امروز حتی نمی‌توانیم برای لذت بردن به مسجد آبی برویم. در حال حاضر بسیاری از فعالیت‌ها برای زنان و دختران ممنوع است. این چیزی نیست که من تنها بخواهم، همه دختران و زنان افغانستان خواهان بازگشت آزادی‌هایشان هستند.»