19 - 08 - 2023
نمایش برادری تهران- ریاض
گروه سیاسی- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که روزهای پایانی هفته گذشته را در عربستان گذراند و پس از ۸ سال، بار دیگر زمینه بازگشایی سفارت ایران در ریاض و ازسرگیری روابط دیپلماتیک و کنسولی این دو کشور مسلمان را فراهم آورد، در جریان این سفر با ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد؛ دیداری که حالا به باور بسیاری از ناظران نشانهای از جدیت، انگیزه بالا و سطح توجه دو کشور به تعامل و گسترش روابط با یکدیگر است.
حسین امیرعبداللهیان که صبح روز پنجشنبه هفته گذشته، در راس هیاتی دیپلماتیک تهران را به مقصد ریاض ترک کرده بود، در حالی به دعوت رسمی همتای عربستانی خود عازم عربستان میشد که این سفر، نخستین سفر عالیترین مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی به ریاض بود که پس از توافق احیای روابط با عربستان به ریاض انجام میگرفت. این در حالی بود که هیات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیرعبداللهیان در جریان این سفر، گسترش روابط دوجانبه با عربستان و موضوعات مورد اهتمام مشترک دو کشور در حوزه جهان اسلام، منطقهای و بینالمللی را در دستور کار خود قرار داده بود؛ نکتهای که همزمان با آغاز این سفر دو روزه از سوی سفیر جمهوری اسلامی در ریاض نیز مورد تاکید قرار گرفت. علیرضا عنایتی، این سفر را «فرصتی بسیار مناسب» برای «ادامه گفتوگوهای وزیران امور خارجه در تهران زمینه همکاری دو و چندجانبه» ارزیابی کرد.
این در حالی بود که حدود ۲۴ ساعت پیش از آغاز سفر وزیر امور خارجه ایران به عربستان، مقامهای دفاعی دو کشور نیز در مسکو با یکدیگر دیدار کرده بودند؛ دیداری که روز چهارشنبه هفته گذشته و در حاشیه یازدهمین کنفرانس امنیتی و بینالمللی مسکو انجام شد و طی آن، دستیار وزیر دفاع عربستان سعودی با عزیز نصیرزاده جانشین ستاد کل نیروهای مسلح ایران انجام شد.
نیمروز پنجشنبه هفته گذشته وزیر امور خارجه به منظور دیدار با مقامهای سعودی وارد ریاض شد. این در حالی بود که وزیر خارجه عربستان نیز حدود یک ماه پیش در جریان سفر روز ۲۷ خردادماه سال جاری خود به تهران، با همتای ایرانیاش دیدار و گفتوگو کرده بود. جالب آنکه دیدار وزیران خارجه ایران و عربستان در تهران در حالی در روز ۲۷ خردادماه انجام شد که حدود ۱۰ روز پیش از آن، سفارت و سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در ریاض و جده عربستان و نمایندگی دائم ایران نزد سازمان همکاری اسلامی بهطور رسمی بازگشایی شده بود. در حالی امیرعبداللهیان در روزهای پایانی مردادماه راهی ریاض شد که حدود دو هفته پیش از انجام این سفر نیز سفارت عربستان سعودی در جمهوری اسلامی ایران بعد از
۸ سال، از نیمه مردادماه بهطور رسمی فعالیت خود در تهران را آغاز کرده بود.
بدین ترتیب امیرعبداللهیان نیمروز پنجشنبه وارد ریاض شد و هنگام ورود ازسوی مقامهای سفارت ایران در عربستان و شماری از مقامهای وزارت امور خارجه این کشور عربی مورد استقبال قرار گرفت. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در ادامه این سفر، در محل وزارت امور خارجه عربستان با همتای سعودی خود دیدار کرد؛ دیداری که در آن، امیرعبداللهیان و فیصل بنفرحان درخصوص مسائل دوجانبه، مسائل جهان اسلام و موضوعات بینالمللی گفتوگو و رایزنی کردند.
وزیران خارجه جمهوری اسلامی و عربستان سعودی پس از رایزنی دوجانبه در ریاض، در کنفرانس خبری مشترک شرکت کردند و از عزم دو کشور برای گسترش روابط و گشودن صفحه جدید در روابط تهران-ریاض سخن گفتند. فیصل بن فرحان در نشست مطبوعاتی مشترک با حسین امیرعبداللهیان، دیدار با همتای ایرانیاش را در راستای روابط دوجانبه و گسترش روابط دو کشور و افزایش امنیت در منطقه ارزیابی کرد و گفت: «ما منتظر سفر آقای رییسی به عربستان براساس دعوت انجام شده از ایشان توسط پادشاه سعودی هستیم.» او همچنین با ابراز امیدواری نسبتبه گشایش صفحهای جدید در روابط دو کشور گفت: «روابطی که براساس اخوت و برادری اسلامی و تلاش مشترک براساس مصالح مشترک و احترام متقابل انجام میشود.»امیرعبداللهیان نیز در نشست مطبوعاتی مشترک با همتای سعودی خود گفت: «روابط ایران و عربستان در مسیر درست خود قرار دارد و رو به پیشرفت است.» او با بیان اینکه وزیر خارجه عربستان در جریان سفر به تهران حامل دعوت رسمی «ملک سلمان» از رییسجمهوری اسلامی ایران برای سفر به عربستان بود، گفت: «آقای رییسی ضمن پذیرش این دعوت، در زمان مناسبی به عربستان سفر خواهند کرد. دیدار وزیران امور خارجه دو کشور و رایزنیهای انجامشده مقدمات لازم را برای فراهم کردن دیدار روسای دو کشور فراهم میکند.»
وزیر امور خارجه ایران همچنین ساعتی پس از اتمام این کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای عربستانیاش در توئیتی نوشت: «امروز در ریاض با همتایم فیصل بنفرحان به مدت سهونیم ساعت دیدار و گفتوگوی ثمربخش داشتیم. درخصوص آخرین وضعیت توسعه روابط دوجانبه و همکاری در زمینههای مورد علاقه فیمابین و همچنین تحولات منطقهای، بینالمللی و جهان اسلام گفتوگو کردیم.» امیرعبداللهیان همچنین شامگاه پنجشنبه در ادامه سفر یک روزه خود به عربستان، از محل سفارت جمهوری اسلامی در ریاض بازدید کرد و از نزدیک در جریان اقدامات انجامشده برای آمادهسازی سفارت جمهوری اسلامی در ریاض قرار گرفت.
شاید یکی از مهمترین اخباری که همزمان با حضور وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در ریاض روی خروجی خبرگزاریهای بینالمللی رفت، خبری بود که از گفتوگوی بلینکن و بنفرحان همزمان با سفر امیرعبداللهیان به عربستان حکایت داشت. این در حالی بود که یک روزنامه پاکستانی با اشاره به اهمیت ازسرگیری روابط ایران و عربستان سعودی، آن را «مسیری مثبت» تلقی کرد که باید مورد حمایت جامعه جهانی قرار بگیرد. همچنین آنطور که خبرگزاری رسمی کویت (کونا) نوشت، «وزیر خارجه کویت در بیانیهای تاکید کرد که از نتایج سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به عربستان و دیدار با فیصل بن فرحان، همتای سعودی خود استقبال میکنیم.»اما بیتردید مهمترین بخش از این سفر دو روزه، زمانی رقم خورد که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به جده رفت و با ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد. حوالی نیمروز گذشته بود که خبرگزاریها از «رایزنی امیرعبداللهیان با محمد بن سلمان در جده» خبر داده و نوشتند: «حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه سفر خود به عربستان با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دیدار و رایزنی کرد.» این در حالی بود که خبرگزاری رسمی عربستان (واس) جزئیاتی از این دیدار منتشر کرد و ازجمله نوشت: «محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان صبح روز جمعه در جده از حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران استقبال کرد.» این خبرگزاری همچنین اعلام کرد که وزیر خارجه ایران سلام و تحیت سید ابراهیم رییسی رییسجمهوری ایران را به او و سلمان بنعبدالعزیز پادشاه این کشور ابلاغ کرد.» بنا بر این گزارش، محمد بن سلمان نیز به امیرعبداللهیان گفت که سلام خود و پادشاه این کشور را به سید ابراهیم رییسی ابلاغ کند.این در حالی بود که ساعتی پس از انتشار این خبر، حسین امیرعبداللهیان نیز در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز با امیرمحمد بنسلمان ولیعهد عربستان سعودی، به مدت ۹۰ دقیقه در جده دیدار داشتیم.
گفتوگوی صریح، بیپرده، سودمند و نتیجهبخش، مبتنی بر سیاست همسایگی. با اراده روسای دو کشور، بر مناسبات دوجانبه پایدار در همه زمینهها تاکید شد. در منطقه بر«امنیت و توسعه برای همه» اتفاق نظر داریم.» همچنین بنابر خبر رسمی که از این دیدار منتشر شد، حسین امیرعبداللهیان در دیدار با امیر محمد بنسلمان ولیعهد و نخستوزیر پادشاهی عربستان سعودی، بر عزم جمهوری اسلامی ایران در توسعه مناسبات با کشورهای منطقه و عربستان تاکید کرد. او با تاکید بر فرصتهای فرآروی دو کشور گفت: «جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی میتوانند با توسعه همهجانبه همکاریها ازجمله در حوزه سیاسی، اقتصادی، تجاری، ترانزیت، علم و فناوری، فرهنگی و مردمی، رشد و شکوفایی بیشتر را برای منطقه رقم بزنند.» امیرعبداللهیان با اشاره به تحولات نظام بینالملل تاکید کرد: «امروز در برابر یک مسوولیت تاریخی قرار داریم.» امیرعبداللهیان با بیان دستاوردها و ظرفیتهای جمهوری اسلامی ایران افزود: «راه موفقیت منطقه تقویت گفتوگو، همکاری و افزایش همکاریهای توسعهمحور است.»
محمد بنسلمان ولیعهد عربستان گفت: «نگاه عربستان به رابطه با ایران راهبردی بوده و ریاض در این خصوص عزم جدی دارد.» ولیعهد عربستان با تاکید بر دعوت از رییس جمهور ایران برای سفر به عربستان، دیدار سران دو کشور را بسیار بااهمیت برشمرد و گفت: «این دیدارها تاثیرات اساسی بر توسعه و تعمیق مناسبات دوجانبه و چندجانبه خواهد داشت.» در این دیدار همچنین درخصوص برخی مباحث منطقهای و بینالمللی نیز بحث و تبادلنظر شد.