11 - 08 - 2024
نقش بخش خصوصی در توسعه مکران
«جهانصنعت»- در نشست کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث اتاق ایران ظرفیتهای توسعهای سواحل مکران بررسی شد. توسعه مکران نیازمند سرمایهگذاری داخلی و خارجی است و باید بخش خصوصی در این مسیر همراه دولت باشد. رییس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث اتاق ایران، گفت: در کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث اتاق ایران تشکلهای تخصصی حوزه فنی و مهندسی و احداث حضور دارند. این تشکلها شامل انجمنها، اتحادیهها و فدراسیونها هستند که موجب شده ظرفیت مناسبی در کمیسیون در زمینه فنی و مهندسی و احداث وجود داشته باشد.
علی نقوی در نشست کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث اتاق ایران که به بررسی دیدگاه و توانمندی تشکلهای تخصصی در توسعه منطقه و سواحل مکران اختصاص داشت، افزود: با توجه به ظرفیتهای موجود، کمیسیون آمادگی دارد برنامهای را برای تبادل ظرفیتهای بخش خصوصی و شورای مکران و تدوین نقشه راه همکاریهای آینده تنظیم کند. نقوی ادامه داد: برای این منظور تدوین تفاهمنامه همکاریهای مشترک مشتمل بر فعالیتهایی که در فضای مهندسی کشور فراهم است و ظرفیتهایی را که در شورای مکران میسر است، پیشنهاد میکنیم.
در ادامه رضا حاجیکریم، رییس هیاتمدیره فدراسیون صنعت آب به معرفی ظرفیت فدراسیون صنعت آب ازجمله تشکلهای اقتصادی ثبتشده در اتاق گفت: اولویت اصلی فدراسیون، بحث سرمایهگذاری است، چراکه منابع مالی دولت حتی در صورت رفع مسائلی چون FATF یا تبلیغات بینالمللی بازهم نمیتوان پیشبینی کرد که منابع چندانی در اختیار پروژههای توسعهای و سرمایهای قرار گیرد. بنابراین، در فدراسیون موضوعات فیزیبل و بانکیبل شدن پروژههاست که در سطوح مختلف در حال پیگیری هستیم.
او ادامه داد: مکران ظرفیت فوقالعادهای است که براساس گزارشهای واصله، همچنان بکر بوده و تنها نقطه امیدی است که بتوان توسعه پایدار را در آن منطقه عملیاتی کرد. براساس مطالعات فدراسیون آب درخصوص آب منطقه مکران و با توجه به جلساتی که با مدیران شورای مکران داشتهایم، در مکران با دو مساله مواجه هستیم.
حاجیکریم درباره این دو مساله گفت: مساله اول، تامین آب، بحرانهای تامین آب و خشکسالیهاست. مساله دوم، سیلابهایی است که بنابر مطالعات نهادهای علمی و بینالمللی و اتاق ایران، در منطقه جنوبشرقی ایران، در افق کوتاهمدت تا سال 2040 و در افق بلندمدت تا سال 2070، با جهش در بارش مواجه خواهیم شد. بدین معنا که برخلاف ترکیه در غرب با خشکسالیهای شدید مواجه خواهد شد، در جنوب ایران بهخصوص جنوب شرق ایران، با افزایش بارش شدید مواجه خواهیم شد، ولی این افزایش بارش، تراکنشهای نقطهای دارد؛ یعنی اینکه دفعتا نازل میشود و با سیلاب مواجه خواهیم شد.
او تصریح کرد: در مکران به همان اندازه که باید نگران تامین آب منطقه باشیم، باید نگران مواجهه با سیلاب باشیم. پیشنهاد میکنیم یکبار وضعیت کلی آب منطقه را از چابهار تا بندرعباس بهصورت داینامیک سیستم شامل زیرسیستمهای مختلف مورد بررسی قرار دهیم و IWRM در قالب مدیریت سیستم تهیه شود.او افزود: در این مدل، سیلابها، منابع آبشیرینکن، مصارف، جانمایی جمعیت و ظرفیتهای آب نامتعارف مانند استفاده از پساب ملاحظه و بررسی میشوند. بهاینترتیب، مشخص میشود که تا چه میزان آب هست و با سیلابها چه میتوان انجام داد. تامین آب در منطقه مکران با آبشیرینکن، حدود 8/0 تا 2/1یورو در هر مترمکعب هزینه دارد. این در حالی است که سالانه حدود 5/1میلیارد مترمکعب آب شیرین را در قالب سیلاب از دست میدهیم و وارد دریا میشود بهطوری که آب شیرین در دریا شور و مخرب شده و فرسایش خاک را هم در برداشته و صدها هزار تن خاک را هم وارد دریا میکند. پتانسیلهای فدراسیون صنعت آب، بهگونهای است که تمام زیرمجموعههای فعال در صنعت آب، در فدراسیون قرار دارند. فدراسیون مشتمل بر ماموریتهای دهگانهای است که مهمترین آن بهبود محیط کسبوکار صنعت آب ایران با رویکرد توسعه پایدار است.
استراتژی توسعه صنعتی نیازمند تامین آب
به گفته حاجیکریم، در اسناد بالادستی مصوب و ابلاغشده توسط مقام معظم رهبری، نرخ رشد در سواحل، دوبرابر نرخ رشد سرزمین اصلی در نظر گرفته شده است. با ملاحظه محورهای رشد مناطق ساحلی، در هر محور نیاز به تامین آب مشاهده میشود، اعم از اسکان جمعیت، بازرگانی، صنعت، تولید انرژی، گردشگری و غیره که همگی آبمحور هستند.او تصریح کرد: در استراتژی توسعه صنعتی نیازمند تامین آب برای صنایع مختلف مستقر است، چراکه انتقال صنایع به جنوب کشور، از مهمترین رویکردهای استراتژی توسعه صنعتی در دولت است. در منطقه مکران ظرفیتهای مناسبی در تولید انرژی اعم از نیروگاهها، انرژیهای هستهای، فسیلی و تجدیدپذیر است که نیاز به مقادیر زیادی آب هست. در سواحل، آبشیرینکنها یکی از در دسترسترین گزینهها هستند اما آبشیرینکنها، پایدار و ارزان نیستند. هرچه از سواحل دورتر شویم، گزینه استفاده از آبشیرینکن توجیهپذیری کمتری پیدا میکند.
عضو کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث اتاق ایران گفت: انتقال آب از سواحل به فلات مرکزی برای توسعه صنعتی، دارای توجیه اقتصادی است ولی انتقال آن به کلانشهرهایی مانند مشهد و تهران توجیهپذیر نبوده و پایداری هم نخواهد داشت، بهطوریکه حتی مشکلات امنیتی هم ایجاد خواهد کرد. بنابراین، مزیتهای آبشیرینکنها در فواصل از بین میروند.
او در ادامه تاکید کرد: در جنوب ایران، اسکان جمعیت در نوارهای ساحلی کمتر از 2درصد است، این در حالی است که در آمریکا تراکم جمعیتی در نوارهای ساحلی 81درصد است. در دنیا 55درصد جمعیت در نوارهای ساحلی زندگی میکنند. تا سال 2050 این رقم به 70درصد میرسد. در سواحل جنوبی ایران که دسترسی خوبی داریم ولی هیچگونه استفادهای نداریم.
حاجیکریم با اشاره به 103میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر در سال در کشور گفت: اصولا نباید بیشتر از 51میلیارد مترمکعب آب مصرف کنیم ولی امروز 92میلیارد مترمکعب آب را مصرف میکنیم که 81میلیارد مترمکعب آن در کشاورزی مصرف میشود؛ کشاورزیای که از تکنولوژیهای بسیار قدیمی برخوردارند. در حوضههای آبریز جنوبی، از جنوبشرق به سمت غرب، سیمای خشکسالی منطقه حاکم و دسترسی به آب کمتر میشود. در دیگر مناطق جنوبی که دسترسی آبی داریم امکان مواجهه با سیلاب مشاهده میشود.
او تصریح کرد: این سیلابها رامیتوان در این کانال هدایت و ذخیره کرد و دسترسی به آب را از غرب به شرق مکران مطرح کرد. این طرح، نیازمند سرمایهگذاریای است که خودگردان نیست. این کانال میتواند منجربه انتقال صنایع به منطقه مکران شود. سدهای منطقه مکران میتوانند ذخایر خوبی را تشکیل دهند و از آب خوبی هم برخوردارند.
حاجیکریم افزود: در مکران مجموعهای از آبهای شیرین و شور، پساب خانگی که با توجه به جمعیت فعلی عدد بزرگی نیست، ولی با افزایش جمعیت نیازمند پساب خانگی هستیم. با مطالعات انجامشده، پیشبینیهای لازم برای اجتناب از وضعیت مشابه تهران در منطقه مکران شده است. در مکران شرقی به غیر از آبشیرینکن، 40میلیون مترمکعب امکان بهرهبرداری است که این عدد قابلتوجهی است. در مکران غربی ظرفیت آب زیرزمینی نیست، اما آبهای سطحی موجود هست. با توجه به نقشه سدهای ساختهشده و در دست مطالعه منطقه، گستردگیای را شاهد هستیم که فدراسیون به آنها پرداخته است.
اقتصاد ایران مبتنی بر نفت است
احسان ثقفی، رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت و انجمن صنعت جرثقیل کشور و فدراسیون صنایع تجهیزات ماشینسازی هم گفت: اقتصاد ایران یک اقتصاد کماکان مبتنی بر نفت است، بهطوری که با حذف نفت اقتصاد متوقف میشود. اگر اقتصاد ایران متوقف نشده، مرهون سازندگان تجهیزات صنعت نفت است. بازسازی و نگهداری تجهیزات باوجود تحریمها، با مجاهدت و تلاش فعالان این حوزه بهگونهای بوده که امروز بالغ بر 85درصد تجهیزات داخلیسازی شده و بیش از 75درصد آنها مورد استفاده قرار گرفته است.
او تصریح کرد: در حوزه سرمایهگذاری، ساخت، استقرار در منطقه، طراحی و مشاوره، امکان همکاری با منطقه مکران است و این تشکل آمادگی هرگونه همکاری و بازدید از منطقه یا نشستهای مطالعاتی و مشاورهای دارد.
فرید نائینی، عضو کمیسیون و رییس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعت ساختمان هم گفت: در نشست ریاستجمهور منتخب با ریاست اتاق ایران در هفته گذشته، از سوی رییس اتاق اعلام شد که آمادگی حضور در طرح مکران داریم. ازآنجایی که توسعه سواحل خلیجفارس در منطقه مکران، طرحی در مقیاس ملی است و کشور ما از تکنولوژیهای نسل اول و دوم و حتی سوم برخوردار نیست، ضرورت دارد چگونگی حضور بخش خصوصی در منطقه با تکنولوژی نسل چهارم و فقدان دسترسیهای لازم به استانداردهای جهانی مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
احمد عزیزیلرد، عضو هیاتمدیره انجمن بیمارستان سازهای ایران هم گفت: طرح توسعه مکران از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به طرح توسعه کشور منجر شود. تجربه توسعه مناطق آزاد، حاکی از عدم موفقیت طرحهای توسعهای است و از آنجایی که منطقه مکران از ظرفیتهای بسیار مناسبی برای توسعه برخوردار است، باید ابعاد کلان طرحهای منطقه مورد بررسیهای دقیق و کارشناسی قرار گیرد. افق بسیار بلندی برای اشتغال، توسعه صنایع، و بسیاری فرصتهای دیگر در منطقه وجود دارد. او افزود: در حال حاضر در کشور 10هزار تخت بیمارستان مورد نیاز بوده که نیازمند تامین اعتبارات و منابع مالی است. البته این تعداد تخت، در حال ساخت است. در کشور بیمارستانهایی در اندازههای بینالمللی احداث شدهاند که به امر گردشگری سلامت نیز مشغول هستند و میتوان با همین استانداردهای بینالمللی در منطقه مکران حضور یافت.
مهدی طبیبزاده، رییس اتاق کرمان هم گفت: اتاقهای استانی با تمام ظرفیت آماده همکاری با منطقه هستند و اینگونه نشستها فرصت مناسبی است برای تبادلنظر و بررسی ظرفیتهای همکاریهای فیمابین.
حمد اللهیاری، مدیر فناوری و دانشبنیان مکران هم گفت: در بررسی اهداف کلان توسعه منطقه، اسناد توسعه مکران در سوابق منتشر شده است و قابل جستوجو در فضای مجازی است. طرح تفصیلی توسعه مکران نیز تدوین و تهیه شده و در حال بررسی برای تصویب است. مهمترین اهداف کلی منطقه، تبدیل به منطقه اقتصادی مهم کشور است. جمعیتپذیر کردن منطقه از دیگر اهداف مورد نظر منطقه بوده که مستلزم بررسیهای فنی و کارشناسی است. براساس مطالعات صورتگرفته میتوان 2/2میلیون نفر را در حال حاضر اسکان داد.
استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در توسعه مکران
محمدجلال مآب، دبیر شورای توسعه سواحل مکران هم در این نشست گفت: با نگاهی به منطقه مکران گستردگی و ظرفیتهای رشد و توسعه منطقه بهخوبی مشخص میشود و دستیابی به امر توسعه مکران، نیازمند بررسی فرصتها و همکاریهای بخش خصوصی و متخصصان امر است. در حوزههای متعددی مطالعاتی صورت گرفته است؛ از جمله مطالعات مربوط به تامین آب منطقه که نشان از درک عمیق فعالان این حوزه از مکران است.
او ادامه داد: ساختار قدرتمند و دارای قابلیتهای فراوان مکران از موضوعاتی است که شورای توسعه مکران بدان اهتمام دارد. هرچند تاکنون به دلیل پرداختن به خلیجفارس، از مکران غافل شدهایم اما امروز درصدد توسعه این منطقه با جدیت هستیم. شورای توسعه مکران در حال حاضر زیرنظر ریاستجمهوری است و معاونت ریاستجمهوری و برخی وزیران و استانداران از اعضای شورا هستند. مصوبات شورا بهمثابه مصوبات هیات دولت است. به لحاظ مدیریت اصلی مصوبات، قانون احکام داوری تشکیل سازمان در مکران را مصوب میکند که اساسنامه آن تدوین و در کمیسیونهای دولت نیز به تصویب رسیده و در حال حاضر در صحن مجلس است که در صورت تصویب اساسنامه، شورا با اختیارات بیش از مناطق آزاد به فعالیت میپردازد. ازجمله اختیارات، صدور مجوزها و املاک خواهد بود که به تسهیل توسعه منطقه کمک شایانی خواهد کرد.
مآب افزود: تعریف همکاریهای مشترک با بخش خصوصی و فعالان اقتصادی در حوزههای متعددی ازجمله اقیانوس و ظرفیتهای اقتصاد دریامحور است. تاکنون فعالیتها بر ساحلها متمرکز بوده و اقتصاد دریامحور کمتر پرداخته شده، درحالیکه ظرفیتهای دریا 700برابر بیشتر از ساحل است.
او به موانع هم اشاره کرد: باید موانع را بررسی کرد و عواملی را که تاکنون منجربه عدم جذب سرمایهگذاریها در منطقه شده است را شناسایی کرد. ضمن آنکه، باید زمینههای جذب سرمایهگذاری را بررسی و فراهم کرد. این سرمایهگذاریها میتواند شامل سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی باشد و در این خصوص باید امنیت سرمایهگذاری را
ایجاد کرد.
حسین وثوقی، نایبرییس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی و احداث هم گفت: باید بپذیریم چارهای جز بینالمللی شدن نیست و آینده کشور در گرو بینالمللی شدن است. توسعه بدون بینالمللی شدن دست نیافتنی است. دوبی یکی از بهترین مدلهای توسعه است و ما اگر توسعه بخواهیم راه دیگری جز کار کردن با اقتصادهای بزرگ دنیا نیست و باید بینالمللی شد. ثروتآفرینی در منطقه، رفاه را به دنبال خواهد داشت و نهادهای مدنی ازجمله اتاق ایران میتوانند در این راستا نقش مهمی داشته باشند. دولت نمیتواند صرفا با تمرکز خود بر منطقه به اهداف تعیینشده دست یابد و باید به نهادهای بینالمللی و حتی مشاوران بینالمللی تکیه کند. توسعه روابط بینالملل شرط اصلی و شرط لازم و کافی توسعه
منطقه است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد