نفت؛ تحت الشعاع ترس از جنگ

گروه انرژی- یک روز بعد از حمله صادق‌2 هنوز بازارهای جهانی ملتهب است. همزمان با کاهش شاخص بورس‌های جهانی که از سه‌شنبه‌شب آغاز شده، نفت و طلا یکی پس از دیگری افزایشی شدند؛ دو اتفاقی که نشانه ریسک و ترس بر اقتصاد جهانی از ادامه تنش‌ها میان ایران و اسرائیل حکایت دارد.
درست یک‌هفته بعد از آنکه فدرال‌رزرو نرخ بهره خود را به دلیل رسیدن به اهداف تورمی سیاستگذاری شده، کاهش داد، یک اتفاق غیرمنتظره برنامه‌های بانک مرکزی آمریکا را
تحت الشعاع قرار داد. حمله موشکی ایران به اسرائیل در همان دقایق اولیه، قیمت نفت را بیش از 5‌درصد افزایش داد. همزمان قیمت طلا و دیگر ارزهای رزرو
(Reserve currency) قوی شدند و شاخص ترس و طمع در منطقه ترس قرار گرفت.
قیمت نفت طی معاملات چهارشنبه هم به‌دلیل افزایش نگرانی‌ها از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و تاثیر احتمالی بر عرضه در منطقه خاورمیانه بیش از یک دلار افزایش یافت تا جایی که برنت را در کانال 75‌دلاری و وست‌تگزاس را در کانال 71‌دلار قرار داد.
افزایش قیمت نفت در صورت ادامه‌دار بودن، می‌تواند سیاست‌های کاهش نرخ بهره فدرال‌رزرو را تحت فشار قرار دهد و باعث توقف در برنامه کاهش نرخ بهره شود، به این دلیل که افزایش قیمت نفت تورم را در اقتصاد آمریکا به دنبال خواهد داشت. با توجه به اینکه در ماه‌های گذشته گزارش‌های دوره‌ای از اقتصاد آمریکا تمایل به رکود را نشان می‌دهد، قیمت نفت بالا موضوعی نیست که سیاستمداران آمریکایی خواهان آن باشند.
تحلیلگران می‌گویند که بازارهای نفت تا حد زیادی بر روایت تضعیف چشم‌انداز اقتصاد جهان که تقاضا برای سوخت را کاهش می‌دهد، متمرکز شده‌اند. با این حال، پس از شلیک موشک‌های بالستیک ایران به خاک رژیم اشغالی، به‌سرعت ترس از اختلال در عرضه نفت در خاورمیانه تشدید شد.در عین حال توربیورن تورنکویست، مدیرعامل شرکت بازرگانی گانور می‌گوید که ما اکنون اوضاع پیچیده‌ای را در اطراف دریای سرخ و یمن تجربه می‌کنیم، بازار نفت ظرفیت مازاد عرضه کافی دارد و چشم‌انداز تقاضا ضعیف به نظر می‌رسد و این شرایط نوسان‌ها را کاهش می‌دهد، اوضاع در حال عادی‌ شدن است.با نزدیک‌تر شدن فصل سرما در اروپا، بسیاری از کشورها در قاره سبز به دنبال تامین منابع گازی خود هستند و با ادامه درگیری‌ها در اوکراین به نظر می‌رسد روسیه همچنان مشتری بالقوه بسیاری از کشورها در حوزه یورو نباشد. بنابراین انتظار می‌رود ادامه درگیری‌ها میان اسرائیل، حماس و حزب‌الله همچنان تهدیدی بالقوه برای بازارهای انرژی در سطح جهانی بوده و به نگرانی‌ها در این زمینه بیفزاید.
تیر خلاص اوپک‌پلاس
اگرچه قرار بود اوپک‌پلاس تولید خود را در ماه دسامبر در مجموع ۱۸۰‌هزار بشکه در روز افزایش دهند، با این حال نتیجه نشست دیروز نشان داد که این تصمیم به این زودی‌ها اجرا نخواهد شد.
رویترز در گزارشی اعلام کرد که کارگروه وزارتی نظارت بر توافق این ائتلاف توصیه‌ای برای تغییر برنامه تسهیل تدریجی کاهش عرضه اضافه (افزایش تولید) از گذشته داشته اما با توجه به کاهش شدید اخیر قیمت‌های نفت و تحولات منطقه‌ای اوپک‌پلاس برای تغییر در توافق کنونی خود برای کاهش عرضه و آغاز برنامه تسهیل تدریجی کاهش عرضه اضافه 8عضو از دسامبر توصیه‌ای نداشته است.
رویترز همچنین به نقل از منابع اوپک‌پلاس پیش از این نشست نوشت: اگرچه اوضاع بازار نفت اندکی پیچیده است، انتظار نمی‌رود توصیه‌ای برای تصمیمی تازه یا تغییری در توافق اوپک‌پلاس در نشست روز چهارشنبه ارائه شود.
پیشتر اعلام شد که 8عضو اوپک‌پلاس تصمیم دارند برنامه تسهیل تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه خود را در محله نخست از دسامبر به مقدار روزانه ۱۸۰‌هزار بشکه اجرا کنند، تصمیم برای تسهیل تدریجی کاهش عرضه که قرار بود در اکتبر اجرا شود برای دو ماه به تاخیر افتاد.
پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت فیلیپ نووا گفت: بازارهای نفت تا حد زیادی به روایت ضعیف شدن دورنمای اقتصادی جهانی که به تقاضا برای سوخت ضربه می‌زند، متمرکز شده بودند. با این حال، پس از پاسخ موشکی ایران به رژیم صهیونیستی، به سرعت نگران اختلال عرضه نفت در خاورمیانه شدند.
کارشناسان امنیت انرژی در ایالات‌متحده معتقدند که حمله و فشار مستمر کامل ارتش اسرائیل به لبنان می‌تواند تاثیرات بسیار مخربی بر حوزه نفت بگذارد. این در حالی است که بنا به گزارش اویل‌پرایس، نگرانی در مورد اختلال در عرضه نفت در خاورمیانه، قیمت نفت برنت و وست‌تگزاس اینترمدیت را طی روزهای اخیر افزایش داد و به نگرانی‌ها درباره اختلالات گسترده در بازار انرژی دامن زد.
بنا به گفته مارکوس گورین، تحلیلگر حوزه انرژی از هفتم اکتبر به این سو، بسیاری از تحولات روی‌داده که اطمینان به ثبات در بازارهای نفتی را به محاق برده است. وی در گفت‌وگو با بلومبرگ عنوان کرد: «به نظر می‌رسد حجم تخاصم‌ها به حدی رسیده که دیگر می‌توان با قاطعیت گفت باید خود را برای تنش شدید در بازارهای انرژی آماده کنیم. همچنین این واقعیت را نباید از یاد برد که جنگ فراگیر در خاورمیانه، مانند کبریت در انبار باروت بازارهای انرژی را به محاق می‌برد و سال‌ها طول خواهد کشید که این وضعیت بهبود پیدا کند. بنابراین باید امیدوار بود که این تشنج عظیم روی ندهد.»
تحلیلگران گروه بانکی ANZ در یادداشتی نوشتند: درگیر شدن مستقیم ایران که عضو اوپک است، دورنمای اختلال در عرضه نفت را برانگیخته است. این تحلیلگران خاطرنشان کردند تولید نفت ایران در اوت، به 7/3‌میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان در ۶‌سال اخیر بود.
موسسه کپیتال اکونومیست هم در یادداشتی نوشت: هرگونه تشدید تنش‌ها، ممکن است پای آمریکا را هم به جنگ بکشاند. ایران در حدود چهاردرصد از تولید جهانی نفت سهیم است اما نکته مهم این است که در صورت وقوع اختلال عرضه، آیا عربستان سعودی تولید خود را افزایش می‌دهد.
پایبندی اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس به سهمیه‌های کاهش تولید به‌ویژه عراق و قزاقستان که تعهد کرده‌اند برای جبران تخطی خود از سهمیه‌های تولید در مجموع طی ماه سپتامبر روزانه ۱۲۳‌هزار بشکه کاهش عرضه داشته باشند، از محورهای نشست چهارشنبه کارگروه وزارتی نظارت بر توافق اوپک‌پلاس بود.
یک منبع اوپک‌پلاس هفته گذشته به رویترز گفته بود زمانی که مشخص شد کاهش جبرانی در ماه سپتامبر محقق شده است، مجوز برنامه تسهیل تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه 8عضو اوپک‌پلاس صادر خواهد شد، زیرا اضافه شدن خالص عرضه به بازار حداقل خواهد بود.به گفته تحلیلگران، با این حال فقدان پایبندی می‌تواند عربستان و دیگر اعضا را وادار کند افزایش خود را سریع‌تر از دسامبر آغاز کنند.هلیما کرافت از مؤسسه آربی‌سی کپیتال در گزارشی اعلام کرد که خاطیان به تعهدهای جبرانی خود متعهد نباشند، می‌توانیم شاهد غروب سریع‌تر کاهش‌های عرضه داوطلبانه از سوی 8کشور باشیم.
خطرات ژئوپلیتیکی
همزمان الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد که نوسان‌های قیمت نفت ناشی از تشدید خطرهای ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه است.
نواک در گفت‌وگو با العربیه بیان کرد که انتظار دارد نوسان‌های قیمت نفت به‌دنبال نوسان‌های ناشی از تنش‌ها در خاورمیانه کاهش یابد، زیرا اکنون خطرهای ژئوپلیتیکی در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه مسکو هرگونه فشار تحریم‌ها و سقف قیمتی تحمیل‌شده ازسوی غرب بر بخش نفت این کشور را تحمل خواهد کرد، گفت: ما می‌توانیم با هر قیمتی به زندگی خود ادامه دهیم.
معاون نخست‌وزیر روسیه در پاسخ به پرسشی درباره شهادت سید‌حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله گفت: حوادثی که اکنون در خاورمیانه رخ می‌دهد، بی‌شک بر بازار تاثیر می‌گذارد.نواک با اشاره به اینکه در هفته‌های اخیر قیمت‌ها نوسان داشته است، افزود: فکر می‌کنم اوضاع به حال عادی باز خواهد گشت.وی تاکید کرد که مسکو همکاری خود را با سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) پس از سال ۲۰۲۵ میلادی ادامه خواهد داد و پس از آن توافق کنونی برای کاهش عرضه نفت ائتلاف اوپک و غیراوپک (اوپک‌پلاس) منقضی می‌شود.