20 - 01 - 2020
نزاع بر سر ردصلاحیتها بالا گرفت
ملیحه اسناوندی- این روزها ردصلاحیتها و «یک جناحی» شدن انتخابات مجلس به نزاع میان سران کشور تبدیل شده است. با توجه به اعتراضات آبان ماه و اوضاع اقتصادی مردم و به دنبال آن نارضایتی از شرایط سیاسی کشور، انتظار میرفت که حداقل این بار شاهد ردصلاحیتهای گسترده از سوی شورای نگهبان برای انتخابات مجلس نباشیم تا زمینه مشارکت بیشتر مردم فراهم شود اما نهتنها اینطور نشد بلکه این گمانه در اذهان عمومی تقویت شد که شورای نگهبان به نفع یک جریان صلاحیتها را بررسی کرده است. چراکه وقتی یک جریان سیاسی حذف شود این طور به نظر میرسد که برخی از قبل تصمیم گرفتهاند تا مجلس صرفا در اختیار یک جریان سیاسی باشد. نگرانی از چنین وضعیتی موجب انتقاد رییسجمهور، رییس مجلس و دیگر وکلای ملت و فعالان سیاسی شده است. چراکه این وضعیت خطری نه صرفا برای جریان خاص بلکه برای کل نظام قلمداد میشود.
باید تاکید کرد که عدم مشارکت مردم و دلسردی از انتخابات موضوعی دور از انتظار نیست بهویژه در شرایط فعلی که اعتماد مردم نسبت به دولت از دست رفته است. به گفته برخی کارشناسان در اعلام نظر شورای نگهبان کمتوجهی صورت گرفته و آنها با ردصلاحیت نیروهای توانمندی که خود را آماده نمایندگی ملت میکردند، حق بزرگی را از مردم سلب کردهاند. در حالی که در این برهه حساس، نیاز به حفظ همبستگی اجتماعی بیش از پیش احساس میشود، اما متاسفانه بخش مهمی از ظرفیتهای کشور کنار زده شدند.
یکی از جدیترین واکنشها به رویکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیتها را حسن روحانی داشت اما انتقاد رییسجمهور به حجم گسترده ردصلاحیت و جناحی شدن انتخابات بود که به مذاق شورای نگهبان خوش نیامد و کدخدایی به عنوان سخنگو با طعنه و کنایه به گلایه روحانی پاسخ و از پیشگام شدن رییسجمهور در پروژه ضدملی خبر داد. کنایههای کدخدایی پایان ماجرا نبود و جلسه دیروز مجلس نیز تحت تاثیر ردصلاحیت برخی نمایندگان فعلی مجلس قرار گرفت. موضوعی که از نگاه لاریجانی نیز دور نماند و رییس مجلس در نطق پیش از دستور خود از موج ردصلاحیتها انتقاد کرد.
مشکلات مالی دلیل ردصلاحیتها نبود
علی لاریجانی از سخنان سخنگوی شورای نگهبان که گفته بود اکثر نمایندگان ردصلاحیت شده مشکل مالی و اقتصادی داشتند گلایه کرد و هم ردصلاحیت برخی دیگر از نمایندگان بهخاطر عدم التزام عملی به نظام را نقد کرد و گفت: «بنده که با برخی آقایان چهار سال و با برخی هشت سال و برخی ۱۲ سال است همکاری روزانه داشتهام، عدم التزام عملی به نظام را در اکثریت قریب به اتفاق همکاران تایید نمیکنم. بارها و بارها دیدهام که با دقت تام از حریم نظام دفاع کردهاند.»
لاریجانی ادامه داد: از جانب سخنگوی شورای نگهبان مطلبی در رسانهها منتشر شد که عمده ردصلاحیتها را مربوط به سوءاستفادههای اقتصادی میدانست. این مطلب درست نیست چرا که نامههای ارسال شده هیات نظارت به نمایندگان به بندهایی اشاره دارد که اقتصادی نیستند. البته برای بعضی نمایندگان اینگونه بوده است، چرا باید مطلب درست منعکس نشود که بیگانگان از آن سوءاستفاده کرده و نظام را متهم به فساد کند.
رییس مجلس شورای اسلامی خطاب به فقهای شورای نگهبان و حقوقدانان گفت: از شما درخواست میکنم که در این بخش داوری لازم را داشته باشید تا حقوق افراد نادیده گرفته نشود. براساس قانون، نظرات مرجع چهارگانه میتواند ملاک باشد و گزارشهای غیر از این مسیر میتواند از جانب افراد و با اغراض خاصی ارائه شود و تشخیص صحت آن نیازمند زمان است که در این مقطع کوتاه عملی نیست، ولی میتواند فضای قضاوت را مشوش کند.
وی ادامه داد: تردیدی نیست که اگر محکمهای در مورد فساد در پرونده کسی چه مالی و چه غیر از آن نظر داده باشد، همگان تابع آن خواهند بود، اما اگر صرف گزارش از مرجعی باشد باید اتقان آن را بررسی کرد تا گزارش اولیه و خامی نباشد و با آبروی افراد بازی نشود. از طرف دیگر اگر سیستمهای اطلاعاتی در مورد نمایندگان مجلس مطلبی داشتند بهتر آن بود که در طول این چهار سال اطلاعات را در میان میگذاشتند تا اصلاح شود نه اینکه نزدیک انتخابات آن را یک جا مطرح کنند. البته وزارت اطلاعات در چند مورد که شاید در حد انگشتان دست هم نباشد، مطالبی را درباره برخی به اینجانب دادند و بنده هم به افراد متذکر شدم و آنان نیز از طریق وزارت اطلاعات پیگیری کردند تا صحت مطالب روشن شود.
لاریجانی در بخشی از سخنانش تاکید کرد: بارها دیدهام که همکارانم با دقت تام از حریم نظام دفاع کردهاند مثل مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در مقابل ستم آمریکاییها که در طرحی سهفوریتی بررسی شد و به اتفاق آرا تصویب شد. در موارد دیگر هم بنده شاهد روحیه دفاع از هویت ملی و انقلابی و حقوق ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران بودهام البته ممکن است در اظهارات بعضی خطاهایی صورت گرفته باشد. این خطاها را باید در کنار اقدامات درست و همراه با مسوولیت ملی قرار داد و ارزیابی کرد و برای چنین ارزیابی نیازمند اطلاعات دقیقتر از عملکرد نمایندگان است. در این گونه موارد شوراهای نظارت هر گونه همکاری از مدیریت مجلس بخواهند ارائه خواهد شد تا پرونده همکاران به نحو دقیقتری بررسی شود.
وی در پایان سخنان خود «عدم احراز صلاحیت» بعضی از نمایندگان را به صلاح ندانست و گفت: در شرایط فعلی کشور به صلاح نیست. دیدید که رییسجمهور نااهل آمریکا چه سوءاستفادهای از این قضیه کرد. اگرچه تعداد زیاد نامزدها و زمان کوتاه بررسی مشکلاتی را برای هیات مرکزی و هیات نظارت ایجاد کرده است که امیدواریم در بررسی شورای نگهبان حتیالمقدور مرتفع شود. هرچه در این زمینه تلاش شود و عدم احرازها کاهش یابد به حضور بیشتر ملت در انتخابات کمک میکند که در شرایط فعلی انقلاب ضرورت دارد.
کملطفی وکلای ملت
البته کدخدایی خیلی زود به اظهارات لاریجانی واکنش نشان داد و تاکید کرد: اعضای شورای نگهبان، نمایندگان ردصلاحیت شده را پذیرفتند و جزئیات پروندهها یکایک برای آنان روشن شد.
کدخدایی گلایهای نسبت به نمایندگان نیز طرح کرد و گفت: «اگر وکلای ملت قانون انتخابات را اصلاح میکردند به چنین وضعیتی نمیرسیدیم. نمایندگان مجلس در اصلاح قانون انتخابات کملطفی کردند.» وی خاطرنشان کرد: «مراجع چهارگانه بعد از اعلام نظر هیاتهای اجرایی نسبت به ۱۵ هزار ثبتنام انتخابات مجلس اظهارنظر کردند. نظراتی که شورای نگهبان داده بسیار دقیق و مبتنی بر مستندات متقنی است که در پرونده وجود دارد. ممکن است اسناد جدیدی به دستمان برسد که میتواند درباره تغییر نظر اعضای شورای نگهبان هم موثر باشد.»
باید تاکید داشت که یکی از انتقادهای مطرح از سوی کاندیدا بررسی صلاحیتهای شورای نگهبان براساس شنیدهها و نه استناد به مراجع چهارگانه است. اما کدخدایی در پاسخ خود به لاریجانی به استناد به مراجع مربوطه تاکید کرد. با توجه به پاسخهای صریح آقای سخنگو به مواضع رییس مجلس و رییسجمهور کمی دور از انتظار است که منتظر تایید صلاحیتهای قابل توجه از سوی شورای نگهبان باشیم هر چند نمایندگان همچنان امید به تغییر نظر عجیب شورا دارند.
مهر سکوت بر دهان نمایندگان
گمان میرفت با سخنان رییسجمهور و رییس مجلس و انتقاد آنها به رویه بررسی صلاحیتها، دل وکلای ملت کمی قرص شود و آنان نیز چون روسای خود حاضر به مصاحبه در رابطه با انتقادهای مطرح به شورای نگهبان شوند اما ظاهرا ترس از شورای نگهبان و ردصلاحیتها مهر سکوتی بر دهان برخی از بهارستاننشینها زده است و غیر از محمود صادقی که مدام توئیت میکند، کسی قصد بیان انتقادات خود را ندارد.
به نظر میرسد در این وضعیت برخی نمایندگان به تغییر نظر شورای نگهبان دل بستهاند مثل نقویحسینی نماینده اصولگرا یا بهروز نعمتی سخنگوی هیاترییسه مجلس که به واسطه امید به تایید صلاحیتشان حاضر به گفتوگو در رابطه با انتقادات وارده به شورای نگهبان نشدند. البته در این میان برخی نیز همچون الیاس حضرتی قید انتخابات را زدند و حتی حاضر نشدند در موعد مقرر به نظر شورای نگهبان اعتراض دهند و این همان دنبالهروی از سیاست دلزدگی در میان اصلاحطلبان است که پیش از این هم چهرههای سرشناسی از این جریان همچون پروانه سلحشوری یا شهابالدین بیمقدار از حضور در مجلس بهخاطر ساختارهای محدودکننده انصراف دادند. متاسفانه در وضعیت فعلی کشور این نگاه میان مردم به واسطه سختگیریهای شورای نگهبان نیز قابل نفوذ است. قهر با صندوق رای موضوع بعیدی نیست اما نرمش شورای نگهبان و تغییر نظر این شورا نسبت به کاندیدا میتواند فضای کشور را به سمت مشارکت بیشتر حرکت دهد. در این میان برخی وکلای ملت تایید صلاحیت کاندیدای معترض را بعید میدانند همچون میرزایینیکو که یکی از ردصلاحیتشدگان مجلس یازدهم است. به اعتقاد او تغییر جدی در روند بررسیها از سوی شورای نگهبان صورت نمیگیرد. اما فلاحتپیشه انتقاد رییسجمهور و رییس مجلس به شورای نگهبان را گرهگشا میداند. به اعتقاد این نماینده ۵۰ درصد ردصلاحیتها توسط شورای نگهبان به واسطه ورود رهبری تایید میشوند.
شورای نگهبان نمیخواهد بشنود
قاسم میرزایی نیکو نماینده اصلاحطلب مجلس و از ردصلاحیتشدگان شورای نگهبان در گفتوگو با «جهانصنعت» در رابطه با انتقاد روسای قوا به شورای نگهبان گفت: متاسفانه این روزها سخنگوی شورای نگهبان بیملاحظه اظهارنظر میکند و شاید اطلاعات کافی در رابطه با وضعیت ردصلاحیتها به ایشان نرسیده که میگوید اکثر نمایندگان ردصلاحیتشده پرونده اقتصادی دارند. وی تاکید کرد: البته ممکن است که آقای کدخدایی خواسته با این اظهارات خود را از زیر بار سنگین ردصلاحیتهای گسترده که به واسطه مسائل سیاسی صورت گرفته شانه خالی کند. اما همانطور که آقای لاریجانی هم تاکید کرد نمایندگانی که پرونده اقتصادی دارند کمتر از انگشتان دست هستند. پس معلوم است شورای نگهبان بقیه موارد را به خاطر خط و خطوط و گرایشات سیاسی و به لحاظ مواردی که خودشان به نظرشان رسیده ردصلاحیت کردند و گفته سخنگوی شورای نگهبان صرفا عوامفریبی است. به نظر میرسد این شورا مهندسی انتخابات را لحاظ کردند و امیدوارم در فرصت باقی مانده در رابطه با تصمیماتشان تجدیدنظر کنند .
این نماینده اصلاحطلب در پاسخ به این سوال که آیا انتقادهای وارده به شورای نگهبان به تغییر نظر جدی در خصوص ردصلاحیتها منجر میشود گفت: بعید میدانم این تغییر نظر خیلی محسوس باشد. به هر حال مجموعهای زمان قابل توجهی را ازدست میدهند و طبق ارزیابیهای خود نظر میدهند اکنون تغییر نظر گسترده میتواند شبههناک باشد. میرزایینیکو افزود: اکنون عمده گروه اصلاحطلبان در احزاب و گروههای مختلف کاندیدای تایید صلاحیتشده ندارند. این در حالی بود که خوشبین بودند که دبیر کل شش حزب اصلاحطلب کاندید شده بودند. وی در پایان تاکید کرد: به حال امیدوارم شورای نگهبان انتقاد رییس مجلس را گوش کنند و بشنوند اما فکر میکنم گوش میکنند اما نمیخواهند بشنوند.
شورای نگهبان تصمیمش را گرفته است
شهابالدین بیمقدار نیز در رابطه با ردصلاحیتهای گسترده شورای نگهبان به «جهانصنعت» گفت: ردصلاحیت نمایندگان مخصوصا اعلام اینکه بیشتر آنها بهخاطر مسائل اقتصادی رد شدند باعث ایجاد ناامیدی زیادی در میان مردم شده است. اکنون مردم میگویندکه یکسوم مجلس پرونده و فساد اقتصادی دارند. این در حالی است که به نمایندگان مدارک ردصلاحیت را اعلام نمیکنند و این موضوع خودش ابهامآور است. وی تاکید کرد: این گمانه که طبق شنیدهها و نه اکتفا به مراجع ۴گانه بررسی صلاحیتها صورت گرفته وجود دارد.
این نماینده خاطرنشان کرد: اگر مردم با صندوقها قهر کنند هیچ راه مدنی دیگری برای آنکه مسائل را اصلاح و حل کنند وجود نخواهد داشت و این روند تبدیل به ایجاد شورشها و عقدهها میشود. انتظار میرفت شورای نگهبان در این شرایط کشور با دقت بیشتری به بررسی صلاحیتها رسیدگی کند تا حقی ناحق نشود .
وی گفت: اگر کسی هم تا به حال در مجلس بوده که پرونده اقتصادی دارد باید سوال شود که چرا قوه قضاییه یا هیات نظارت مجلس سستی کرده و اینها را معرفی نکرده تا محاکمه شوند؟ الان آبروی کل مجلس مطرح است. مجلس یکی از ارکان جمهوریت نظام است وقتی ضعیف شود یعنی مردم به سمت یاس و ناامیدی میروند.بیمقدار به نوحهای که در نمازجمعه خوانده شد اشاره کرد و گفت: آن جملهای که نوحهخوان میگوید این انتخاباتیها فساد آوردند خیلی مفهوم بدی دارد. در نمازجمعه رسمی که مقام رهبری کشور نماز میخوانند اجازه میدهند فردی پشت تریبون به منتخبین مردم هر چه دلش میخواهد بگوید. چگونه این وحدت ایجاد شود؟ چه کسی اجازه میدهد این آقا جرات کند پشت تریبون مقدس قرار بگیرد و این حرفها را بزند؟ وقتی رییسجمهور مملکت اینگونه مورد خطاب قرار میگرد چرا انتظار داریم رییسجمهور بلافاصله بعد از نماز بلند نشود و زود فضا را ترک نکند. این مسائل به یاس مردم میانجامد و جمهوریت نظام را ضعیفتر از این میکند .
این نماینده در پایان خاطرنشان کرد که انتقادها به شورای نگهبان تاثیرگذار نیست. آنها تصمیم گرفتند که چه کار کنند و چه جریانی را به مجلس وارد کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد