2 - 02 - 2025
نجات خراسان از سدسازی طالبان
گروه انرژی- در حالی که ایران مراتب اعتراض خود را درباره روند سدسازی افغانستان روی رودهای مشترک ایران و افغانستان اعلام کرده است، مقامات طالبان بدون توجه به کار خود ادامه میدهند. موضوعی که بنا به گفته کارشناسان نیازمند اقدامات دیپلماتیک صریحتری از سوی دولت است.
هرچند عیسی بزرگزاده،سخنگوی صنعت آب کشور تاکید کرده که «ما اجازه نمیدهیم بابت بهرهبرداری یکجانبه طرف همسایه به پاییندست و مناطق و شهروندان کشورمان آسیب وارد شود و گفته که این مساله قابل قبول نیست.» با این وجود سدها یکی پس از دیگری در حال ساخته شدن است. با عنایت به اینکه ساخت سد آن هم در کشوری که با مشکلات عدیده سرمایهگذاری روبهرو است، کاری زمانبر است. به نظر میرسد تعلل دولتهای قبلی در یافتن راهکاری برای جلوگیری از سدسازیهای افغانستان محرز است.
اوایل دی ماه بود که خبر رسید طالبان آبگیری سد پاشدان را آغاز کرده است؛ سدی که روی رودخانه هریرود ساخته شده و یکی از اصلیترین منبع آب شرب استان خراسان رضوی است. این اقدام طالبان در حالی صورت گرفته که یک دهه قبل هم سد سلما آبگیری شد و پرونده سد کمال خان هم کماکان باز است. سد سلما که بنا به گفته کارشناسان دومین مانعی است که افغانستان روی هریرود بنا کرده، حتی جریان آب به سمت ایران و ترکمنستان را هم مختل میکند.
در حالی که طالبان میگوید که پس از آبگیری سد پاشدان، ۱۳هزار هکتار زمین کشاورزی سیراب میشود اما تجربه سدسازی نشان داده که چندصد هزار هکتار اراضی در پایین دست واقع در افغانستان به دلیل نرسیدن آب از بین خواهد رفت. همزمان وزارت انرژی و آب افغانستان اعلام کرده که دورخیز برای سدسازی روی هریرود به سلما و پاشدان ختم نمیشود و ساخت دو سد تیرپل و گفگان نیز در دستور کار قرار دارد.
عیسی بزرگزاده در این رابطه به ایلنا گفت: ما موضع شفاف خود را به گوش مقامات افغانستان رساندیم و از کانالهای دیپلماتیکی هم اعلام کردیم. از نظر ما کشور همسایه در هر اقدامی که روی رودهای مشترک انجام میدهد باید حقوق عرفی را در نظر بگیرد و در چارچوب موازین و حقوق بینالملل اقدام کند.
سخنگوی صنعت آب ساخت و آبگیری سد پاشدان در حوضه مرزی و مشترک هریرود را باعث کاهش جریان طبیعی رودخانه مرزی هریرود و بروز خسارتهای اجتماعی و زیستمحیطی در مناطق پاییندست به ویژه آسیب جدی در تامین آب شرب شهر مشهد دانست و یادآور شد: اعمال هرگونه سختگیری و فشار به بخشی از مردمان حوضه آبریز، ناگزیر همه ساکنان حوضه را تحت تاثیر قرار میدهد. اثرات این اقدام یکجانبه طرف افغان نهتنها تامین آب شرب و بهداشت چند میلیون نفر را متاثر میکند بلکه به آسیب گسترده به محیطزیست پاییندست نیز منجر میشود.
به گفته او، بهرهبرداری یکسویه و غیرمشارکتی از منابع آب حوضه هریرود به نفع هیچیک از کشورها در بالادست و پاییندست نیست. وزارت نیرو در نشستهای خود با طرف مقابل به صراحت این موضوع را یادآور شده و در کانالهای دیپلماتیک نیز یادداشتهای خود را ارائه دادیم.
وی تاکید کرد: ما اجازه نمیدهیم بابت بهرهبرداری یکجانبه طرف همسایه به پاییندست و مناطق و شهروندان کشورمان آسیب وارد شود، این مساله قابل قبول نیست.
پیش از این عباس علیآبادی، وزیر نیرو درباره واکنش ایران در قبال سدسازی اخیر افغانستان روی رودخانه مشترک با ایران گفته بود که برنامه وزارت نیرو این است با همسایگانی که از ایران آب دریافت میکنند به عدالت رفتار کنیم و سهم کشور خودمان را نیز از دیگر کشورها دریافت کنیم.
وزیر نیرو گفت: از طریق مجاری مربوطه اقدامات سیاسی لازم را برای دریافت حقابه و حقوق مردم انجام میدهیم، حتی از ظرفیتهای بومی و محلی هم استفاده میکنیم که بسیار هم موثر است.
در سفر اخیر عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان به کابل و دیدار با امیرخان متقی وزیر خارجه افغانستان «حقابه ایران از هیرمند» مورد بحث و گفتوگو قرار گرفته است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد