18 - 11 - 2023
نتانیاهو در محاصره بحرانها
عبدالرضا فرجیراد* – قبل از هفتم اکتبر یعنی عملیات طوفان الاقصی از سوی حماس، اسرائیل به بحرانهای چندگانه در داخل مواجه بود. این بحرانها از زمان روی کار آمدن نتانیاهو به عنوان نخستوزیر تشدید شد و به مواردی مانند طرح جنجالی اصلاحات قضایی و پروندههای فساد نتانیاهو در دادگاه پیوند خورد؛ امری که باعث شد نهتنها یک دوقطبی شدید در اسرائیل پدیدار شود، بلکه شاهد تظاهرات چند صد هزار نفری مخالفان علیه اقدامات نتانیاهو نیز بودیم، به طوری که گفته میشود چنین تظاهرات و مخالفتهایی از زمان ۱۹۴۸ تاکنون در اسرائیل بیسابقه بوده است. وقتی قانون اصلاحات قضایی تصویب شد، بحران شدت گرفت و بعد به حوادث هفتم اکتبر پیوند خورد که باعث شد در داخل و خارج از اسرائیل، نتانیاهو را مسوول بروز چنین بحرانهایی قلمداد کنند. به ویژه زمانی که بسیاری از اعضای اطلاعاتی و نظامی اسرائیل نیز به سمت مخالفان وی رفتند و درگیر دوقطبی سیاسی و اجتماعی بهوجود آمده شدند. از سوی دیگر هفتم اکتبر و طوفان الاقصی ضربهای بیسابقه به موجودیت اسرائیل بود، زیرا تعداد تلفات اسرائیل که گفته میشود به بیش از ۱۴۰۰ نفر رسیده حتی در جنگهای بزرگ این رژیم نیز بیسابقه بوده است. به همین دلیل اضطراب و نگرانی در اسرائیل به واسطه عدم امنیت شدت گرفت، به طوری که شاهد هستیم بسیاری از شهرکهای صهیونیستنشین به خصوص در مرز لبنان تخلیه شدهاند و افراد آن به صورت آواره در مکانهای دیگری اسکان مییابند.
تمامی این مسائل و انباشت چالشها باعث شده تا تمامی تقصیرها متوجه نتانیاهو شود تا به شدت محبوبیت وی کاهش یابد. در واقع نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که او ۲۵ درصد در اسرائیل محبوبیت دارد و طبیعا با چنین وضعیتی پس از پایان یافتن درگیریها از کار برکنار شده و ممکن است حتی پرونده قضایی برای محاکمه او تشکیل شود.
این نکته وجود دارد که پس از پایان یافتن درگیریها که البته به نظر نمیرسد به این زودیها خاتمه یابد، مسائل بینالمللی نیز به واسطه کشتار غیرنظامیان در غزه گریبانگیر اسرائیل و شخص نتانیاهو خواهد شد، یعنی در داخل او از یک منظر تحت فشار قرار خواهد گرفت و در خارج نیز نفرت عمومی از نتانیاهو تشدید میشود، کمااینکه شواهد نشان میدهد دولت آمریکا و بخش اعظمی از دولتهای اروپایی نیز از ابتدای روی کار آمدن نتانیاهو و دولت تندروی او مخالف وی بودهاند.
اکنون چون در قضیه طوفان الاقصی موجودیت اسرائیل به خطر افتاد، غربیها به نوعی ناچار به حمایت از نتانیاهو شدند. این در حالی است که افکار عمومی غربی به خصوص در اروپا مخالف نتانیاهو، ادامه جنگ و خواهان آتشبس در غزه هستند، بنابراین نتانیاهو در شرایط کنونی حداقل برای طولانیمدت دیگر جایگاهی در صحنه سیاسی اسرائیل نخواهد داشت، یعنی در حالی که او ۷۵ سال دارد و اگر ۵ سال هم از کنار رفتن او بگذرد به صورت طبیعی در سالهای آینده نقشی برای او در صحنه سیاسی اسرائیل وجود نخواهد داشت.
این موضوع از آنجا اهمیت دارد که بعد از طوفان الاقصی و پایان یافتن جنگ، نهتنها اسرائیل دیگر اسرائیل سابق نخواهد بود، بلکه منطقه خاورمیانه نیز دیگر به شرایط قبلی باز نخواهد گشت. در واقع در حالی اسرائیلیها به دنبال عادیسازی روابط با اعراب بودند که کشتار صورت گرفته از سوی نتانیاهو و دولت وی در غزه باعث ایجاد نفرت در جوامع عربی و مسلمان شده و دولتهای محافظهکار عربی ناچار میشوند از این به بعد در برابر اسرائیل دست به عصا حرکت کنند. در نتیجه از آنجا که اسرائیل از سه جنبه داخلی، منطقهای و بینالمللی تحت فشار قرار دارد، به صورت طبیعی لازم است نتانیاهو کنار برود و فرد جدیدی جایگزین او شود تا بتواند اهداف اسرائیل را در بعد منطقهای و بینالمللی دنبال کند.
* دیپلمات پیشین و استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد