2 - 11 - 2023
نبض خودرو کند می‌زند
گروه صنعت- براساس هدفگذاری وزارت صمت قرار بود امسال در حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شود.
بر همین اساس بررسی گزارش عملکرد سه خودروساز بزرگ کشور ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو (براساس آمار کدال) در هفت ماه امسال نشان می‌دهد که در این مدت حدود ۵۶۶ هزار و ۳۱۱ دستگاه انواع محصول سواری و وانت تولید شده که سهم ایران‌خودرو و سایپا ۵۰۲ هزار و ۱۱۲ دستگاه بوده است.
ایران‌خودرو با تولید ۲۹۸ هزار و ۶۰۵ دستگاه بیشترین آمار تولید را در بین خودروسازان داشته است که البته نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش ۲ درصدی را نشان می‌دهد.
سایپا هم با تولید ۲۰۳ هزار و ۵۰۷ دستگاه در رده دوم بیشترین تولید خودرو قرار گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش ۸ درصدی را نشان می‌دهد.
۶۵ هزار و ۹۸۴ دستگاه نیز توسط پارس‌خودرو تولید شده که نسبت به هفت ماه مشابه پارسال بیانگر کاهش ۱۲ درصدی است.
جزئیات تولید در ایران‌خودرو
بیشترین تیراژ تولید مربوط به خانواده پژو است. ایران‌خودرو در هفت ماه نخست امسال، حدود ۱۶۳ هزار دستگاه انواع پژو تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت بیش از ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد.
در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، ۲۹ هزار و ۷۵۰ دستگاه سمند تولید شده که نسبت به هفت ماه مشابه پارسال بیانگر کاهش بیش از ۳۲ درصدی است.
۴۷ هزار و ۲۲۴ دستگاه دنا نیز تولید شده که نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است.
در این بازه زمانی ۱۲ هزار دستگاه رانا تولید شده که نسبت به هفت ماه سال گذشته کاهش حدود ۱۶ درصدی داشته است.
۱۱ هزار و ۸۱۶ دستگاه هایما توسط ایران‌خودرو تولید شده که در مقایسه با هفت ماهه پارسال ۳۶ درصد رشد داشته است.
در هفت ماهه امسال بیش از ۲۵ هزار دستگاه تارا تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۰۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
جزئیات تولید در سایپا
در هفت ماهه امسال بالغ بر ۱۴۱ هزار دستگاه خانواده ایکس تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال حدود پنج درصد کاهش یافته است.
در این مدت ۳۱ هزار و ۳۱۲ دستگاه وانت تولید شده که نسبت به هفت ماهه سال گذشته حدود ۳۶ درصد رشد را نشان می‌دهد.
تولید شاهین نیز در سایپا طی هفت ماه امسال به حدود ۲۸ هزار دستگاه رسیده که در مقایسه با هفت ماه سال گذشته، تولید این خودرو حدود ۷۰ درصد افزایش یافته است. در لیست سایپا گزینه‌ای به نام «سایر» نیز وجود دارد که مشخص نیست مربوط به چه خودروهایی است، به هر حال در این مدت هزار و ۱۱۰ دستگاه خودروی «سایر» تولید شده است.
در هفت ماهه امسال در مجموع ۱۲ دستگاه از خودروی جدید به نام آریا اتومات نیز تولید شده است.
جزئیات تولید پارس‌خودرو
در هفت ماهه امسال حدود ۴۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه از محصولات خانواده Q۲۰۰ توسط پارس‌خودرو تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد ۱۱ درصدی را نشان می‌دهد.
نزدیک به ۲۱ هزار و ۵۰۰ دستگاه کوئیک معمولی تولید شد که نسبت به هفت ماه پارسال افت بیش از ۳۳ درصدی را نشان می‌دهد.
در این مدت ۲۱ دستگاه خودروی جدید سهند هم تولید داشته است.
در آمار تولید هفت ماهه پارس‌خودرو خبری از محصولاتی مانند ساینا، کوئیک مدل اس و کوئیک پلاس دنده اتومات نیست.
پیش‌بینی تولید ۱۴۰۲
از سوی دیگر طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، تا پایان امسال باید یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه انواع خودرو اعم از سواری و وانت از سوی خودروسازان بزرگ و بخش خصوصی تولید شود.
بر همین اساس هم طبق برآورد دو خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران‌خودرو و سایپا تولید آنها در نیمه دوم امسال و نسبت به شش ماه نخست، رشد خواهد کرد. طبق آنچه که ایران‌خودرو و سایپا در صورت‌های مالی تلفیقی ارائه شده به بورس اعلام کرده‌اند کل تولیدشان در نیمه دوم امسال ۵۳۱هزار و ۵۳۴ دستگاه خواهد بود. در صورت تحقق این پیش‌بینی، مجموع تولید ایران‌خودرو و سایپا نسبت به نیمه نخست ۱۴۰۲ حدود ۲۳ درصد افزایش خواهد یافت و به عدد ۹۶۴ هزار دستگاه می‌رسد.
در واقع اگر پیش‌بینی این دو خودروساز محقق شود، کل تولید آنها صرفا در بخش سواری و وانت در سال ۱۴۰۲ به حدود ۹۶۴هزار دستگاه
خواهد رسید.
در این بین پارس‌خودرو از میزان تولید خود در نیمه دوم امسال پیش‌بینی‌ای نداشته است. البته مشخص نیست تولید پارس‌خودرو با سایپا با هم محاسبه شده یا نه. اما اگر فرض را بر این بگیریم که پارس‌خودرو آمار جداگانه‌ای از تولید خودرو طی نیمه دوم امسال داشته باشد و رقمی در حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کند، بنابراین میزان تولید خودرو در پایان سال به یک میلیون و ۶۴ هزار دستگاه خواهد رسید.
همچنین همان‌گونه که ذکر شد هدفگذاری وزارت صمت شرکت‌های بخش خصوصی را هم در‌بر می‌گیرد که البته این شرکت‌ها برآوردی از تولید خود طی ۶ ماهه دوم امسال نداشته‌اند. بنابراین اگر این شرکت‌ها در نیمه دوم هم مانند نیمه اول سال ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو تولید کنند، بنابراین کل تیراژ آنها تا پایان سال به ۲۸۰ هزار تا ۳۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید.
با در نظر گرفتن این عدد و تولید یک میلیون و ۶۴ هزار دستگاه خودرو توسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به نظر می‌رسد تا پایان سال حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزاردستگاه خودرو توسط خودروسازان کشور اعم از دولتی و خصوصی تولید شود.
در کنار اینها، جمع تولید نیمه نخست محصولات تجاری (کامیون، کامیونت، کشنده، ون، مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوس) نیز حدود ۲۲ هزار دستگاه بوده است. اگر فرض کنیم کل تولید تجاری‌ها تا پایان سال دو‌برابر شود و به ۵۰ هزار دستگاه برسد، عدد نهایی تولید خودرو در کشور چیزی حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خواهد بود.
پیششرطهای افزایش تولید
در این ارتباط رسول سلیمانی کارشناس صنعت خودرو در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: با توجه به اینکه در سال‌های قبل این حجم از خودرو در کشور تولید شده است بنابراین ظرفیت تولید از نظر فنی موجود است منتها اصلی‌ترین پیش‌شرط برای تحقق آن، تامین نقدینگی و منابع مالی تولید است. در این راستا قیمت‌گذاری خودرو باید به صورتی باشد که خودروساز زیان نکند و توان تداوم تولید را داشته باشد. در واقع تامین مالی اصلی‌ترین شرط برای افزایش تولید است. این کارشناس صنعت خودرو به نوسانات بازار ارز و تاثیر آن بر صنعت خودرو اشاره کرد و افزود: افزایش نرخ ارز باعث می‌شود بنگاه برای تولید نیاز به نقدینگی بیشتری داشته باشد، بنابراین چالش نقدینگی برای تولیدکننده ایجاد می‌شود.
وی تصریح کرد: با شناور کردن قیمت خودرو می‌توان این چالش را حل کرد زیرا چاره‌ای هم نیست. اگر شناورسازی انجام نشود بعدا با جهش‌های قیمتی رو‌به‌رو می‌شویم که جبران‌ناپذیر است.
سلیمانی گفت: در واقع باید سیاست‌هایی اتخاذ شود که متناسب با نرخ تورم اجازه دهیم قیمت خودرو تغییر کند و حتی اگر قیمت‌گذاری دستوری هم انجام می‌دهیم در فواصل زمانی منطقی، قیمت‌های جدید را تعیین کنیم تا تورم، تولید را زیر نگیرد.
سلیمانی اضافه کرد: همچنین همکاری ایران‌خودرو و سایپا با شرکت‌های خصوصی از دیگر پیششرطهای افزایش تولید است زیرا دستگاه‌های پرس و خطوط رنگ در ایران‌خودرو و سایپا محدود هستند، بنابراین اگر برای همکاری میان شرکت‌های داخلی قالب خوبی تعریف شود می‌توان به افزایش تولید امیدوار بود. از سوی دیگر، با این سیاست، ارزبری هم کاهش می‌یابد. سال گذشته شرکت‌های مونتاژکار ۵/۳ میلیارد دلار برای واردات قطعات هزینه کردند که عدد بالایی است. همچنین حدود ۵ میلیارد دلار برای تولید و قطعات یدکی در شرکت‌های داخلی ارز صرف شد.
این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: باید برای کاهش این میزان از ارزبری تدبیری شود زیرا در سال‌های آینده برای توسعه اقتصاد کشور نیاز به ارز بیشتری داریم. بنابراین اگر محدودیت ارزی در سال‌های آینده بیشتر شود نمی‌توان این حجم از ارز را به خودروهای مونتاژی و واردات قطعات اختصاص داد.
وی به تولید محصولات جدید اشاره کرد و ادامه داد: نکته دیگر این است که تولید محصولات جدید باید با جدیت دنبال شود. البته در مقابل باید خودروهای قدیمی از رده خارج شوند. در واقع نیاز است این کار همزمان با هم انجام شوند تا در روند افزایش تولید خللی ایجاد نشود.
سلیمانی گفت: توقف تولید خودروهای قدیمی بسیار ضروری است زیرا نباید کیفیت را فدای افزایش تولید کنیم. اولین رسالت یک شرکت تولیدکننده این است که کالای باکیفیت و ایمن را تحویل مصرف‌کننده دهد. بنابراین همزمان که خودروی جدید تولید می‌شود باید خودروهای قدیمی از رده خارج شوند. وی اظهار کرد: همچنین موضوع بعدی بهبود تعامل خودروساز و قطعه‌ساز است زیرا افزایش تیراژ تولید نیازمند تامین قطعات خواهد بود که این امر بیش از پیش تعامل و همکاری خودرویی‌ها و قطعه‌سازان را می‌طلبد.
برنامه‌ریزی‌های متولیان صنعت کشور به ویژه وزارت صمت باید به‌گونه‌ای باشد که تامین قطعات به راحتی انجام شود تا در روند تولید از نظر تامین قطعات خللی ایجاد نشود.