ناوالنی که بود و چه کرد؟

مقامات روسیه روز جمعه در حالی خبر مرگ الکسی ناوالنی زندانی سرشناس و مخالف سرسخت ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری این کشور را اعلام کردند که او در حال گذراندن دوره ۱۹ ساله حبس خود بود.
به گفته سازمان فدرال‌ زندان‌های روسیه، الکسی ناوالنی پس از پیاده‌روی احساس ناخوشی کرد و سپس روی زمین افتاد. دوستان و همکاران الکسی ناوالنی می‌گویند هنوز قادر به تایید خبر درگذشت او در زندان نیستند.
به گزارش یورونیوز، الکسی ناوالنی ماه دسامبر از زندانی در مرکز روسیه به یک مرکز ویژه نگهداری زندانیان در نزدیکی مدار شمالگان در شمال این کشور منتقل شده بود. او که به اتهام «افراط‌گرایی» به ۱۹ سال حبس محکوم شده بود، طی سال‌های اخیر سرشناس‌ترین زندانی سیاسی روسیه محسوب می‌شد.
الکسی ناوالنی متولد روز چهارم ژوئن سال ۱۹۷۶ در غرب منطقه مسکو بود. او در سال ۱۹۹۷ در رشته حقوق فارغ‌التحصیل شد و چهار سال بعد نیز مدرک خود را در رشته اقتصاد دریافت کرد.
او در آن زمان به عنوان وکیل دادگستری مشغول به کار شده بود. نام الکسی ناوالنی در سال ۲۰۰۸ با طرح ادعاهایی مبنی بر وجود فساد مالی در شرکت‌های دولتی روسیه بر سر زبان‌ها افتاد. او در وبلاگ خود در مورد ابعاد فساد مالی در دستگاه‌های دولتی روسیه دست به افشاگری می‌زد.
الکسی ناوالنی دو سال بعد یک طرح بلندپروازانه برای مقابله با فساد مالی در روسیه را به همراه شماری از وکلای دادگستری آغاز کرد. او یک سال بعد بنیادی را برای مقابله با فساد مالی پایه‌گذاری کرد. این بنیاد موارد فساد مالی و دریافت رشوه در دستگاه‌های دولتی و در میان سیاستمداران را فاش می‌کرد.
الکسی ناوالنی در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ در تظاهراتی گسترده در اعتراض به «تقلب» در انتخابات پارلمانی شرکت کرد. او در جریان این تجمع بازداشت شد و ۱۵ روز را در زندان گذراند. او چند ماه بعد شماری از شخصیت‌های سرشناس وابسته به کرملین را به فساد مالی متهم کرد.
تنها چند ماه پس از این اقدام، او از سوی دستگاه قضایی روسیه تحت تعقیب قرار گرفت. الکسی ناوالنی ضمن رد اتهام‌ها علیه خود، آنها را «سیاسی» می‌دانست.
الکسی ناوالنی در سال ۲۰۱۳ نامزد شهرداری مسکو شد و مقام‌های روسیه نیز اجازه حضور او در عرصه رقابت را دادند. او در این انتخابات ۲۷ درصد آراء را به دست آورد و در جایگاه دوم قرار گرفت.
او همچنین در سال ۲۰۱۳ از سوی دادگاه به حبس تعلیقی متهم شد. الکسی ناوالنی در سال ۲۰۱۴ تحت بازداشت خانگی قرار گرفت و اجازه دسترسی به اینترنت از او سلب شد. با این حال وبلاگ او از طرف همکارانش همچنان به‌روزرسانی می‌شد و ابعاد فساد مالی در روسیه را فاش می‌کرد.
دادگاه حقوق بشر اروپا در سال ۲۰۱۶ حکمی صادر کرد که براساس آن روسیه ناقض حقوق اساسی الکسی ناوالنی شناخته شد. در این حکم مقام‌های روسیه را موظف به پرداخت غرامت به الکسی ناوالنی می‌کرد.
الکسی ناوالنی در ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که قصد دارد در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۸ به عنوان رقیب ولادیمیر پوتین پا به عرصه بگذارد. او در سال ۲۰۱۷ ویدئویی مستند از فساد مالی دیمیتری مدودف نخست‌وزیر وقت و رییس‌جمهوری پیشین روسیه منتشر کرد.
کمیسیون انتخابات روسیه در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ الکسی ناوالنی را به دلیل محکومیت کیفری از نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری منع کرد. او در تابستان سال ۲۰۲۰ در یک پرواز داخلی از مبداء سیبری احساس ناخوشی کرد و سپس به کما رفت.
نزدیکان الکسی ناوالنی که مشکوک به مسمومیت او بودند دو روز بعد وی را برای درمان به آلمان منتقل کردند.
مقامات آلمانی مدتی بعد تایید کردند که الکسی ناوالنی به یک عامل عصبی مسموم شده بود. الکسی ناوالنی از این حادثه جان سالم به در برد و کرملین را مسوول تلاش برای قتل خود معرفی کرد.
او پنج ماه پس از مسمومیتش به روسیه بازگشت و در فرودگاه بازداشت شد. بازداشت او منجر به اعتراض‌های بی‌سابقه‌ای در داخل روسیه شد. هزاران نفر در جریان این اعتراض‌ها بازداشت شدند.
الکسی ناوالنی پس از آن بارها در دادگاه مجرم شناخته شد و احکام حبس طولانی‌مدت دریافت کرد.
او روز ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۲ همزمان با آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، این جنگ را محکوم کرد. شماری از نزدیکان الکسی ناوالنی از جمله سه وکیل مدافع او در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ بازداشت شدند. این در حالی است که او دائم با اینکه در زندان به سر می‌برد با اتهام‌های جدیدی روبه‌رو می‌شد. زندان او در ماه دسامبر به زندانی در سیبری و در نزدیکی مدار شمالگان تغییر پیدا کرد.
او روز پنجشنبه برای آخرین بار از طریق تماس ویدئویی در دادگاه حضور پیدا کرده بود. مقامات روسیه روز جمعه به‌طور ناگهانی خبر از مرگ او در زندان دادند. خبر مرگ الکسی ناوالنی در حالی در سن ۴۷ سالگی منتشر شد که در تصاویر روز پنجشنبه به نظر سرحال می‌رسید.