1 - 09 - 2024
ناترازی عدالت اجتماعی
مهدیه بهارمست- آزمون سراسری در یکی، دو سال گذشته خیلی مورد توجه قرار گرفته است، تغییر سازوکار سنجش و پذیرش دانشآموزان برای ورود به دانشگاهها دلیل اصلی این توجه است، برخلاف گذشته نه فقط نتایج آزمون سراسری بلکه اینبار معدل دانشآموزان در مدرسه هم تاثیر زیادی بر قبولی آنها دارد، روشی که همچنان موافق و مخالف خودش را دارد، در همین یکی، دو روز گذشته بعد از رای اعتماد مجلس به وزیر آموزش و پرورش یکبار دیگر تاثیر قطعی معدل در نتایج پذیرش دانشگاهها سر زبانها افتاد. حتی چند روز پیش هم جمعی از داوطلبان کنکور با تجمع مقابل دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، خواستار لغو مصوبه تاثیر قطعی معدل در کنکور شدند. تجمعکنندگان نمرات اعلامی نهایی را باتوجه به وجود سه مصحح در فرآیند تصحیح اوراق امتحانات نهایی واقعی نمیدانند. بنا به گفته آنها، در مدارس فیروزکوه حتی کارت شناسایی برای ورود به جلسه امتحان گرفته نشده که این امر منجر به افزایش تقلب میشود. تجمعکنندگان بیم آن را داشتند که در صورت قطعیشدن این مصوبه، علاوه بر تخلفات در کنکور، تخلفات در سه دوره آخر دبیرستان هم شکل بگیرد. حسنهاشمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در واکنش به تجمع اعتراضی کنکوریها نسبت به مصوبه تاثیر قطعی معدل در کنکور گفت: «دانشآموزان از حیث روحی و روانی تحت فشار بسیار شدیدی قرار گرفتهاند و ما هم که خودمان را جای آنها میگذاریم، میبینیم حرفشان از جهاتی درست است بنابراین باید مجلس و شورایعالی انقلاب فرهنگی درخصوص ساماندهی این وضعیت و درواقع تعیین تکلیف دانشآموزان و رهایی آنها از سردرگمی اقدامات لازم را انجام دهند.» اینکه آیا این روش مجدد تغییر میکند یا نه بسته به آینده و تصمیم تصمیمگیران دارد اما چیزی که مهم است اینکه با همین روش فعلی نتایج کنکور اعلام شد.
نسبت دخترها و پسرها در ۳۰ نفر اول کنکور
به سیاق سالهای گذشته، قبل از اعلام عمومی نتایج کنکور اسامی نفرات برتر در گروههای آزمایشی مختلف اعلام شد. در سه گروه تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی پسرها در رتبههای یک تا 10 نفر اول سهم بیشتری داشتند، ۲۶ نفر از ۳۰ نفر اول در سه گروه آزمایشی (تجربی، ریاضی، انسانی) پسرها بودند و چهار نفر از دخترها توانستند در این سه گروه آزمایشی جزو رتبههای برتر باشند.
تهران همچنان شهر اول در بهترینها
هر سال با اعلام نفرات برتر کنکور، هر شهر سهم خودش را برمیدارد اما مانند همیشه این تهران است که سهم بیشتری دارد، اتفاقی که امسال هم تکرار شد، با توجه به نتایج اعلام شده از ۳۰نفر برتر در سه گروه آزمایشی تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی ۱۱نفر تهرانی هستند یعنی چیزی حدود 6/36درصد از نفرات برتر کنکور ۱۴۰۳ (سه گروه تجربی، ریاضی و علوم انسانی) در تهران زندگی میکنند، این سهم برای مشهد و تبریز هر کدام سه نفر است و دونفر از نفرات برتر کنکور امسال ساکن یزد هستند و ۱۱نفر باقی مانده سهم شهرهایی مانند بندرعباس، ارومیه، نیشابور، رشت، ساری، سبزوار، خراسان جنوبی، قزوین، بیرجند، کرمانشاه و اصفهان شده است.
شهرهایی که تهران را تعقیب میکنند
نتایج نفرات برتر کنکور در سالهای قبل هم نشان میدهد باز سهم شهر تهران از سایر شهرها بیشتر است، مثلا در سال ۱۴۰۲ و در میان ۲۶نفر برتر از سه گروه آزمایشی تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی، ۹نفر تهرانی بودند یعنی چیزی حدود 6/34درصد از نفرات برتر کنکور سال قبل در تهران زندگی میکردند، در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ هم وضعیت به همین روال بود و در این دو سال شهر تهران با سهم ۸نفری از ۳۰نفر برتر کنکور در سه گروه آزمایشی مدنظر 6/26درصد بهترینها را از آن خود کرد اما در چهار سال گذشته (۱۴۰۳ – ۱۴۰۰) علاوه بر تهران چند شهر دیگر هم هستند که سعی کردند سهم خودشان را از نفرات برتر کنکور حفظ کنند، مشهد، تبریز، یزد و اصفهان چهار شهری هستند که نتایج نفرات برتر کنکور نشان میدهد آنها همواره خودشان را جزو مدعیها نشان دادهاند. تهران با ۳۶نفر، مشهد با ۱۰نفر، تبریز با ۷نفر و یزد و اصفهان هرکدام با ۶نفر رتبه برتر کنکور در سالهای ۱۴۰۰ تا همین کنکور امسال، نشان دادند رقبای خوبی برای یکدیگر هستند.
نفرات برتر کنکور در شهرهایی
با تمرکز قدرت و ثروت
توجه به اسامی شهرها و تعداد نفرات برتر کنکور نشان میدهد رتبههای یک تا ۱۰ کنکور در سالهای گذشته اغلب میان شهرهایی تقسیم شده است که جایگاه اقتصادی و سیاسی بهتری نسبت به سایر شهرها دارند، قطعا تمرکز ثروت سببساز بهره بردن از امکانات بیشتری برای تحصیل و آموزش میشود، کما اینکه به گزارش رسانهها در همین کنکور ۱۴۰۳، از میان ۳۰نفر نخست گروههای ریاضی، تجربی و انسانی ۲۲نفرشان دانشآموزان سمپادی بودهاند. به این ترتیب در میان ۴۰نفر از برترینهای کنکور سال ۱۴۰۳ در مجموع ۱۲نفر تهرانی هستند. این در حالی است که در کنکور سال ۱۴۰۲ از میان برگزیدگان، تعداد ۱۶تهرانی حضور داشتند که این آمار تعداد برگزیدگان تهرانی را در صدر برگزیدگان استانهای دیگر قرار داد. یکی از نکات جالب آمار برگزیدگان کنکور سال گذشته این بود که در گروه علوم ریاضی هر ۱۰برگزیده از میان داوطلبان مرد و در این گروه از ۱۰نفر ۶ نفر تهرانی بودند. در کنکور سال ۱۴۰۱ نیز تهرانیها با ۱۴نفر در صدر نفرات برتر کنکور ۱۴۰۱ قرار گرفته بودند.همچنین استانهای تهران با ۱۴نفر، خراسان رضوی با ۵نفر و اصفهان با ۴نفر بیشترین نماینده را در فهرست برترینهای کنکور سراسری ۱۴۰۰ در پنج گروه آزمایشی داشتند. با این تفاسیر آمار تهرانیها در فهرست ۴۰نفر از برگزیدگان کنکور هر سال نسبت به سال قبل در حال کاهش است و احتمال دارد این شهرستانیها در سالهای آینده جای تهرانیها را در این فهرست تصاحب کنند. البته شاید این موضوع از نکات برجسته دسترسی دانشآموزان شهرستانی به امکانات آموزشی و موفقیت در کنکور باشد. شاید هم تهرانیها رغبت سابق را به کنکور از دست دادهاند؟!
پیروزی قاطع طبقه مرفه در کنکور
ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق آموزش متوسطه وزارت آموزشوپرورش با اشاره به تعداد تهرانیها در نفرات کنکور به «جهان صنعت» گفت: سالبهسال کفه ترازو در کنکور بیشتر به نفع مدارس سمپاد و غیردولتی سنگین میشود و دست دولتیهای عادی از رتبههای برتر خالی میماند بنابراین امکانات آموزشی و توان اقتصادی خانوادهها متغیری تعیینکننده است.
وی افزود: آمارها به ما یادآوری میکنند که شانس موفقیت در آزمون سراسری با توان مالی خانوادهها و طبقه اقتصادی و اجتماعی آنها رابطهای مستقیم دارد و داوطلبانی که از طبقات محروم اقتصادی برخاستهاند برای رسیدن به صندلیهای مرغوب دانشگاهها شانس کمی دارند. البته باید جایگزین مناسبی برای کنکور وجود داشته باشد و این موضوع مستلزم آن است که در گام اول برای برقراری عدالت آموزشی چارهاندیشی و نابرابریها را جدی گرفت، بیتردید نبود عدالت بزرگترین تهدید است. کنکور به شیوهای که برگزار میشود، نابرابریهای آموزشی را تشدید و تقویت میکند. معاون اسبق آموزش متوسطه وزارت آموزشوپرورش اظهار کرد: متاسفانه هرقدر دانشآموزان از مراکز استانها دور شده و در روستاهای صعبالعبور و نقاط محروم سکونت داشته باشند، معلمان بیتجربه نصیبشان میشود؛ از سربازمعلمان و آموزگاران خرید خدمات آموزشی تا معلمان کمسابقهای که تسلطی بر امر آموزش ندارند. برخلاف مناطق دورافتاده، در مراکز استانها بهترین مدارس دایرند و بهترین معلمان و مدیران هم ایفای نقش میکنند. وقتی مدرسهای در مرکز استان است، کلاس فوقبرنامه برگزار میشود اما در روستاها یا شهرهای کوچک بیامکاناتی که فاقد معلمان باتجربهاند و اولیای دانشآموزان توان اقتصادی بالایی ندارند، کلاسهای کنکور به حدنصاب لازم نمیرسد یا خانوادهها آنچنان درگیر گرفتاریهای معیشتی هستند که توان اقتصادیشان اجازه ورود به این مسائل را نمیدهد.
او ادامه داد: اغلب والدین در این مناطق برای تهیه کفش و کتاب درسی فرزندان خود در مضیقهاند، چه رسد به اینکه آنها را در کلاسهای فوقبرنامه ثبتنام کنند. از سوی دیگر مسوولان سخنان تعجببرانگیزی را مطرح میکنند، مبنی براینکه «سوالات کنکور استاندارد است» اما این سوالات را هیچ دانشآموزی در مناطق دورافتاده نمیتواند پاسخ دهد. به این دلیل که آنها بهدرستی آموزش ندیدهاند و مهارتی را که در مدرسه نیاموختهاند، نمیتوانند در کنکور به کار بگیرند. معلمان بیتجربه توان تدریس کتاب را ندارند بنابراین دانشآموزان مناطق محروم و مدارس عادی دولتی امکان پاسخدهی ندارند. اگرچه برخی از رتبههای برتر در کلاس کنکور شرکت نکردهاند اما این موارد جزء استثنائات است. قاعده چند سال اخیر نشان میدهد آنهایی که پول بیشتری صرف کرده یا در مدارس غیردولتی سرآمد و نمونه دولتی تیزهوشان ثبتنام کردهاند، شانس قبولیشان بهمراتب بیشتر بوده است.
سحرخیز در پاسخ به این پرسش که مسوولان برای برچیدن نابرابریها چه اقدامی انجام دادهاند، گفت: نهتنها به روستاها و مناطق محروم و مدارس دولتی عادی معلمان خوب اختصاص نمیدهند، بلکه دولت کلاسهای فوقبرنامه و جبرانی هم برگزار نمیکند.
تابستان سالهای قبل در این کلاسها ضمن آشنایی با سوالات کنکور، عقبماندگیهای تحصیلی جبران میشد اما برپایی این کلاسها دیگر در دستور کار نیست. آموزشوپرورش به مدارس دولتی سرانه هم نمیدهد و در هرکلاس ۴۰ تا ۵۰ دانشآموز حضور دارند. برای جبران کمبود معلم نیز مدیران و معاونان مدرسه در کلاس درس حاضر میشوند، درحالیکه بسیاری از آنها با تدریس کتابهای درسی آشنایی ندارند و خروجی چنین عملکردی در نتایج کنکور قابل مشاهده است. اگر نتایج آزمون سراسری در ۱۰سال اخیر را بررسی کنید، میبینید که رتبههای برتر متعلق به مدارس غیردولتی پولساز معروف، مدارس سمپاد و هیات امناییهاست و مراکز استانها نسبت به مناطق دوردست وضعیت بهتری دارند. براین اساس تهران شانس قبولی بیشتری دارد و همواره رتبههای خوب نصیب این شهر میشود. نتایج کنکور امسال نشان داد یکسوم رتبههای برتر تهرانیاند و نیمی از برترینهای این شهر در مدارس غیرانتفاعی تحصیل کردهاند که این موضوع باز هم نقش پول را به اثبات میرساند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد