ناترازی با شیب تند در حال افزایش است

استاد دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: اختلاف فاحش بین قیمت بنزین و گازوییل در داخل و خارج کشور یک سرازیری با شیب بسیار زیاد برای قاچاق ایجاد کرده است، البته هیچ‌کس نمی‌تواند عدد دقیقی برای قاچاق اعلام کند اما به نظر می‌رسد حداقل روزی ۱۰ تا ۳۰ و ۴۰میلیون لیتر قاچاق سوخت صورت گیرد بنابراین در یک حساب سرانگشتی ساعتی یک میلیارد تومان رانت به جیب قاچاقچیان می‌رود. به عبارتی پول بنزین و ثروت متعلق به مردم که می‌توانست صادرات آن صرف عمران کشور شود روانه جیب عده‌ای قاچاقچی می‌شود.
سیدهاشم اورعی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره خسارت‌های ناترازی بنزین اظهار داشت: متاسفانه ناترازی بنزین در کشور رو به افزایش است، به طوری که متوسط مصرف در سال گذشته روزانه ۱۱۶میلیون لیتر بوده و در تعطیلات نوروز به بیش از ۱۵۰میلیون لیتر هم رسید بنابراین عدد ۱۳درصد را برای افزایش مصرف اعلام شده، به عبارت دیگر تقاضا به شدت رو به افزایش است.
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: اکنون مبالغ هنگفتی به دلیل پایین بودن قیمت بنزین سوءاستفاده و قاچاق می‌شود و این درآمدهای واقعا نجومی که از قاچاق زیاد سوخت حاصل می‌شود، به قاچاقچیان یک قدرت اقتصادی می‌دهد که می‌توانند قدرت سیاسی هم بخرند و شاید این مقاومتی که در برابر واقعی شدن قیمت انرژی با آن مواجه‌ایم از سوی مافیای انرژی و سوخت باشد.
وی با تاکید بر لزوم کاهش مصرف بنزین خاطرنشان کرد: امروز با به‌کارگیری تکنولوژی روز دنیا می‌توانیم مصرف بنزین را با همین پیمایشی که اکنون در کشور داریم، حداقل ۳۰ تا ۴۰درصد کاهش دهیم اما این کار صورت نمی‌گیرد، چون با مافیای صنعت خودروسازی مواجه‌ایم، به عبارت دیگر اگر قرار است صنعت خودرو به عنوان مثال ۱۰۰میلیون تومان هزینه کند و چندین سال زحمت بکشد و خودرو را از نظر کیفیت و میزان مصرف به خودروی روز تبدیل کند، راه سختی خواهد داشت بنابراین به جای انتخاب این راه با صرف زمان و هزینه بسیار کمتر می‌تواند برای خود حمایت سیاسی مجلس را بخرد تا مجبور نباشد با خودروی خارجی رقابت کند.
اورعی بیان داشت: با وجود اینکه به خودروساز فرصت داده شده که خودرو را به کیفیت لازم برساند، این کار را نکردند، یعنی اداره استاندارد را مجبور به پلاک کردن خودرو کردند یا اینکه بدون اجازه این سازمان خودروها پلاک می‌شوند، خلاصه اینکه مافیای قاچاق سوخت و خودرو قدرت زیادی دارند و شرایطی ایجاد کرده‌اند که مردم در صف‌های طولانی پیش‌پرداخت می‌کنند که همین خودرو را با هر شرایطی که سازنده اعمال می‌کند، خریداری کنند، با این اوضاع واضح است که ما به سمت ارتقای فناوری خودرو و کاهش مصرف سوخت نمی‌رویم.
وی با اشاره به ضعف سیاستگذاری در حوزه انرژی و به خصوص بنزین گفت: انتها و مقصد این راهی که در پیش گرفته‌ایم، مشخص است. اکنون میزان افزایش تولید به مراتب کمتر از میزان افزایش تقاضا است. در نتیجه روز‌به‌روز ناترازی بیشتر می‌شود و این روی تولید ناخالص داخلی و اقتصاد کشور تاثیر دارد، سیاست‌های کوتاه‌مدتی هم که اعمال می‌شود مانند این است که با مسکن به جنگ درمان سرطان برویم، یعنی در واقع همه مسیر اشتباه است.
این کارشناس حوزه انرژی با تاکید بر لزوم به‌کارگیری خودروهای برقی برای عبور از شرایط ناترازی بنزین گفت: برقی‌سازی، افزایش نفوذ برق و خودروهای برقی در دنیا به سرعت و شدت در حال ورود به چرخه حمل‌و‌نقل هستند و این روال یکی از چهار گزینه دوران گذار انرژی است، به عبارت دیگر جهان از سوخت فسیلی به سمت برق می‌رود و در حمل‌و‌نقل جاده‌ای خودروی برقی جایگاه ویژه‌ای دارد، البته در این شکی نیست که ما نیز به سمت خودروهای برقی می‌رویم چون آلایندگی آن به مراتب کمتر است و مصرف بنزین و گازوییل را به میزان زیادی کاهش می‌دهد اما یک‌شبه این اتفاق نمی‌افتد، برقی‌سازی به ساختار مفصلی نیاز دارد. موضوع دیگر این است که قرار نیست همه این خودروها را وارد کنیم، خودروسازان کشور باید از ۱۰سال گذشته تغییر می‌کردند و مانند بقیه دنیا با کمپانی‌های صاحب‌نام در این حوزه همکاری می‌کردند، باید برای تولید خودروی برقی پلتفرم خاص ایستگاه شارژ ایجاد و شبکه را بررسی کنیم.
وی خاطرنشان کرد: باید به تدریج و طی برنامه ۱۰ساله سوخت فسیلی را در خودروها کاهش دهیم و به سمت برقی شدن خودروها حرکت کنیم و با این اقدام نقش قابل ‌توجهی در کاهش تقاضای بنزین ایجاد کنیم، به عبارت دیگر اگر از هم‌اکنون برنامه‌ریزی کنیم طی یک دهه یک‌سوم خودروها برقی می‌شوند، اما تمام مشکلات بنزین با خودروی برقی حل نمی‌شود. لازمه آن این است که باید برنامه‌ریزی و صنعت داخل را مجبور کنیم که به سمت توسعه تکنولوژی خودروی برقی برود و به این ترتیب برای حفظ نیرو، ایجاد صنعت و اشتغال در توسعه کشور نقش‌آفرینی کنیم چراکه اگر فقط قرار باشد این خودروها را وارد کنیم در واقع فقط به جی‌دی‌پی کشوری مثل چین کمک کرده‌ایم، ضمن اینکه دوسوم خودروها را نیز ارتقا دهیم و همزمان قیمت بنزین را هم اصلاح کنیم و همه اینها دست به دست هم می‌دهند که به شرایط تراز بنزین برسیم.