مکانیسم‌های مورد نیاز بازار سرمایه

بازارهای مالی به ‌عنوان بستری برای تبادل اوراق بهادار نیازمند مکانیسمی هستند که تعادل میان عرضه و تقاضا را حفظ کند. بدون وجود این تعادل، بازارها دچار نوسانات شدید و مشکلات نقدشوندگی می‌شوند که در نهایت اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. یکی از ابزارهای کلیدی برای حفظ تعادل بازار، بازارگردانی است. بازارگردانی فرآیندی است که در آن یک نهاد مالی با ورود و خروج به معاملات، از نوسانات غیرعادی جلوگیری می‌کند و نقدشوندگی را افزایش می‌دهد. در نبود بازارگردانی، برخی نمادهای بورسی ممکن است با تشکیل صف‌های خرید یا فروش سنگین روبه‌رو شوند که این موضوع می‌تواند منجر به ایجاد عدم تعادل در قیمت‌ها و زیان سهامداران شود. بازارگردان‌ها با خرید و فروش مداوم اوراق بهادار، اختلاف قیمت خرید و فروش را کاهش می‌دهند و باعث تسهیل انجام معاملات می‌شوند. کاهش اسپرد قیمتی، موجب کاهش هزینه‌های معاملاتی و افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار می‌شود. یکی از مهم‌ترین کارکردهای بازارگردانی، جلوگیری از نوسانات غیرمنطقی قیمت‌هاست. در شرایطی که تقاضای بیش‌ از حد برای یک سهم ایجاد شود، بازارگردان با عرضه سهام مانع از افزایش غیرواقعی قیمت می‌شود و در شرایطی که فشار فروش شدید باشد، با خرید سهام از افت ناگهانی قیمت جلوگیری می‌کند. این عملکرد موجب می‌شود که ارزش اوراق بهادار به قیمت واقعی خود نزدیک‌تر شود و بازار از رفتارهای هیجانی مصون بماند. ارزش منصفانه دارایی‌ها زمانی محقق می‌شود که قیمت یک سهم براساس عرضه و تقاضای منطقی تعیین شود، نه بر پایه هیجانات مقطعی. بازارگردانی با تنظیم جریان عرضه و تقاضا نقش مهمی در نزدیک کردن قیمت‌ها به ارزش ذاتی آنها دارد. این موضوع به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران کمک می‌کند و انگیزه آنها را برای ورود به بازار افزایش می‌دهد. در صورتی که سرمایه‌گذاران اطمینان داشته باشند که دارایی‌هایشان در هر لحظه قابلیت خرید و فروش دارد، تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه خواهند داشت. این موضوع همچنین موجب جذب سرمایه‌های جدید و افزایش عمق بازار می‌شود که در نهایت به پویایی و رشد اقتصاد منجر خواهد شد. یکی دیگر از مزایای بازارگردانی، تاثیر مثبت آن بر عرضه‌های اولیه است. عرضه اولیه سهام یکی از مهم‌ترین روش‌های تامین مالی شرکت‌هاست اما اگر نقدشوندگی کافی در روزهای اولیه وجود نداشته باشد، خریداران بالقوه ممکن است از ورود به این عرضه‌ها منصرف شوند. حضور بازارگردان در عرضه‌های اولیه باعث می‌شود که تقاضای سهام متعادل و قیمت سهام در محدوده منطقی تثبیت شود. در زمان افزایش سرمایه شرکت‌ها، بازارگردانی موجب استقبال بیشتر سرمایه‌گذاران از سهام جدید می‌شود. نهادهای ناظر بازار سرمایه از بازارگردانی به‌ عنوان ابزاری برای کنترل نوسانات غیرمعمول استفاده می‌کنند. در شرایط بحرانی که بازار با افت شدید مواجه می‌شود، بازارگردانان می‌توانند با ورود به بازار و انجام معاملات حمایتی، از کاهش بیش ‌از حد قیمت‌ها جلوگیری کنند. این موضوع باعث کاهش هیجانات منفی و جلوگیری از خروج گسترده سرمایه‌گذاران خواهد شد. در شرایطی که قیمت سهام به ‌طور غیرمنطقی رشد کند، بازارگردان با افزایش عرضه سهام از ایجاد حباب‌های قیمتی جلوگیری می‌کند. تمام این عوامل در کنار هم باعث می‌شوند که بازارگردانی یکی از مولفه‌های اصلی برای حفظ کارایی و ثبات بازارهای مالی باشد. بدون بازارگردانی، بازارها با مشکلاتی مانند کاهش نقدشوندگی، افزایش نوسانات شدید و کاهش اعتماد عمومی مواجه خواهند شد. حضور یک بازارگردان حرفه‌ای به سرمایه‌گذاران این اطمینان را می‌دهد که همواره امکان خرید و فروش اوراق بهادار در قیمت‌های منصفانه وجود دارد. این امر باعث افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران و بهبود عملکرد کلی بازار می‌شود. از آنجا که بازارگردانی به ایجاد یک بازار کارآمد و باثبات کمک می‌کند، توسعه این مکانیسم و به‌کارگیری روش‌های نوین بازارگردانی می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روند کلی اقتصاد داشته باشد. در مجموع، بازارگردانی نه‌تنها به تسهیل معاملات و بهبود نقدشوندگی کمک می‌کند، بلکه باعث تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران، کنترل نوسانات و حمایت از رشد پایدار بازار سرمایه می‌شود.