مواد اولیه تولید در گمرک انبار شد

صدا‌و‌سیما- جمال میرزایی رییس انجمن صنفی صنعت تایر گفت: در ۶ ماهه دوم سال ۱۵ هزار تن به ظرفیت تولید مجموعه کویر تایر افزوده می‌شود و تا حدودی التهاب بازار را کم خواهد کرد، ضمن اینکه ۱۲ هزار تن هم به ظرفیت کارخانه بارز دیگر تولیدکننده‌های عمده لاستیک کشور افزوده شده است.
وی بیان کرد: مشکلی که هم‌اکنون صنعت تایر با آن مواجه بوده قاچاق معکوس تایر است که علت ان هم قیمت‌گذاری دستوری است.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر گفت: تایر در ایران، کمتر از یک و نیم دلار قیمت‌گذاری شده در صورتی که قیمت آن در کشور‌های همسایه دو و هفت دهم تا سه دلار بود، همین عاملی شد تا تایر‌های تولیدی به کشور‌های همسایه سوق داده شوند.
میرزایی با بیان اینکه دی‌ماه ۱۴۰۱ به خاطر قاچاق با کاهش این کالای راهبردی در کشور مواجه شدیم، افزود: تولید تایر در رینگ‌های پرمصرف ۱۵-۱۴-۱۳ افزایش یافت به‌طوری که نیاز کشور تامین شد، ضمن اینکه هم واردات حدود ۷۰ درصد در این سه رینگ، با رشد همراه بوده و هم افزایش ظرفیت تولید در کشور اتفاق افتاد.
وی یکی دیگر از علت‌های کمبود تایر در کشور را اختصاص نیافتن ارز برای واردات مواد اولیه در سه‌ماهه دوم سال عنوان کرد و افزود: با پیگیری‌های وزارت صمت و همکاری بانک مرکزی، مشکلات تامین ارز برای خرید مواد اولیه تولید تایر در مقایسه با دو ماه قبل، کمتر شده است، به‌طوری که ارز به موقع توسط بانک مرکزی ثبت و تایید می‌شود، اما مشکل عمده در حال حاضر در بخش حواله ارزی است.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر گفت: زمانبر بودن حواله ارزی، موجب می‌شود که ارز به موقع به ذی‌نفع واحد تحویل داده نشود و همین مساله سبب می‌شود هم نقدینگی تولیدکننده در بانک مرکزی بلوکه شود و هم ذی‌نفعان به دلیل اینکه پول‌شان را به موقع دریافت نمی‌کنند از خریداران ناراضی باشند.
میرزایی اضافه کرد: هم‌اکنون برخی از مواد اولیه وارداتی ما در گمرک انبار شده و به خاطر معطلی، ملزم به پرداخت جریمه معطلی بار روی کشتی یا دموراژ هستیم: بعضا ۲ تا ۴ ماه از زمان دریافت ارز توسط تایرسازان می‌گذرد، اما به علت مشکلات نقل و انتقال و سوییفت، ارز به موقع به حساب فروشنده واریز نمی‌شود یا در مواردی مواد اولیه‌ای مثل کائوچوی طبیعی به صورت درصدی ترخیص می‌شود، اما چون ارز به موقع به حساب فروشنده خارجی واریز نمی‌شود از خریداران یا تایرسازان رضایتی ندارند.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر مشکل دیگر تولیدکنندگان را اختلاف نرخ ارز تولید و واردات دانست و افزود: تعرفه تایر در بحث تی‌وی‌ال، ۴ درصد است. تولید‌کننده با ارز نیمایی تولید می‌کند، اما واردکننده با ارز ترجیحی تایر وارد می‌کند که به نوعی حمایت از واردات است، نه تولید داخل.
میرزایی گفت: در سه ماهه نخست امسال‌، ۹۶ میلیون دلار به واردکننده ارز ترجیحی پرداخت شد و برای درصد کمی از واردات، هزینه زیادی صرف شد، در صورتی که از تولید‌کننده چنین حمایتی نمی‌شود و ارز به صورت قطره‌چکانی تخصیص داده می‌شود. وی ادامه داد: تعرفه یا سود بازرگانی تایر سواری ۶ درصد تعیین شده، اما هزینه‌ای که توسط تولید‌کننده پرداخت می‌شود بیش از ۶ درصد است، زیرا سه تا چهار درصد سود هزینه انتقال پول به هزینه‌ها اضافه می‌شود، ضمن اینکه قیمت مواد اولیه مثل نخ و اس‌پی‌آر، در مقایسه با قیمت جهانی گران‌تر به تولیدکننده فروخته می‌شود، بنابراین از تولید ملی حمایت چندانی نمی‌شود. اگر این مشکلات برطرف شود صنعت تایر هم به لحاظ کیفی، هم میزان تولید و هم از نظر قیمتی، قدرت رقابت با رقبای خارجی را دارد.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر با بیان اینکه نباید صنعت تایر تحت فشار باشد، گفت: با توجه به اینکه ۹۰ درصد نیاز کشور از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود ضمن اینکه ۷۷ درصد واردات مواد اولیه تایر افزایش پیدا کرده است، چرا مسوولان در تصمیمات، نظر تولیدکنندگان، انجمن و تشکل‌ها را جویا نمی‌شوند در مواردی تصمیماتی در حوزه صنعت تایر گرفته می‌شود که تبعات آن متوجه مصرف‌کننده تولید‌کننده می‌شود.
میرزایی با اشاره به مشکلات ارزی گفت: سالانه ۳۰۰ هزار تن تایر در کشور تولید می‌شود و تولیدکننده به ازای هر یک کیلوگرم تولید، کمتر از یک دلار ارز می‌خواهد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منطق دولت یا بانک مرکزی از تخصیص ندادن به موقع ارز برای واردات مواد اولیه و هزینه سه برابری برای واردات محصول نهایی چیست؟ گفت: بانک مرکزی براساس میزان تقاضا درصدی را پرداخت می‌کند، به‌طور نمونه به تقاضا‌کننده‌ای ۱۰ درصد نیاز و به دیگری ۲۰ درصد پرداخت می‌کند. رییس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: با توجه به اینکه در بخش تولید، سرمایه در گردش محدود و تقاضاهایمان متناسب با تولید است، نمی‌توانیم درخواست زیادی داشته باشیم و از آنجایی که فرآیند تخصیص ارز حدود ۲ ماه طول می‌کشد تولید‌کننده باید سرمایه در گردش دو ماهه خود را تامین کند، به‌طور نمونه، اگر صنعت تایر ماهیانه ۲۵ میلیون دلار مصرف می‌کند تولید‌کننده باید ۵۰ میلیون دلار داشته باشد، اما بخش واردات اینگونه نیست، چون قدرت مالی بیشتر است. میرزایی با بیان اینکه هم‌اکنون قاچاق معکوس مشکل عمده این صنعت نیست، گفت: طبق برنامه‌های پیش‌بینی‌شده، باید تولیدات امسال در مقایسه با سال قبل ۱۰ درصد افزایش داشت، اما تولید این کالا در نیمه نخست امسال ۸ درصد کاهش پیدا کرده که هم‌اکنون درصدد جبران آن هستیم، ضمن اینکه واردات مواد اولیه هم زیاد شده، تا پایان سال هم فرصت برای جبران آن داریم.
وی افزود: با توجه به اختلاف نرخی که این کالا از درب کارخانه تا بازار دارد، برای این کالا، تقاضای کاذب ایجاد شده و افرادی با خرید چند تایر، به فکر سرمایه‌گذاری و سود بردن هستند و مصرف‌کننده واقعی نیستند. اگر بتوانیم تقاضای کاذب را از جامعه حذف کنیم قطعا مازاد تایر را در کشور شاهد خواهیم بود که نه خودروساز مشکل خواهد داشت، نه مصرف‌کننده واقعی.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر ادامه داد: در بررسی‌ها و رصد پایگاه‌های فروش تایر، خریداران مالکان خودرو‌های تولید ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هستند که این افراد واقعا به تایر نیاز ندارند و به نوعی قصد دارند با خرید و انبار کردن، سود ببرند.
میرزایی گفت: حدود ۲۱ میلیون خودروی سواری در کشور در حال تردد است و باید به این میزان تایر مصرف شود، زیرا تایر برای مصرف‌کننده خانگی، حدود ۱۲۰ هزار کیلومتر تا ۱۵۰ کیلومتر کار می‌کند و طبیعتا چون مصرف خانگی کمتر از ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر در سال است، بنابراین هر چهار سال، تایر نیاز به تعویض دارد.
وی اضافه کرد: طبق آمار‌های اعلام‌شده، امسال لاستیک‌های مورد نیاز خودرو‌های در حال تردد ۲۱ میلیون حلقه است که در داخل تولید می‌شود و کمبودی در این زمینه وجود ندارد، بنابراین وقتی تقاضا افزایش پیدا می‌کند نشانگر این است که این کالا مصرف نمی‌شود و در جایی انبار و نگهداری می‌شود.
میرزایی با اشاره به التهاب بازار در بخش تایر سواری گفت: هم‌اکنون تولید داخل تایر سواری در سه رینگ ۱۳، ۱۴ و ۱۵ پاسخگوی نیاز کشور است. اگر نیاز بیشتر باشد این نیاز مصرفی نیست بلکه به دلیل اختلاف قیمت، تقاضای کاذب ایجاد شده است.
وی‌ مساله انحصار در صنعت تایر را تکذیب کرد و گفت: ۱۱ شرکت تولیدکننده تایر در کشور فعال است، ۹ شرکت فقط تایر خودرو تولید می‌کنند و میان این شرکت‌های تولید‌کننده، همیشه رقابت وجود دارد.
میرزایی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه وزارت صمت سامانه‌ای برای واردات راه‌اندازی کرده تا واردکنندگان از طریق این سامانه نیازشان را اعلام کنند براساس قانون حداکثری، آیا تایرسازان می‌توانند طبق این قانون اعلام آمادگی برای تامین نیاز کشور کنند تا از واردات کالای مشابه تولید داخل جلوگیری شود؟ گفت: سامانه ثبت درخواست واردات نظم خاصی ندارد، یعنی میزان تقاضا‌های ثبت‌شده بیش از نیاز کشور است، به‌طور نمونه ادعا می‌شود ۳۰ میلیون حلقه تایر نیاز کشور است، در صورتی که مبنای محاسباتی ندارد و سالانه ۲۱ میلیون و نیم حلقه تایر در کشور مصرف می‌شود و اختلاف ۱۰ میلیونی حلقه تایر، موجب می‌شود که به خودروساز تکلیف شود تایر مورد نیازش را یا خود یا از طریق تجار وارد کند.
وی درخصوص اینکه آیا ۲۱ میلیون حلقه تایر از نظر تنوع هم پاسخگو نیاز است، گفت: امسال و سال قبل تنوع زیادی در تولید تایر سواری وجود داشته و به تازگی استقبال از رینگ‌های بزرگ‌تر هم بیشتر شده است.
رییس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: خودروسازان دیگر از رینگ ۱۳ استفاده نمی‌کنند بنابراین هم تولید را به سمت رینگ‌های ۱۴، ۱۵ و ۱۶ سوق داده‌ایم و در بازار هم رینگ ۱۶ به سمت ۲۰ هدایت شده است، بر این اساس تایرسازان هم تولیدات را به سمت رینگ‌های بزرگ‌تر افزایش داده‌اند.
میرزایی ادامه داد: با توجه به خواسته و سلایق مصرف‌کننده، واردات تایر باید معقول باشد، البته به تولید‌کننده هم اجازه داده شود ۱۰ درصد محصول تولیدی خود را صادر کند تا زمینه‌ای برای رقابت بیرون از مرز‌ها داشته باشد.
وی گفت: اگر ۱۰ درصد ظرفیت صادرات و ۱۰ درصد هم واردات وجود داشته باشد کالا جایگزین می‌شود، ضمن اینکه سبب پویایی صنعت هم می‌شود و حق انتخاب مصرف‌کننده‌ای که تایر خاص می‌خواهد هم محفوظ باقی می‌ماند.