17 - 09 - 2020
مناقشه بر سر خط لوله انتقال گاز
همزمان با برقراری روابط دیپلماتیک میان برخی از کشورهای عربی با اسراییل، ترکیه شدیدا به این موضوع اعتراض کرده است. اگر به یاد آوریم که ترکیه سالها پیش از این دسته از کشورهای عربی، روابط سیاسی خود با اسراییل را از سر گرفته بود، آنگاه اعتراض آنکارا عجیب به نظر خواهد رسید. اما حقیقت آن است که ریشه این اعتراض را باید در نفت و گاز جست و جو کرد نه در مسائل سیاسی.
انقلابهای عربی که از سال ۲۰۱۱ در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا آغاز شدند نقطه شروع جنگی ایدئولوژیک میان ترکیه و کشورهای ثروتمند این منطقه به شمار میآید؛ جنگی که با شدت و ضعفهای مختلف تاکنون ادامه داشته و در بیشتر اوقات به شکاف میان دولتهای عربی و ترکیه دامن زده است. ترکیه تلاش میکرد در اثر این انقلابها، جریانهای سیاسی نزدیک به اخوانالمسلمین بر سر کار آیند.
تقریبا در تمامی کشورهای عرب منطقه خلیجفارس و شمال آفریقا جنبشهای اخوانالمسلمین از هر گونه فعالیت رسمی سیاسی ممنوع بوده و به همین دلیل نزاع سیاسی و ایدئولوژیک میان دولتهای منطقه خاورمیانه و ترکیه درگرفت. حتی با وجود همنظر بودن دولتهای عربی با ترکیه درباره سرنگونی بشار اسد، رییسجمهور سوریه، اما نزاع میان این دولتها با ترکیه هرگز رو به نزول نبود. این درگیری فرصتی ناب برای اسراییل به شمار میآمد چرا که این موقعیت را پیدا کرده بود تا با گسترش مناسباتش با کشورهای عربی همسایه و برخی کشورهای اروپایی که از مداخلات خارجی ترکیه در منطقه نگران بودند، حصاری در مقابل ترکیه ایجاد کند.
در همین حین اعلام شد که اسراییل قصد دارد خط لوله انتقال انرژی ایلات – اشکلون به عنوان عنصر تقویتکننده استراتژی جدید خود را دنبال کند. این خط لوله این قابلیت را دارد که بتواند اسراییل را به همسایگان عرب و برخی از کشورهای اروپایی نزدیکتر کند. سرنگونی محمد مرسی در مصر که مورد حمایت شدید ترکیه قرار داشت و بالا گرفتن جنگ داخلی در لیبی عملا سرمایهگذاریهای ترکیه در ناآرامیهای عربی را بیمقدار کرد. همزمان برخی منابع اعلام کردند که حوزههای جدید گازی در نواحی شرقی مدیترانه کشف شده است.
به گزارش نفتخبر از اویلپرایس، این حوزهها میتواند به تقویت استراتژی جدید اسراییل برای یارگیری در میان کشورهای عربی و اروپایی کمک کند. در حقیقت کشف این حوزه جدید گازی و انتقال منابع آن به کشورهای مدیترانهای و اروپایی ائتلافی متشکل از اسراییل، فرانسه، یونان، قبرس و حتی امارات متحده عربی میتواند ایجاد کند.
در حال حاضر برخی از این کشورها مشغول مذاکره درباره احداث و توسعه بخشهایی از خط لوله انتقال منابع از سرزمینهای اشغالی به سوی کشورهای مدیترانهای و اروپایی هستند. عادیسازی روابط میان اسراییل و برخی از کشورهای عرب منطقه از جمله بحرین و امارات نیز فرصت دیگری برای مقابله با ترکیه ایجاد کرده است.
یکی از محورهای مذاکره میان مقامات اسراییلی و مقامات اماراتی و بحرینی چگونگی گسترش خطوط انتقال انرژی از سرزمینهای اشغالی به برخی از کشورهای منطقه مدیترانه از طریق این کشورهای عربی است. اگر واقعا این پروژه به سرانجام برسد بلندپروازی ترکیه برای تبدیل شدن به مرکز اصلی انتقال گاز به کشورهای مدیترانه و اروپایی برای همیشه از دست خواهد رفت. نخستین گامها برای طرح انتقال انرژی از سرزمینهای اشغالی به کشورهای مدیترانهای و اروپایی در سال ۱۹۶۳و با حمایتهای رژیم شاه در ایران آغاز شد.
وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ در این کشور این پروژه را نیمهتمام باقی گذاشت. اما به نظر میرسد اسراییل قصد دارد جای خالی ایران در این پروژه را با برخی از کشورهای عربی منطقه خلیجفارس پر کند. این پروژه یک زنگ خطر جدی برای ترکیه به شمار میآید. پس بیدلیل نیست که با وجود آنکه سالهاست ترکیه مناسبات دیپلماتیک خود را با اسراییل آغاز کرده اما به یکی از جدیترین معترضان به برقراری روابط دیپلماتیک کشورهای عربی با تلآویو تبدیل شده است.
در حقیقت این اعتراض، بیشتر از آنکه دلایل سیاسی و اعتقادی داشته باشد ناشی از نگرانیهای مربوط به برنامههای جاهطلبانه آنکارا برای تبدیل شدن به بزرگترین توزیعکننده گاز در منطقه مدیترانه و خاورمیانه محسوب میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد