معجزه تازه‌ای اتفاق نمی‌افتد

گروه انرژی- باوجودی که قیمت نفت در دو هفته گذشته در مسیر صعودی قرار داشته و همه پیش‌بینی‌ها نشانه رشد قیمت‌هاست، اما تحلیلگران می‌گویند در کوتاه‌مدت قرار نیست قیمت نفت رشد شارپی دیگری را تجربه کند.
بازار جهانی انرژی طی یک سال گذشته با فراز و نشیب‌های متعددی روبه‌رو شده است. طی یک سال گذشته، قیمت نفت در ماه می ‌سال ۲۰۲۳ با کاهش ۱۱ درصدی در بازه زمانی یک ماهه، به کف خود روی ۶۸ دلار رسیده و سپس بار دیگر روند افزایشی خود را پیش گرفت، اما طی روزهای گذشته، قیمت نفت بار دیگر به کانال ۸۰ دلاری بازگشته و اکنون سوال مهم فعالان بازار نفت این است که روند قیمت طی ماه‌های آتی به کدام سمت و سو حرکت خواهد کرد؟
در مقطع زمانی فعلی با توجه به شرایط نامساعد و ناپایدار حاکم بر محیط سیاسی و اقتصادی بین‌الملل، بازار نفت نیز درست مانند هر بازار دیگری عمدتا نیازمند تحلیل فاندامنتال است تا تکنیکال. عدم تحلیل صحیح شرایط فاندامنتال حاکم بر بازار و محاسبه اشتباه برآیند فاکتورهای موثر بر آن می‌تواند ضرر احتمالی بزرگی را شامل حال سرمایه‌گذاران کند. به همین دلیل، در ادامه سعی خواهیم کرد به مهم‌ترین عوامل فاندامنتال تاثیرگذار بر بازار نفت بپردازیم.
مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده قیمت نفت، وضعیت دریای سرخ و البته تنش میان ایران و آمریکا در خلیج فارس است. افزایش درگیری میان حوثی‌ها و کشتی‌های عبوری وابسته به رژیم صهیونیستی یا دولت‌های غربی حامی آنها، هر روز بر دامنه ناپایداری سیر تانکرهای نفتی در منطقه دریای سرخ می‌افزاید. غرق شدن کشتی بریتانیایی مورد هدف نیروهای حوثی در هفته گذشته و درخواست آنها از شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی دریایی برای کسب مجوز پیش از ورود به آب‌های دریای سرخ، جنس این تنش‌ها را وارد مرحله جدیدی کرده و به احتمال زیاد، طی هفته‌های آتی باید شاهد کاهش بیشتر تردد تانکرهای نفتی از دریای سرخ و کانال سوئز باشیم.
با این حال، تنش میان واشنگتن و تهران نیز طی روزهای اخیر به دلیل صدور حکم توقیف دادگاه ایرانی مبنی بر توقیف محموله نفتی ۵۰ میلیون دلاری نفتکش «ادونتیج سوییت»، متعلق به آمریکا نیز صفحه تازه‌ای در تنش‌های دو طرف گشوده است. اگرچه، این اقدام ایران در تلافی حرکت مشابه ایالات متحده در توقیف نفکش ایرانی انجام شده، اما از منظر بازرگانی چنین اقداماتی از سوی دو طرف می‌تواند تاثیر آشکاری بر کشتیرانی خلیج فارس بر جای گذاشته و به التهاب بیشتر قیمت ایجادشده در بازار کمک کند.
اقدام عربستان و روسیه برای کاهش تولید نفت
نکته مهم دیگری که شوک چشمگیری به قیمت نفت در بازارهای جهانی وارد آورد، تصمیم عربستان و روسیه برای کاهش تولید نفت خود تا پایان ماه ژوئن بود. با این حساب، عربستان در مدت زمان یادشده روزانه ۹ میلیون بشکه نفت تولید و صادر خواهد کرد.
روسیه نیز به عنوان یکی دیگر از اعضای مهم اوپک‌پلاس اعلام کرده قصد دارد ۴۷۱ هزار بشکه دیگر را از سبد نفتی خود برای نیمه دوم سال جاری میلادی کاهش دهد. اوپک نیز با صدور بیانیه‌ای جداگانه، از کاهش ۲/۲ میلیون بشکه‌ای عرضه نفت توسط کشورهای عضو (از جمله عربستان و روسیه) خبر داد. کاهش عرضه نفت از سوی اوپک‌پلاس به بازارهای جهانی می‌تواند در صورت افزایش تقاضا، منجر به ایجاد تورم جدید در قیمت حامل‌های انرژی در سطح جهانی شود.
این در حالی است که تحریم‌های اخیر نفتی آمریکا علیه روسیه نیز منجر به پا پس کشیدن خریداران بزرگ نفت این کشور از جمله هند شده است. با توجه به مصرف بالای نفت هند به عنوان دومین وارد‌کننده نفت آسیا، اکنون دهلی نو باید به دنبال تامین‌کننده جدید بگردد. این در حالی است که همزمان، از میزان نفت صادراتی نیز کاسته شده که می‌تواند مشکل هند در تامین نفت خود را دوچندان کند و ثبات قیمت بازار را بر هم بزند.
اقتصاد چین، تنها فاکتور منفی در افزایش قیمت نفت
اگرچه اقتصادهای بزرگ اروپا به ویژه آلمان نیز طی ماه‌های اخیر دچار رکود نسبی اقتصادی شده و از میزان واردات نفتی آنها کاسته شده، اما همچنان تعیین‌کنندگی در وضعیت عرضه و تقاضا و همچنین قیمت‌های بازار در دستان چین، به عنوان بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت و اقتصاد دوم جهان است. هر قدر شاهد رونق اقتصادی بیشتر و مثبت‌تر شدن شاخص‌های مهم اقتصادی در چین باشیم، به همان نسبت نیز میزان تقاضا برای خرید و واردات نفتی افزایش یافته و در نتیجه، بازار بهتری در انتظار نفتی‌ها خواهد بود.در شرایط فعلی، اقتصاد چین همچنان با ضعف‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. «لی کیانگ» نخست‌وزیر چین در جریان سخنرانی اوایل اسفند ماه خود در میان رهبران حزب کمونیست چین اعلام کرد که پیش‌بینی رشد اقتصادی این کشور برای سال ۲۰۲۴ همچنان بدون تغییر و در کانال ۵ درصد قرار دارد. این در حالی است که طی هفته‌های نخست سال جاری میلادی، نهادهای بین‌المللی بزرگی چون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، میزان برآورد خود از رشد اقتصادی چین را بهبود بخشیده و معتقد بودند اقتصاد پکن طی ماه‌های آتی، بار دیگر در مسیر روندی صعودی قرار خواهد گرفت.با این حال، ضعف در بازارهای مصرف کالاهای چینی در داخل و خارج از این کشور، منجر به کاهش کشش بازار و در نتیجه، فعالیت واحدهای تولیدی در این کشور شده است؛ روندی که همچنان نیز ادامه داشته و سخنان لی کیانگ نشان‌دهنده ادامه آن برای ماه‌های آتی است. در حقیقت، اقتصاد ضعیف چین تنها عامل مهم منفی تاثیرگذار بر قیمت جهانی نفت محسوب شده که می‌تواند منجر به کاهش کشش بازار برای تجربه قیمت‌های بالاتر شود.
با این حال، ادامه روند تنش‌ها در دریای سرخ می‌تواند تاثیرات غیر‌قابل محاسبه‌ای بر قیمت نفت طی هفته آتی بر جای بگذارد. در صورت ادامه روند کاهشی تردد تانکرهای نفتی و عرضه نفت به بازارهانی و علیرغم کاهش تقاضا از سوی چین، باز هم می‌توان شاهد افزایش بیشتر قیمت نفت در بازارهای جهانی بود.
آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد عرضه نفت امسال به حدود ۸/۱۰۳ میلیون بشکه در روز رشد کند که تحت تاثیر رشد عرضه تولیدکنندگان خارج از اوپک‌پلاس شامل آمریکا، برزیل و گویان خواهد بود.