مصائب فرار سرمایه از بازار مسکن

بازارهای موازی تا حد زیادی تحت تاثیر اخبار قرار می‌گیرند؛ اخباری مثل آزاد شدن ارزهای بلوکه‌شده ایران از خارج. اما بازار مسکن این‌طور نیست. این بازار زمان بیشتری لازم دارد تا تحت تاثیر اخبار قرار گیرد. تجربه نیز نشان داده در ادوار گذشته که سایر بازارها شاهد روند نزولی بودند، بازار مسکن طی زمان طولانی‌تری به شرایط واکنش نشان داده بود. این رکود است که بیشتر بر بازار مسکن حاکم می‌شود تا اینکه نزول قیمت رخ بدهد. نکته حائزاهمیت در این خصوص آن است که نوسانات قیمتی در حاشیه شهرهای بزرگ خیلی بیشتر به چشم می‌خورد. اگر بخواهیم تهران را مثال بزنیم، در اطراف این شهر، شهرهای پرند، پردیس و هشتگرد کاهش قیمت خیلی بیشتری را تجربه کرده‌اند. آینده بازار مسکن به قیمت ارز بستگی دارد. اگر در نیمه دوم سال جاری و تا پایان سال قیمت دلار ثابت بماند یا دست‌کم در همین کانالی که اکنون در حال نوسان است، باقی بماند، همین رکود فعلی بر بازار مسکن کشور حاکم خواهد شد. اما چنانچه اتفاق خاصی رخ دهد و نرخ ارز افزایش ناگهانی پیدا کند، متاسفانه بازار مسکن نیز به تبع قیمت دلار و بسیاری بازارهای دیگر، دچار افزایش قیمت خواهد شد.موضوعی که در این باره باید مورد توجه قرار گیرد، انتخابات سال آینده ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکاست. اینکه جمهوریخواهان یا دموکرات‌ها در این انتخابات پیروز شوند، تاثیر مستقیمی روی آینده بازار مسکن کشور خواهد داشت. طبیعتا اگر جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برنده شوند، شرایط اقتصادی ایران سخت‌تر خواهد شد و باید منتظر افزایش نرخ ارز و نهایتا گرانی مسکن نیز باشیم، ولی اگر اتفاقات دیگری رخ دهد و دموکرات‌ها در این انتخابات پیروز شوند، همین روال کنونی را پیش‌رو خواهیم داشت. دموکرات‌ها نشان داده‌اند که به صورت قطره‌چکانی با سیاست‌های ایران مدارا می‌کنند. درست است که تزریق شش میلیارد دلار دردی از اقتصاد ایران دوا نمی‌کند، اما به هرحال این گفتاردرمانی‌ای که مقامات کشور به آن عادت کرده‌اند و انجام می‌دهند، تاکنون در حوزه مسکن، خودرو و برخی بخش‌های دیگر تاثیرگذار بوده و منجر به برقراری ثبات نسبی در این بازارها شده است. البته باید توجه داشت که عمیق‌تر شدن این رکود خبر بدی برای بازار مسکن به شمار می‌رود، چراکه بر اساس تجربه، بازار مسکن باید خود را با سایر بازارها تطبیق دهد و حتی از آنها سبقت بگیرد؛ همان‌طور که تاکنون نیز شاهد همین رفتار بوده‌ایم. بنابراین این رکود هرچقدر که عمیق‌تر شود، جهش بازار مسکن در آینده نیز بیشتر خواهد بود. دقیقا مانند فنری که هر قدر بیشتر فشرده شود، اینرسی بیشتری را در خود ذخیره می‌کند و هنگام آزادسازی، واکنش شدیدتری از خود نشان خواهد داد؛ اتفاقی که به هر صورت به ضرر اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد جامعه تمام خواهد شد.دولت در کنترل قیمت مسکن هیچ نقشی نداشته و هیچ‌کدام از شعارهایی که داده هم عملی نشده‌اند. رکود فعلی بازار مسکن نیز دو دلیل دارد. در سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری در بازار مسکن رخ داد. معمولا مدت زمانی لازم است تا قدرت خرید مردم به افزایش قیمت و تورم ایجادشده برسد. از سویی وقتی که قیمت دلار به صورت دستوری پایین نگه داشته شود، شاهد تاثیراتی بر بازار مسکن هستیم. در شرایط کنونی این دو دلیل را می‌توان علل حاکم شدن رکود بر بازار مسکن دانست. امیدوارم که این رکود هر چه زودتر به پایان برسد و بازار به ثبات برسد و رونق پیدا کند، چراکه مسکن یکی از پیشران‌های اقتصاد کشور است و تبعات فرار سرمایه‌ها از این بخش در کل اقتصاد کشور دیده خواهد شد.
* کارشناس حوزه مسکن