مسابقه نابرابر برداشت از میادین

گروه انرژی- در خلال هیاهوی تغییر دولت در ایران، کویت و عربستان سخت مشغول برنامه‌ریزی برای برداشت از میادین مشترک از جمله آرش هستند. در ایران اما جواد اوجی که تا دیروز وزیر نفت بود، نه اقدامی کرد و نه حتی موضع‌گیری رسمی در صیانت از این میدان انجام داد. حالا همه امیدها به تیم تازه‌ای است که قرار است پس از استقرار محسن پاک‌نژاد در وزارت نفت اداره امور صنعت نفت را بر عهده بگیرد.
پرونده میدان گازی- نفتی آرش هنوز باز است. فقط آرش نیست که کم‌کاری ایران در سال‌های اخیر باعث شده از مسابقه برداشت همسایه‌ها عقب بمانیم. در فروزان، فرزاد A و فرزادB هم اوضاع همین است. در میادین مشترک با عراق یا خزر، همسایه‌ها با شتاب در حال کارند. در ایران اما سرعت لاکپشتی و موانع تحریمی کار را نه‌تنها به سختی جلو می‌برد بلکه در برخی مواقع اصلا جلو نمی‌رود.
میرقاسم مومنی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره برنامه عربستان برای توسعه میادین گازی گفته است: «در بحث انرژی دو مقوله نفت و گاز کنار هم هستند اما واقعیت اینکه صادرات گاز با توجه به سیاست‌های جهانی به تدابیر و برنامه ویژه‌تری نیاز دارد، ضمن اینکه نقل و انتقال محصولات گازی نیز سخت‌تر از نفت است، نفت را با کشتی و کامیون می‌توان حمل کرد و به مقصد رساند اما در مورد گاز به این شکل نیست.
این کارشناس انرژی بر این باور است که برای انتقال گاز به صورت مداوم و مستمر نیاز به احداث خطوط لوله طولانی است که هزینه دارد و نگهداری و تامین امنیت آن سخت و هزینه‌بر است، عربستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده نفت و با توجه به توانمندی‌هایی که در این حوزه دارد توانسته نقش و جایگاه خود را در جهان به دست آورد اما در بحث گاز روسیه، قطر و ایران باید نقش‌آفرین اصلی باشند که نیستند؛ ایران که به خاطر تحریم از گردونه خارج شده، روسیه و قطر در بازار حضور دارند اما در حال حاضر روسیه نیز به خاطر تحریم اروپا و آمریکا با همین مشکل ایران مواجه است و اروپایی‌ها هم سعی کردند وابستگی خود را به گاز روسیه کمتر کنند. در چنین شرایطی قطر به تنهایی نمی‌تواند نیاز اروپا را تامین کند، به همین جهت عربستان سعی دارد در تولیدات گازی خود سرمایه‌گذاری کند و نقش مهمی در تولید و رفع نیاز اروپا داشته باشد.
مثلا سکوهای استخراج گاز میدان آرش که مورد اختلاف ایران، عربستان و کویت است نشان از اهمیت دادن کشورهای ذی‌نفع به مساله گاز است، به همین دلیل است که عربستان در نظر دارد با تولید گاز، مشتقات گازی و پتروشیمی کمال استفاده را از بازار کنونی این محصول استراتژیک و محصولات گازی داشته باشد و در این بین روی ورود به بازار اروپا سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کرده است.
او می‌گوید: عربستان اکنون در حال اجرای این پروژه است و شرکت‌های اروپایی نیز در حال آماده‌سازی زیرساخت و سرمایه‌گذاری و بررسی، کشف و استخراج منابع جدید هستند، مناطق مختلف شناسایی و ظرفیت‌سنجی شده و از نظر میزان ذخایر و ارزش سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار گرفته است، به طوری که اکنون در خلیج‌فارس و زیر بستر دریا و هم مناطق حاشیه‌ای و داخل سرزمینی پروژه استخراج گاز دارند. مومنی تاکید کرد: عربستان از خلا وجود ایران و روسیه در صادرات و بازار استفاده کرده و بنا دارد بازار سنتی ایران و روسیه را هم در بحث صادرات گاز و هم محصولات پتروشیمیایی جهان به دست آورد.
عربستان سعودی اخیرا از کشف ۷ میدان جدید نفت و گاز خبر داده و اعلام کرده که این اکتشافات جدید، ذخایر قابل‌ توجهی از نفت سبک عربی، گاز طبیعی و میعانات گازی را برای این کشور به ارمغان می‌آورد.
این اکتشافات در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این، در اوایل ماه جاری، آرامکو اعلام کرده بود قراردادهایی به ارزش بیش از ۲۵‌میلیارد‌ دلار برای فاز دوم توسعه میدان گازی جافوره و فاز سوم توسعه شبکه اصلی گاز خود امضا کرده است. این اکتشافات پس از اثبات ذخایر قابل توجه گاز در میدان جافوره در فوریه ۲۰۲۴ انجام می‌شود. وزارت انرژی عربستان اعلام کرد ذخایر اضافی کشف‌شده شامل ۱۵تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی و ۲‌میلیارد بشکه میعانات گازی است. منابع موجود در میدان جافوره طبق تایید یک شرکت مشاوره مستقل بزرگ، متخصص در تایید منابع و ذخایر اثبات‌شده حدود ۲۲۹تریلیون فوت مکعب گاز و ۷۵‌میلیارد بشکه میعانات گازی برآورد شده است. این ارقام مهر تاییدی بر عظمت این کشف جدید به شمار می‌رود.