مزایای جدایی بورس از دولت

«جهان‌صنعت»‌- یکی از آفت‌های جدی که بازار سرمایه در سه سال گذشته با آن مواجه بود، همسویی کامل رییس سازمان بورس با بخش‌های درون دولت بود. در واقع سازمان بورس به جای آنکه حافظ منافع سهامداران باشد عمدتا حافظ منافع دولت و تصمیمات آن بود و در موارد بسیاری بازار سرمایه را قربانی سایر سیاست‌ها کرد. حالا این امید وجود دارد که در دوره ریاست جدید سازمان بورس این رویه غلط در سه سال اخیر تغییر کند و شرایط به ‌گونه‌ای متفاوت رقم بخورد. در حال حاضر و در روزهای گذشته اگرچه شاخص کل به دلیل وضعیتی که بنگاه‌های بزرگ داشتند منفی شد اما در بطن بازار شرایط دیگری رقم خورده و عملا بازار مثبت است.
عملکرد روزهای اخیر بازار سرمایه
جریان معاملات دومین روز هفته به‌ گونه‌ای پیش رفت که هر دو شاخص اصلی تالار شیشه‌ای در مسیر نزولی گام برداشتند. با این وجود نمی‌توان انتظار آغاز روندی اصلاحی را از بازار سرمایه داشت. سرنوشت معاملات در روز میانی هفته چگونه رقم خواهد خورد؟ در پایان معاملات روز یکشنبه، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با افت 48/0‌درصدی، معادل 9‌هزار و 924‌واحد از ارتفاع این شاخص، در سطح 2میلیون و 65‌هزار و 548‌واحدی قرار گرفت. افت ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به‌‌‌ عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی موازی به ثبت رساند و با افت 27/0‌درصدی (معادل هزار و 841‌واحد) در پله 674‌هزار واحدی قرار گرفت. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را در روز یکشنبه بالغ بر 3هزار و 228‌میلیارد تومان نشان می‌داد. این تابلو حجم معاملات روز یکشنبه را 2/8‌میلیارد برگه سهم نشان داد. از سوی دیگر، بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از خروج سرمایه آنها از بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان معاملات روز یکشنبه بورس از خروج 287‌میلیارد تومانی پول حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خبر داد. در حالی که ارزش سفارش‌های خرید ثبت شده بر تابلوهای بورسی در پایان معاملات روز یکشنبه، بیش از دو برابر ارزش سفارشات فروش بود، بیش از 60‌درصد نمادهای بورسی در سوی منفی دامنه نوسان ایستادند. همانطور که انتظار می‌رفت، بازار در دومین روز معاملاتی هفته، با شدت عرضه‌ها آغاز به کار کرد. صندوق‌های سهامی در کنار صنعت خودرو و بانک بیشترین خروج پول را در میان صنایع تجربه کردند. این در حالی است که پیش از این، صنعت خودرو مورد توجه بازار قرار گرفته بود. بررسی این رفتار بازار نشان می‌دهد دسته‌ای از معامله‌گران در روز یکشنبه، اقدام به شناسایی سود کرده‌اند. در گزارش‌های پیشین گفته شد، در حال حاضر بازار سهام در روندی صعودی- نوسانی قرار گرفته است. به این معنی که پس از دو، سه روز مثبت، شاخص‌های اصلی تالار شیشه‌ای استراحت می‌کنند. بر همین اساس و در راستای پیش‌بینی بورس می‌توان انتظار ادامه روند نوسانی بازار را داشت، بنابراین نقشه بازار قامتی متعادل‌تر به خود خواهد گرفت.
نگاه کارشناسی
فردین آقا‌بزرگی، کارشناس و تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: در مورد انتخاب رییس سازمان بورس می‌توان به تجربه و تحصیلات مرتبط ایشان بسنده کرد که در سطح قابل قبولی است اما عملکرد خاصی فعلا در این مدت کوتاه نداشتند. باید توجه داشته باشیم که رییس و هیات‌مدیره سازمان بورس به تنهایی این خواسته را تامین نمی‌کنند که بخواهیم یک تحول چشمگیر را در بازار سرمایه شاهد باشیم. به خصوص که متاثر از خیلی از تصمیماتی بوده که خارج از ید اختیار مسوولان در بازار سرمایه است. او بیان کرد: بر خلاف انتظاری که در سه سال گذشته داشتیم، ریاست سازمان در زمان آقای عشقی، خواسته‌ها به حداقل ممکن تقلیل پیدا کرد و مطالبات ذی‌نفعان تحقق پیدا نکرد. حداقل انتظاری که می‌رفت این بود که برای پیگیری مطالبات سهامداران خرد کاری صورت بگیرد که این اتفاق نیفتاد و نزدیکی زیادی بین سازمان بورس و دولت انجام شد و بدترین آفتی بود که در سه سال گذشته مشاهده کردیم. آقا‌بزرگی تصریح کرد: شاید این زمینه‌ای بود که دولت به هر شکل ممکن در هر شرایطی تصمیمات را به نفع خود اتخاذ کرد که آخرین آن نرخ بهره بود که به نفع حمایت از بازار پول و به ضرر بازار سرمایه بود و دریغ از کوچک‌ترین واکنش در میان مسوولان سازمان بورس. از رییس و هیات‌مدیره و مدیران سطح میانی انتظار داریم تحول قابل توجه و اتکای بیش از اندازه‌ای را نسبت به قبل که هیچ کاری انجام نشده بود، تغییر دهند و حداقل اینکه گرایش به سمت بخش خصوصی را مشاهده کنیم.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: چند روزی است که اختلاف معناداری بین تغییر در شاخص کل و شاخص هم‌وزن می‌بینیم. در سه، چهار روز گذشته شاخص کل منفی و شاخص هم‌وزن به شدت مثبت بود، این نشان می‌دهد بعضی از افرادی که در زمان آقای عشقی تلاش کردند شاخص را به ترتیبی کنترل کنند و جلوی افزایش آن را بگیرند، در حال حاضر رها کردند و شاهدیم که شرکت‌های بزرگ باعث می‌شوند شاخص کل منفی ‌شود اما بطن بازار منفی نیست و حتی مثبت است. در مجموع فکر می‌کنم در حال حاضر انتظار فعالان بازار سرمایه این است که رییس جدید سازمان که از تجربه خوبی برخوردار است، مطالبه‌گر خواسته‌های سهامداران باشد و انجام وظایف ماده‌7 قانون اوراق بهادار در بند 8،‌9 و 11 که پیشگیری از تصمیماتی است که منافع سهامداران را به مخاطره بیندازد در دستور کار قرار دهد.