مروری بر بازار جهانی زغال‌سنگ

مسعود فتوت*
طی هفته گذشته، شاخص‌های زغال‌سنگ حرارتی اروپا در محدوده 122 تا 124‌دلار بر تن افزایش یافت.
قیمت‌ها با رشد بازارهای انرژی در بحبوحه تشدید تنش در غرب آسیا و حمله اوکراین به ایستگاه اندازه‌گیری گاز در نزدیکی شهر مرزی سودژا (منطقه کورسک) که قسمتی از یک خط لوله انتقال گاز روسیه به اروپا را تامین می‌کند؛ افزایش یافت. علاوه بر این، آلمان افزایش چشمگیری در تولید زغال‌سنگ داشته است و با افزایش قیمت برق و کاهش تولید انرژی بادی به پایین‌ترین حد خود در یک سال اخیر رسانده است.
قیمت گاز در TTF hub به میزان 10‌درصد دیگر نسبت به هفته گذشته افزایش داشته و به 27/436‌دلار بر 1000 مترمکعب (69/37‌دلار بر 1000 متر‌مکعب افزایش) رسید. علت آن درگیری‌ها و همچنین تعمیر زیرساخت‌های گاز است که به بالاترین سطح خود از دسامبر 2023 رسیده است. موجودی زغال‌سنگ در پایانه‌های ARA به 33/5‌میلیون تن (مثبت 24/0 تن یا مثبت 5‌درصد وزنی) افزایش یافت.
زغال 6000 High-CV آفریقای جنوبی در بازه‌قیمتی 115 تا 116‌دلار بر تن ثابت ماند که با رشد تقاضا از طرف بازار اروپا و تقاضای شدید بازار هند حمایت می‌شود. شرکت حمل‌و‌نقل دولتی ترانسنت آفریقای جنوبی به دلیل یک دوره تعمیر و نگهداری 10 روزه به دلیل سرقت کابل با یک روز تاخیر تکمیل شد که باعث کاهش موجودی زغال‌سنگ در پایانه خلیج ریچاردز (RBCT) از 6/3‌میلیون تن به 3/3‌میلیون تن گردید.همچنین ترانسنت پیش‌بینی حمل‌و‌نقل ریلی زغال‌سنگ خود را به دلیل سرقت کابل و خارج شدن واگن از ریل برای سال مالی منتهی به 31 مارس 2024 به میزان 10‌درصد و به 54‌میلیون تن کاهش داده است. در همین حال انتظار می‌رود صادرات از طریق پایانه خلیج ریچاردز از ژانویه تا آگوست 2024 به 6/33‌میلیون تن برسد (مثبت 3‌درصد در مقایسه با ژانویه تا آگوست 2023).
در چین قیمت لحظه‌ای زغال‌سنگ 5500 NAR در بندر هوانگ دائو به دلیل انتظارات در بدتر شدن تقاضا، اندکی کاهش یافت و به 5/119‌دلار در تن رسید. بسیاری از عرضه‌کنندگان زغال‌سنگ کاهش رشد بازار را در اواسط آگوست پیش‌بینی می‌کنند، زمانی که مصرف در بیشتر مناطق ممکن است به دنبال افزایش بیشتر موج گرما کاهش یابد. با توجه به کاهش تقاضا در بازار نقدی، شرکت‌های تولید‌کننده انتظار دارند در هفته‌های آتی اصلاحات حتی بزرگ‌تری داشته باشند.
برخی از فعالان بازار با در نظر گرفتن کاهش سرعت انتقال محموله‌ها به بنادر و افت قیمت‌های FOB نسبت به FCA به میزان 7 تا 17‌دلار بر تن و همچنین هزینه‌های لجستیک؛ سیاست صبر و انتظار را به امید بهبود روند حمل‌و‌نقل را اتخاذ کرده‌اند.
ذخایر انبار در شش نیروگاه حرارتی بزرگ ساحلی به میزان 83/13‌میلیون تن (منفی 14/0‌میلیون تن) کاهش یافت، در حالی که ذخایر انبار در 9 بندر بزرگ به 23/25‌میلیون تن (مثبت 21/0‌میلیون تن) رسید.زغال‌سنگ 5900 GAR اندونزی تقریبا بدون تغییر با قیمت 7/90‌دلار بر تن ثابت ماند. محدودیت در عرضه تا حدودی متاثر از شرایط نامساعد آب و هوایی است که موجب برآورد منفی شده است. با این حال، برخی از فعالان بازار معتقدند وضعیت عرضه به‌ ویژه در شرق کالیمانتان به‌زودی بهبود می‌یابد. برخی از تولیدکنندگان اندونزیایی انتظار دارند با افزایش واردات چین در اواخر سپتامبر و قبل از زمستان موجودی انبارهای خود را تکمیل کنند.
زغال‌سنگ6000 High-CV استرالیا به دنبال تداوم بارندگی‌های شدید در این کشور و تقاضای پایدار از آسیا و اقیانوسیه و کاهش عرضه از طرف کلمبیا به بالای 146‌دلار در تن صعود کرد. علاوه بر این، کاهش صادرات زغال‌سنگ روسیه به دلیل محدودیت‌های زیرساختی و هزینه‌های بالای تولید از افزایش قیمت حمایت می‌کند.
شاخص زغال‌سنگ متالورژی HCC استرالیا به زیر 215‌دلار در تن سقوط کرد که منعکس‌کننده افزایش عرضه، موجودی کافی و تقاضای کم است. تولیدکنندگان چینی در حالی که حداقل 10کارخانه کوره بلند را برای تعمیرات در ماه آگوست برنامه‌ریزی کردند ولیکن از طرفی دیگر سرعت کاهش تولید فولاد و آهن خام به دلیل شرایط نامطلوب بازار را تسریع کردند (تولید روزانه 7 تا 8‌درصد در مقایسه با 20 جولای 2024 کاهش یافت). با توجه به تداوم عوامل بنیادی منفی، فعالان بازار انتظار دارند قیمت‌های زغال‌سنگ متالورژی با فشار نزولی بیشتری، کاهش قیمت داشته باشند.
شرکت بریتانیایی- سوییسی و چندملیتی صنایع معدنی و تجارت کالای گلنکور پس از به دست آوردن 77‌درصد از سهام شرکت Elk Valley Resources به عنوان تولید‌کننده زغال‌سنگ متالورژیکی کانادا، برنامه‌های خود را برای تغییر در تجارت زغال‌سنگ با ایده خروج از تجارت سودآور زغال اما آلوده‌کننده، برای حفظ دارایی پول نقد برای تامین مالی در تولید فلزات در حال گسترش از جمله مس اقدام کرد که این تصمیم با مخالفت 95‌درصدی سهامداران گلنکور روبه‌رو شد.
*عضو نظام مهندسی معدن