مذاکرات حساس عراقچی در اسلام آباد

گروه سیاسی- سیدعباس عراقچی در نخستین دقایق بامداد دیروز وارد خاک پاکستان شد. وزیر امور خارجه که با هدف دیدار با مقام‌های بلندپایه پاکستان درخصوص روابط دوجانبه و بررسی تحولات منطقه‌، تهران را به مقصد اسلام‌آباد ترک کرد، در بدو ورود به پایگاه هوایی نورخان از سوی نسیم ورایچ معاون منطقه‌ای وزارت امور خارجه پاکستان و رضا امیری‌مقدم سفیر جمهوری اسلامی در پاکستان مورد استقبال قرار گرفت. این در حالی بود که پیش از عزیمت عراقچی و هیات همراه به پاکستان، برخی منابع خبری از جزئیات این سفر خبر داده و ازجمله نوشتند که وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر خود به اسلام‌آباد علاوه‌بر دیدار با محمد اسحاق‌دار معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان، با شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان نیز دیدار خواهد کرد. همچنین بنابر آنچه خبرگزاری‌ها درخصوص برخی دیگر از جزئیات این سفر منتشر کردند، در جریان سفر عراقچی و هیات دیپلماتیک ایرانی به پاکستان، نشست هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور نیز به ریاست وزیران خارجه ایران و پاکستان برگزار خواهد شد.
این در حالی بود که اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در توضیحاتی درباره این سفر در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس توضیح داد که عراقچی در جریان دیدارهایی که مقام‌های ارشد پاکستانی خواهد داشت، در مورد «روابط دوجانبه ایران-پاکستان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، امنیت مرزی و مقابله با تروریسم و نیز مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مورد علاقه یا نگرانی مشترک»، گفت‌وگو و تبادل‌نظر خواهد کرد.
همزمان وزارت امور خارجه پاکستان با اشاره به سفر وزیر امور خارجه ایران به این کشور، به بیان جزئیاتی درباره رایزنی‌های آتی او با مقام‌های عالی پاکستانی پرداخت. وزارت امور خارجه پاکستان که با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس در این رابطه اطلاع‌رسانی می‌کرد، یادآور شد که وزیر امور خارجه ایران در جریان دیدارهایی که با نخست‌وزیر و وزیر خارجه پاکستان خواهد داشت، با این مقام‌های پاکستانی درباره وضعیت غرب آسیا و روابط دو کشور رایزنی خواهد کرد. وزارت امور خارجه پاکستان همچنین تاکید کرد که «این سفر فرصت مهمی برای توسعه همکاری و گفتمان میان پاکستان و ایران در حوزه‌های گسترده‌ای از جمله تجارت، اقتصاد، انرژی و امنیت است.»
تاکید عراقچی بر اهمیت روابط ایران و پاکستان
سیدعباس عراقچی که بامداد سه‌شنبه وارد پاکستان شد، در هنگام ورود در جمع خبرنگاران درباره اهداف سفرش به این کشور همسایه توضیح داد و ازجمله گفت: «این سفر در ادامه سفرهای دوره‌ای که من در چند هفته گذشته به منطقه داشتم، انجام شده. در حقیقت سفر به پاکستان در مرحله آخر گذاشته شده بود و اکنون خوشحال هستیم که این سفر انجام شده است.» او همچنین با تاکید بر اهمیت روابط دو کشور گفت: «روابط ما با پاکستان، روابط ویژه‌ای است، روابط همسایگی بسیار خوب و قدیمی بین دو کشور وجود دارد و ما شاهد ارتباطات گسترده سیاسی، اقتصادی فرهنگی و مردمی بین دو کشور هستیم و همواره این روابط دوستانه و برادرانه بوده است.» او با اشاره به دیدارهایش با برخی مقام‌های پاکستانی در جریان این سفر گفت: «در جریان این دیدارها در مورد ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی و بحرانی که در منطقه ایجاد کرده و نحوه مقابله با این تهدیدات و کاهش تنش در منطقه رایزنی خواهیم کرد. در مورد مسائل دوجانبه نیز لیست بلندبالایی از مسائل وجود دارد که در مورد آنها با مقام‌های پاکستانی رایزنی و گفت‌وگو می‌کنیم.»
دیدار وزیران خارجه ایران و پاکستان
به هر تفسیر اما حوالی نیمروز گذشته بود که منابع خبری از برگزاری نشست مشترک وزیران خارجه ایران و پاکستان خبر دادند. وزارت امور خارجه پاکستان که با انتشار پیامی در صفحه رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس در این رابطه اطلاع‌رسانی می‌کرد، از استقبال محمد اسحاق‌دار معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان از سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در وزارت امور خارجه پاکستان خبر داد و نوشت: «آقایان اسحاق‌دار و عراقچی درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای با تمرکز ویژه بر تجارت، اقتصاد، انرژی و تحولات جاری در غرب آسیا گفت‌وگو کردند.»
همچنین بنابر توضیحات تکمیلی وزارت خارجه پاکستان، «وزیران امور خارجه دو کشور ایران و پاکستان در جریان دیداری که با یکدیگر در اسلام‌آباد داشتند، بر تقویت روابط دو کشور از طریق افزایش همکاری‌ها در حوزه‌های تجارت و انرژی تاکید کرده و خواستار افزایش همکاری‌ها در حوزه‌های مرزی شدند.» بنابر این گزارش، عراقچی و اسحاق‌دار در ادامه دیدار روز گذشته خود، در مورد آخرین تحولات غرب آسیا نیز گفت‌وگو و تجاوزات اسرائیل علیه فلسطینیان را به شدت محکوم کرده و بر عزم مشترک خود در حمایت از حق مسلم مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت خود تاکید کردند.
نشست مطبوعاتی عراقچی و اسحاق‌دار
وزیران امور خارجه ایران و پاکستان در پایان دیدار روز گذشته خود، در یک نشست خبری شرکت کرده و به ارائه گزارشی از نتایج رایزنی‌هایشان پرداختند. این در حالی بود که عراقچی در بخشی از سخنانش در این نشست مطبوعاتی، از سفر به کشور دوست و برادر، پاکستان به‌عنوان بخشی از رایزنی‌هایش با مقام‌های کشورهای منطقه، به‌ویژه همسایگان ایران درباره وضعیت کنونی منطقه ابراز خرسندی کرد و در ادامه گفت: «همه ما می‌دانیم که رژیم‌صهیونیستی مرتکب جنایات بی‌شمار و نسل‌کشی در نوار غزه شده و همچنان به گسترش خشونت در لبنان و سایر نقاط در منطقه ادامه می‌دهد. این جنایات اکنون به لبنان کشیده شده است.»
او که تاکید کرد «رژیم اسرائیل با حمله به برخی نقاط در مراکز نظامی ایران در ۲۶ اکتبر، بیش از پیش ماهیت جنگ‌طلبانه و تجاوزگرانه خود را نشان داد» در ادامه گفت: «برخلاف رژیم‌صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال تشدید تنش نیست اما حق اساسی خود را برای دفاع مشروع، بنابر ماده ۵۰ منشور سازمان ملل محفوظ می‌دانیم. ما به‌طور قطع در زمان مناسب، به شکل مناسب و به شکلی حساب شده و دقیق به این تجاوزگری رژیم‌صهیونیستی پاسخ خواهیم داد.» عراقچی ضمن تقدیر از موضع پاکستان در محکومیت تجاوز رژیم‌صهیونیستی به ایران گفت: «مقام‌های پاکستان، به‌ویژه نخست‌وزیر این کشور، موضع صریح و محکمی را در این زمینه اتخاذ کرد که ما عمیقا قدردان آن هستیم.» رییس دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد: «دولت و مردم پاکستان همچنین به‌طور قوی از مردم غزه و فلسطین در طول یک‌سال گذشته حمایت کرده‌اند اما متاسفانه جامعه بین‌الملل در متوقف کردن نسل‌کشی رژیم‌صهیونیستی علیه مردم غزه و تجاوزگری‌های آن قصور کرده که هم امنیت و ثبات منطقه و هم جهان را به خطر می‌اندازد.» او با بیان اینکه «کشورهای اسلامی برای رسیدگی به این بحران و متوقف کردن جرائم رژیم‌صهیونیستی تلاش می‌کنند»، تصریح کرد: «ما در نشست آتی سازمان همکاری اسلامی برای یافتن راه‌حلی به‌منظور پایان دادن به این جنایات و کاهش درد و رنج مردم غزه و لبنان، به‌ویژه با نزدیک شدن به فصل زمستان که به‌طور قطع بر سختی و رنج مردم آواره و بی‌خانمان و پناهندگان در نوار غزه و لبنان می‌افزاید، تلاش خواهیم کرد.»
عراقچی همچنین توضیح داد که در دیدار با همتای پاکستانی خود درباره ‌موضوعات دوجانبه و توسعه روابط میان دو کشور نیز گفت‌وگو و رایزنی کرده است. وزیر امور خارجه ایران با اشاره به روابط قدیمی و تاریخی میان تهران و اسلام‌آباد و وجود قرابت فرهنگی، تاریخی و مذهبی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان، بر عزم و تعهد خود برای تعمیق و گسترش روابط دوستانه، برادرانه و مبتنی بر همسایگی خود از طریق تقویت همکاری‌های دو کشور در تمامی زمینه‌ها، ازجمله اقتصادی، تجاری، سیاسی، علمی، فرهنگی و گردشگری تاکید کرد و در ادامه هدف از این دور از رایزنی‌ها را ارتقای سطح روابط و همکاری‌های دوجانبه میان ایران و پاکستان به‌ویژه در حوزه تجاری و اقتصادی توصیف کرد.
او همچنین به معضل تروریسم پرداخت و تاکید کرد که این تهدیدی برای هر دو کشور و البته تمام منطقه و علاوه‌بر این تهدیدی جهانی برای تمام جامعه بین‌الملل است. عراقچی گفت: «با در نظر گرفتن اینکه تروریسم تهدیدی منطقه‌ای است، ما بر تعهد خود برای رسیدگی و مقابله با این پدیده از طریق همکاری با کشورهای منطقه تاکید می‌کنیم. ایران و پاکستان در این برهه زمانی، متعهد به همکاری با یکدیگر در سطوح مختلف و از طریق کانال‌های امنیتی، نظامی و سیاسی برای مقابله با تروریسم هستند و برای آن تلاش می‌کنند.» وزیر امور خارجه ایران در پایان ضمن تقدیر از میزبانی دولت و ملت پاکستان از هیات ایرانی در جریان این سفر، به نیابت از جمهوری اسلامی ایران از همتای پاکستانی خود دعوت کرد تا در یک سفر رسمی به تهران در نشست آتی وزیران سازمان همکاری اقتصادی شرکت کند.
وزیر امور خارجه پاکستان نیز در این نشست مشترک مطبوعاتی با اشاره به رایزنی درباره وضعیت کنونی و تحولات منطقه غرب آسیا و جهان گفت: «ما گفت‌وگوی خوبی با تمرکز بر بحران منطقه، تبعات آن، محروم شدن از حق تعیین سرنوشت کشورها، ضرورت پایبندی به قوانین بین‌المللی و پاسخگویی داشتیم.» اسحاق‌دار تصریح کرد: «ما درباره ضرورت آتش‌بس فوری، تنش‌زدایی و گفتمان با هدف به رسمیت شناختن حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت خود تاکید کردیم.» این دیپلمات ارشد پاکستانی همچنین با اشاره به موضع‌گیری «به‌موقع و تند» پاکستان در محکومیت حمله نظامی رژیم‌صهیونیستی به نقاطی از خاک ایران گفت: «من و برادر عزیزم، وزیر امور خارجه ایران، هر دو تجاوزات نظامی لجام‌گسیخته اسرائیل در منطقه و اقدامات نسل‌کشی آن علیه غیرنظامیان بی‌گناه و اقدامات غیرقانونی آن در مناطق اشغالی را محکوم کردیم که نقض قوانین حقوق بشر بین‌المللی و منشور سازمان ملل بوده و دلیل اصلی تمامی تنش‌ها در منطقه غرب آسیاست.» وزیر امور خارجه پاکستان که خواستار «ایجاد کشور موفق و مستقل فلسطین براساس مرزهای پیش از ۱۹۶۷ با قدس شریف به‌عنوان پایتخت آن کشور» شد در ادامه گفت: «ما میل شدید قدرت‌های اشغالگر به برابر دانستن حق تعیین سرنوشت خود برای ملت‌ها با تروریسم را رد می‌کنیم که چیزی جز دسیسه‌ای برای تداوم سیاست‌ اشغالگری و آپارتاید آنها نیست.»
اسحاق‌دار همچنین با تاکید بر اهمیت روابط دوجانبه ایران-پاکستان گفت: «ما در حوزه روابط دوجانبه، درباره روش‌ها و راهکارهای اعلام همکاری در چندین حوزه مهم، از جمله تجارت، انرژی و امنیت مرزها گفت‌وگو کردیم. توافق کردیم که همکاری‌ها در حوزه مدیریت مرزها و چالش‌های مشترک را افزایش بدهیم.»
او ضمن تقدیر از تکرار حمایت جمهوری اسلامی ایران از عضویت پاکستان در گروه بریکس خاطرنشان کرد: «ما همچنین قدردان حمایت آقای عراقچی و کشورش از زائران‌مان هستم که به زیارت و اماکن مقدس می‌روند.»
این دیپلمات عالی‌رتبه پاکستانی همچنین گفت: «تصمیم گرفتیم در نشست مشترک آتی سران کشورهای اسلامی که در ۱۱ نوامبر در جده برگزار خواهد شد و دستورکار آن هنوز رسمی نشده، تلاش کنیم به رویکرد مشترکی نسبت به اهداف این نشست برسیم.»
اسحاق‌دار در پایان گفت: «من بار دیگر همبستگی و احترام خود نسبت به برادرم، عالیجناب، وزیر امور خارجه، ملت ایران ابراز کرده و نقش پیشگام ایران را در پیشبرد صلح، پیشرفت و شکوفایی تحسین می‌کنم. ما هر دو به این تصمیم رسیدیم که هر مساله‌ای که میان دو کشور باشد، باید مانند یک خانواده و به روشی صلح‌آمیز آن را حل کنیم.» سید عباس عراقچی همچنین در ادامه این سفر با شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان دیدار کرد.