مدیریت بحران در بازار سرمایه؛ نیازمند پیش‌بینی و برنامه‌ریزی پیشگیرانه

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: مدیریت بحران در بازار سرمایه ایران همچنان با چالش‌های جدی روبه‌روست. پاسخ‌های پساواقعه و عدم برنامه‌ریزی پیشگیرانه، منجربه ایجاد بحران‌های جدید شده است. در این یادداشت، به ضرورت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای مدیریت ریسک‌ها و بحران‌های احتمالی پرداخته می‌شود.
به گزارش شهر بورس، علی بهشتی‌روی اظهار کرد: مدیریت بحران در بازار سرمایه ایران همواره چالش‌های جدی را به همراه داشته است. همانطور که برای بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سرمایه واضح است، پاسخ‌های ما به ریسک‌های سیستماتیک و موارد بحرانی عمدتاً از جنس پساواقعه است. این نوع مدیریت و رفتار با بحران در گذشته نتیجه‌ای جز ایجاد و تولید ریسک و بحران‌های جدید نداشته است.
او افزود: در بسیاری از موارد، راهکارها و واکنش‌های کوتاه‌مدت جواب مثبت و سازنده داده‌اند، اما همان راهکارها در فاصله‌ای کوتاه ناکارآمد بوده‌اند.
نمونه‌هایی مانند تحدید دامنه نوسان، دامنه نوسان نامتقارن و تعطیلی بازار از جمله این راهکارهاست. اگرچه مطالعات بسیار خوبی در واحد تحقیق و توسعه بورس تهران در مورد تجارب سایر بورس‌های دنیا انجام شده است، اما در هنگام تصمیم‌گیری و اجرا، مجددا به راه‌های تکراری و اغلب غیرکارا روی آورده‌ایم.
این کارشناس بورس ادامه داد: به نظر می‌رسد در برنامه‌های دولت جدید برای بازار سرمایه و حتی در سطح کلان، باید توجه ویژه‌ای به مدیریت بحران و پیش‌بینی راهکارهای حل بحران از پیش داشته باشیم. شرایط خاص ایران و وجود ریسک‌ها و تهدیدات همیشگی در حوزه‌های مختلف از جمله مسائل سیاسی، اقلیمی، جغرافیایی و اجتماعی، ایجاب می‌کند برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای مدیریت بحران‌ها داشته باشیم. تجربه زندگی در ایران، خانواده‌ها را به سمتی سوق داده است که به صورت شخصی بحران‌ها را مدیریت کنند. مثلا نوع پس‌انداز یک خانواده ایرانی، خرید طلا، ارز و ملک یا ذخیره مواد خوراکی برای مدت طولانی نمونه‌هایی از این مدیریت شخصی است. پس طبیعی است که انتظار از تصمیم‌گیرندگان و مسوولان در سطح عالی و کلان نیز بالا باشد.
او افزود: امید است در برنامه‌های دولت جدید توجه ویژه‌ای به کار کارشناسی و مطالعات متخصصان در زمینه‌های مختلف ریسک‌ها صورت گیرد و راهکارهای مناسب برای مدیریت بحران‌ها از پیش آماده شود. مشخصا در بازار سرمایه از تیم اقتصادی دولت انتظار می‌رود که خود را برای شرایط و ریسک‌های جدید سیاسی و اقتصادی مهیا کنند و با تأخیر و سردرگمی واکنش نشان ندهند. برای مثال، سؤال اصلی فعالان بازار سرمایه این است که چرا با توجه به ترور صورت‌گرفته، شرایط چهارشنبه و شنبه بدون تغییر بوده و به یک‌باره از یکشنبه دامنه نوسان محدود شده است؟ آیا این بهترین راهکار است؟ آیا مطالعات تطبیقی این مورد را تأیید می‌کند؟ اگر نه، چرا بومی‌سازی نکردیم؟ بهتر نیست از هم‌اکنون برای بحران بعدی آماده شویم و کار کارشناسی انجام دهیم؟ آیا مجددا در مواجهه با مسائلی مانند آلودگی هوا، گرمای شدید و اوج مصرف برق تا آخرین لحظه سکوت می‌کنیم و اهالی بازار سرمایه را در تردید نگه می‌داریم؟