لزوم توجه به اینترنت اشیا

گروه فناوری- اینترنت اشیا، شبکه‌ای از میلیاردها وسیله در سراسر دنیاست که به‌واسطه حسگرها، نرم‌افزارها و سایر فناوری‌ها به منظور اتصال و تبادل داده با سایر دستگاه‌ها و سیستم‌ها از طریق اینترنت با یکدیگر در ارتباط هستند. این شبکه شامل تعداد خارق‌العاده‌ای از اشیا در هر شکل و اندازه و در هر مکانی می‌شود؛ ماشین‌های خودرانی که با حسگرهای پیچیده خود قادر به شناسایی اشیا در مسیرشان هستند، ماشین لباسشویی که خودکار روشن می‌شود و هنگام اتمام کار اطلاع‌رسانی می‌کند، دوربین لامپی و ظریفی که برای بالا بردن امنیت منزل یا محل کار استفاده می‌شود و حتی دستگاه‌های تناسب اندامی که ضربان قلب و تعداد قدم‌هایی که در آن روز برداشته شده را محاسبه می‌کنند یا برنامه ورزشی متناسب با فرد را پیشنهاد می‌دهند همه در این مجموعه جای می‌گیرند. کاربرد اینترنت اشیا تنها به یک زمینه محدود نمی‌شود و با اتصال بیش از هفت میلیارد دستگاه اینترنت اشیا انتظار می‌رود این تعداد تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۲۲ میلیارد دستگاه برسد، به همین دلیل رقابتی داغ بین شرکت‌های پیشرو در تکنولوژی برای توسعه اینترنت اشیا و پیشی گرفتن از یکدیگر، در جریان است.
اینترنت اشیا مزایای زیادی برای کاربران به ارمغان آورده است؛ با وجود این، برخی از چالش‌ها همراه آن است. امنیت سایبری و خطرات مربوط به حفظ حریم خصوصی مهم‌ترین نگرانی محققان و متخصصان امنیتی است و این دو موضوع چالش‌های قابل توجهی برای بسیاری از سازمان‌های تجاری و همچنین سازمان‌های عمومی به وجود آورده است. حملات رایج امنیت سایبری آسیب‌پذیری فناوری‌های اینترنت اشیا را نشان داده است. این آسیب‌پذیری صرفا به این دلیل است که ارتباط متقابل شبکه‌ها در اینترنت اشیا امکان دسترسی از طریق اینترنت ناشناس و غیرقابل اعتماد را فراهم‌ می‌کند که نیاز به راه‌حل‌های جدید امنیتی دارد.
اهمیت اینترنت اشیا در برنامه هفتم توسعه
طبق گفته عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران توسعه کاربردی اینترنت اشیا در هوشمندسازی مواردی نظیر حمل‌و‌نقل، امنیت عمومی و عوامل تولید در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی و تدوین اسناد ملی مبتنی بر اینترنت اشیا در سرفصل دیگر این برنامه به چشم می‌خورد که حاکی از توجه سیاستگذاران به اینترنت اشیا در آینده اقتصادی و اجتماعی کشور است. اخیرا احسان کشتکار عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات در هفتمین «کنفرانس بین‌المللی اینترنت اشیا و کاربردها»، به تبیین موضوعات کلیدی توسعه اینترنت اشیا و اقدامات سازمان فناوری اطلاعات ایران پرداخته است.
در این رویداد کشتکاری، اقدامات سازمان فناوری اطلاعات ایران در حوزه توسعه اینترنت اشیا را تشریح کرد و گفت: چهار موضوع کلیدی در توسعه اینترنت اشیا وجود دارند که عبارتند از لزوم برقراری توازن بین امنیت داده‌ها و در دسترس قرار دادن آنها، الزامات قانونی پشتیبان برای توسعه پلتفرم‌ها، نظارت و تنظیم‌گری خدمات و ایجاد محیط‌های ایمن برای آزمون و خطای ایده‌های نو، لذا با توجه به میزان اهمیت موضوعات مطروحه، سازمان فناوری اطلاعات ایران اقداماتی در رابطه با هر کدام انجام داده است که به طور خلاصه می‌توان به تدوین سند حکمرانی داده، تشکیل کمیته پلتفرم‌های دیجیتال ذیل کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال هیات دولت، استفاده از ابزارهای قانونی و فنی در اختیار سازمان فناوری اطلاعات برای تنظیم‌گری خدمات اینترنت اشیا و ایجاد سند باکس تنظیم‌گر بخشی حوزه فاوا اشاره کرد.
جایگاه اینترنت اشیا در برنامه هفتم توسعه
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران از جایگاه اینترنت اشیا در برنامه هفتم توسعه یاد و اظهار کرد: توسعه کاربردی اینترنت اشیا در هوشمندسازی مواردی نظیر حمل‌و‌نقل، امنیت عمومی و عوامل تولید در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته است. همچنین توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی و تدوین اسناد ملی مبتنی بر اینترنت اشیا در سرفصل دیگر این برنامه به چشم می‌خورد که حاکی از توجه سیاستگذاران به اینترنت اشیا در آینده اقتصادی و اجتماعی کشور است. او علاقه‌مندان به ایجاد کسب‌و‌کارهای مبتنی بر اینترنت اشیاء را برای حرکت به سوی تفکر پلتفرمی دعوت کرد و یادآور شد برای ایجاد سکوهای جدید، باید مدل‌های خلق ارزش را طراحی کرد. وی خاطرنشان کرد: کلید رشد سکوها، داشتن اثرات شبکه‌ای است و دیده نشدن و رشد کند اولیه در این نوع تفکر نباید باعث ناامیدی فعالان شود. برای ساخت پلتفرم، باید صبور و متمرکز بر هدف بود تا بتوان ارزش‌های چندبرابری ایجاد کرد.
آینده اینترنت اشیا
آینده اینترنت اشیا به این بستگی دارد که تا چه اندازه‌ می‌تواند به انتخاب حریم خصوصی افراد احترام بگذارد. نگرانی در مورد حریم خصوصی و آسیب‌های احتمالی همراه با اینترنت اشیا ممکن است در جلوگیری از پذیرش کامل اینترنت اشیا قابل توجه باشد. احترام به حریم خصوصی کاربر برای اطمینان‌ خاطر کاربران در استفاده از اینترنت اشیا، دستگاه‌های متصل و خدمات مرتبط ارائه‌شده اساسی است، اما کارهای زیادی در حال انجام است تا اطمینان حاصل شود که اینترنت اشیا در حال تعریف مجدد مسائل مربوط به حریم خصوصی است که می‌توان به مواردی مانند افزایش نظارت و پیگیری نقض‌های امنیتی
اشاره کرد.