قدرت خرید دستمزد کارگران، ۲۰درصد یک سکه طلا

«سبد معیشت کارگران ابدا دستکاری نشده»؛ این ادعای صولت مرتضوی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی ا‌ست، آن هم در حالی که دولتی‌ها در دو نشست طولانی شورای‌عالی کار حاضر نشده‌اند سبد بسیار حداقلی و بسیار ناچیز ۱۹میلیون و ۵۰۰هزار تومانی را بپذیرند!
نگرانی‌ها
علیرضا خرمی فعال کارگری می‌گوید: در شرایطی که دولت مدعی‌ است هزینه‌های ماهانه زندگی در این شرایط از ۱۹میلیون تومان هم کمتر است، چطور وزیر کار ادعا می‌کند سبد معیشت دستکاری نشده و مبنای پیشنهادات‌شان داده‌های ۱۰۰درصد علمی‌ است؟!
صولت مرتضوی در خصوص اینکه گفته شده است در بررسی کالری سبد معیشت کارگران دستکاری صورت گرفته است، عنوان کرد: ابدا دستکاری نشده است، ببینید مرجع این کار مشخص است که انستیتو تغدیه است. در انستیتو تغدیه آدم‌های صاحب‌نظر و دانشمند حضور دارند، می‌نشینند بررسی می‌کنند و بعد اعلام نظر می‌کنند و آن چیزی که اعلام کنند، ملاک عمل خواهد بود.
شکی نیست که در انستیتو تغذیه، آدم‌های صاحب‌نظر می‌نشینند، بررسی می‌کنند و نظرشان را اعلام می‌دارند، اما انستیتو تغذیه، مسوول محاسبه سبد معیشت خانوارهای کارگری نیست، این وظیفه کمیته مزد شورای‌عالی کار است که با استناد به سبد غذایی انستیتو تغذیه – صرفا به عنوان یک پیشنهاد در مورد مبنای سبد خوراکی‌ها- و با اتکا به داده‌های تورمی، سبد معیشت خانوارهای کارگری را محاسبه و نرخ‌گذاری کند؛ کارگران به سبد غذایی انستیتو تغذیه ایراد دارند، اما ایراد مهم‌تر، عدم پذیرش قانون توسط دولت است. به گفته اعضای کارگری شورای‌عالی کار، دولت می‌خواهد بدون محاسبه سبد معیشت به بحث درصد افزایش مزد ورود کند و احتمالا همان اعداد ۲۰درصد لایحه بودجه را روی میز بیاورد!
این در حالی است که علیرضا خرمی تاکید می‌کند: «برای فهم اینکه امروز هزینه‌های زندگی بیش از ۳۰میلیون تومان است، به آدم‌های صاحب‌نظر و دانشمند نیازی نیست؛ در شهرهای بزرگ، مستاجر باشید، هزینه‌های ماهانه یک خانواده ۳ نفره بی‌تردید از ۳۰میلیون تومان هم بیشتر است، چطور با حرف‌های تکراری و استدلالات بدون منطق می‌خواهند این واقعیت را کتمان کنند؟!»
یک سوال ساده
آیا ۲۰، ۳۰ یا ۵۰ و ۶۰ درصد افزایش حقوق می‌تواند برای بهبود معیشت کارگران یا حتی حفظ قدرت خرید آنها کافی باشد؛ خرمی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «خیر، ۱۰۰درصد افزایش مزد هم دیگر جوابگو نیست، اگر ادعای عمل به قانون دارند، مزد باید به اندازه سبد معیشت واقعی افزایش یابد.»
اما به این سوال می‌توان با یک قیاس ساده در رابطه با قدرت خرید دستمزد کارگران پاسخ داد؛ بیاییم ببینیم در ۱۰سال گذشته چقدر قدرت خرید کارگران سقوط کرده است؛ طلا همیشه و همواره پشتوانه پول بوده است و شاخص مهمی در ارزیابی قدرت خرید به حساب می‌آید، بنابراین بیاییم ببینیم ۱۰سال پیش (سال ۹۲) با حداقل دستمزد چند سکه طلا می‌شد خریداری کرد و امروز توان خرید دستمزد چقدر است.
در سال ۱۳۹۲، پایه مزد کارگران روزانه ۱۶۲هزار و ۳۷۵ریال و ماهانه ۴میلیون و ۸۷۱هزار و ۲۵۰ریال مصوب شد؛ در سال ۹۲، کارگر متاهل با یک فرزند، ۵۸۹هزار و ۸۳۷تومان دریافتی داشت. در اسفند ۹۲، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی، حدود ۹۳۴هزار تومان بود، در نتیجه در آن زمان، دستمزد کارگران حداقل‌بگیر متاهل و دارای یک فرزند، ۶۳ درصد یک سکه کامل بود یا به عبارتی، کارگر حداقل بگیر با دستمزد ماهانه‌اش می‌توانست ۶۳درصد یک سکه طلای کامل را خریداری کند.
۱۰سال جلوتر می‌آییم؛ در سال ۱۴۰۲، پایه حقوق ماهانه کارگران در شورای‌عالی کار ۵ میلیون و ۳۰۸هزار تومان مصوب شد، در نتیجه، دریافتی ماهانه یک کارگر متاهل دارای یک فرزند با احتساب بن خواربار، حق مسکن و حق عائله‌مندی، حدود ۷میلیون و ۳۰۰هزار تومان است، ۲۶ اسفندماه، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی در بازار ۳۵میلیون و ۱۰۰هزار تومان اعلام شده است، در نتیجه با دستمزد کارگران فقط ۲۰درصد یک سکه را می‌توان خریداری کرد. در واقع کارگران باید پنج ماه تمام حقوق خود را پس‌انداز کنند تا بتوانند یک سکه کامل خریداری کنند.
دستمزد امسال باید بیش از ۲۲میلیون تومان می‌بود
در سال ۹۲، کارگران با یک ماه حقوق خود می‌توانستند یک نیم‌سکه خریداری کنند و با دو ماه حقوق خود، یک سکه کامل و یک ربع سکه می‌خریدند، اما در سال ۱۴۰۲، قدرت خرید دستمزد به ۲۰ درصد سکه تمام‌بهار آزادی رسیده است، یا به عبارتی با ۵ ماه پس‌انداز دستمزد می‌شود یک سکه کامل خریداری کرد.
اگر طلا را مبنای محاسبه قدرت خرید دستمزد کارگران قرار دهیم، متوجه می‌شویم که در طول ۱۰سال چقدر سطح معیشتی کارگران سقوط کرده است. در این ۱۰سال، قیمت سکه ۵۸/۳۷ برابر شده در حالی که حداقل دستمزد کارگران فقط رشد ۳۷/۱۲برابری داشته. در واقع اگر دستمزد کارگران قرار بود همپای قیمت سکه طلا رشد کند باید در سال‌جاری، ۲۲میلیون و ۱۶۰هزار تومان می‌بود.
برای حفظ قدرت خرید کارگران در حد و اندازه سال ۹۲، کارگران حداقل‌بگیر با یک فرزند در سال ۱۴۰۲ باید ۲۲میلیون و ۱۶۰هزار تومان حقوق می‌گرفتند و در چنین شرایطی، عجیب اینجاست که دولت حاضر نیست رقم ۱۹میلیون و ۵۰۰هزار تومانی سبد معیشت را نه برای امسال، بلکه برای سال آینده بپذیرد! باید از دولت و وزیر کار پرسید با چنین رویکرد واپسگرایی، چطور مدعی «بهبود قدرت خرید کارگران» و «توجه ویژه به کارگران عزیز کشور» هستید؟!