12 - 03 - 2020
قانون اساسی و وظایف دولت در شرایط بحرانی
نعمت احمدی*
با تکیه بر قانون اساسی خصوصا اصل ۲۹ که میگوید: «برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بیسرپرستی، درراهماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبتهای پزشکی به صورت بیمه و…، حقی است همگانی، دولت موظف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایتهای مالی فوق را برای یکیک افراد کشور تامین کند.» انتظار داریم دولت و رییسجمهور به وظایف خود عمل کنند. از صحبتهای رییسجمهور در هیات دولت اما چنین برداشتی نشد. البته آن سخنان را از دو منظر میتوان دید؛ اولا از این منظر که او رییسجمهور است و نمیتواند بگوید وضعیت خیلی وخیم است اما از منظر دیگر او مسوول اجرای قانون اساسی است و رهبری هم به او مسوولیت داده که در راس ستاد مبارزه با بحران کرونا قرار بگیرد. حال اگر از منظر دوم به سخنان او نگاه کنیم باید گفت این نوع صحبتها خارج از حیطه مسوولیت است. اینکه کشته شدن ۱۲ نفر در یک استان را ساده بگیرند اصلا درست نیست.
سخنگوی وزارت بهداشت گفته ۹۰۰ نفر کرونایی بستری شدهاند و بر اساس فرمولی که در ایران داده شده پنج درصد مبتلایان میمیرند یعنی تعداد زیادی کشته خواهند شد. این دور از نگاه مسوولیتدارانه یک فرد است که همه امکانات کشور در اختیار اوست.
آقای رییسجمهور دیروز هیچ راهکاری ارائه نکرده و فقط توصیه کردند. این در حالی است که اکنون خیلی جاها تعطیل یا نیمهکار شده است. برخی حرفهها و مشاغل فصلی و حتی روزانه هستند و اکنون با مشکلات اقتصادی بسیاری مواجه هستند. با موعظه و نصیحت نمیشود مسالهای که دنیا را درگیر کرده، حل کرد.
اگر بگوییم نگاه کنید دیگر کشورها مثلا آمریکا چه کردهاند، متهم به غربگرایی میشویم اما هشت میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به ستاد کرونا اختصاص دادهاند و مصوب کردند که دولت از شرکتهای کوچک حمایت کند تا حقوق کارکنان خود را بپردازند و زندگیشان بچرخد.
انتظار داشتیم که آقای رییسجمهور امروز اعلام کنند که ما دقیقا چه وضعی داریم و چه اقداماتی را خواهیم کرد. دلداری دادن به مردم به معنی کتمان واقعیت نیست. امید دادن یعنی اینکه مردم از خانههای خود بیرون نیایند اما ما هم این میزان حمایت از شما خواهیم داشت. هیچ حرفی از فیش آب و برق، مالیاتهای معوقه و… نزدند. آب و برق داشتن که وظیفه حاکمیت است! در شرایط بحرانی طبق اصل ۲۹ قانون اساسی موظف هستید به ارائه خدمات به تکتک مردم.
اکنون آن حوادث و سوانح موردنظر اصل ۲۹ رخ داده و رییسجمهور نیز طبق اصل ۱۱۳ مسوول اجرای قانون اساسی است بنابراین اینکه از کنار حوادث زیرکانه و با آن لبخند ملیح بگذرند مطابق با هیچ شرح وظیفهای آن هم در سطح رییسجمهور نیست.
توجه داشته باشید که مدتها بعد از شیوع کرونا کتمان حقیقت شد. همچنین الگویی که دیگر کشورها برای ممانعت از گسترش داشتند را انجام ندادیم. چین در ووهان دو بیمارستان هزار تختخوابی ساخت و مساله را کنترل کرد و رییسجمهورش نیز در آن بیمارستانها حاضر شد. رییسجمهور باید پای کار باشد نه اینکه ناراحت باشد چون فلان خبرنگار گفته من رییسجمهور را ندیدم. قطعا ما به دیدن چهره رییسجمهور کاری نداریم، ما به اقدامات و مسوولیتی که نسبت به آحاد ملت دارد، کار داریم. اینکه کشته شدن ۱۲ نفر در یک استان را پیش پا افتاده بداند واقعا جای تعجب دارد.
انشاءلله که رییسجمهور با توجه به وظیفهای که رهبری بر عده ایشان گذاشته و مسوولیتی که به موجب قانون اساسی نسبت به یک یک افراد دارد، وضعیت را درک کند، با آن کارگر روزمزد، دستفروش، پیک موتوری و … همذاتپنداری کند و ببیند که اینها دست خالی ماندهاند.
* حقوقدان
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد