فشارِکم عرضه در برابر تورم

«جهان‌صنعت»- عرضه سکه در بورس کالا قیمت ربع سکه را در بازار کاهش داد. حال سوال اینجاست که می‌توان از بورس کالا به عنوان ابزار کنترل بازار سکه و طلا استفاده کرد؟
عرضه گسترده ربع سکه در بورس کالا از دیروز آغاز شده و تا چهارشنبه همین هفته ادامه دارد. ربع سکه، که حبابی‌ترین کالای بازار فلزات گران‌بهاست، دیروز در حراج تک‌قیمتی با ۵۰۰ هزار تومان فاصله از بازار آزاد قیمت خورد.
همچنین قیمت ربع سکه در بازار نیز همزمان با عرضه در بورس کاهشی شد. اما آیا می‌توان امیدوار بود که این روند ادامه داشته باشد؟ کارشناسان معتقدند متغیرهای اثرگذار در بازار تنها به عرضه محدود نمی‌شود. خلق نقدینگی و روشن بودن موتور تورم مانع از کنترل بازارها می‌شود.
براساس اعلام بانک مرکزی تا پایان مهرماه میزان نقدینگی به ۵۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود. آن طور که از شرایط اقتصادی و سیاست‌های دولت پیداست، طی دو ماه گذشته هم موتور چاپ پول بانک مرکزی با آخرین توان کار کرده و نقدینگی را به میزان زیادی افزایش داده است.
اما حتی با فرض همان ۵۷۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی مهرماه هم، بانک مرکزی با عرضه ۵۰۰ هزار قطعه ربع سکه در بورس کالا مبلغ اندکی از نقدینگی را از بازارهای سفته‌بازانه جمع کرده است که در برابر پول باقیمانده در این بازارها بسیار ناچیز است!
به این ترتیب کارشناسان بازار پیش‌بینی می‌کنند عرضه مقطعی ربع سکه تنها برای مدتی کوتاه در قیمت بازار سکه و طلا اثر خواهد گذاشت و با فروکش کردن تب خرید سکه بورسی، قیمت‌ها دوباره رشد خواهند کرد.
تنها کافی است محرک تورم یا رشد دوباره قیمت دلار فعال شود تا پول‌های سرگردان مجددا به سمت بازار سکه سرازیر شوند. به این ترتیب گفته می‌شود در شرایطی که تورم همچنان رو به رشد است و اقتصاد کشور هم چشم‌انداز مثبتی ندارد، بازار طلا و سکه همچنان بستر معاملات سفته‌بازانه خواهد بود و قیمت‌ها را برای خریدارانی که به دنبال حفظ ارزش دارایی خود هستند، افزایش خواهد داد.
ماهیت بورس کالا از زبان یک کارشناس
در همین زمینه پیمان مولوی کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: ماهیت بورس‌های کالایی برای کشف قیمت است، برای اینکه کالا بتواند به صورت شفاف و روشن در دسترس عموم قرار گیرد. در بورس کالا تقریبا هر چیزی را می‌توان عرضه کرد. در دنیا معمولا عرضه‌ها به صورت مداوم انجام می‌شود تا فعالان بتوانند از ابزارهای آن بهره ببرند تا در میان‌مدت دغدغه تامین نداشته باشند.
وی می‌افزاید: اما در کشوری که از سال ۲۰۱۸ خودرو وارد نشده و عرضه خودرو کم شده اما تقاضا فراوان است و هر ثانیه ۴۴ میلیون تومان نقدینگی (تقاضا) خلق می‌شود بردن آن در بورس کالا معنایی ندارد. تنها تفاوت این است که نسبت به قرعه‌کشی شفاف‌تر شده اما در عین حال گران‌تر شده است.
مولوی با بیان اینکه اما در مورد طلا ماجرا متفاوت است، اظهار می‌کند: عرضه طلا در بورس کالا همه جا مرسوم است اما سوال اینجاست که چرا عرضه به صورت مداوم انجام نمی‌شود و چرا بازارهای آتی بسته می‌شود؟ به محض اینکه قیمت در بازار آتی بالا می‌رود آن را می‌بندند. متاسفانه تصمیم‌های اقتصادی شتر‌گاوپلنگی است.
عرضه طلا چه تاثیری در بازار دارد؟
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: ابزارهای اقتصادی استفاده می‌شود اما از درون آن را استحاله می‌کنند و بعد تبدیل به یک سیاست بی‌معنا می‌شود.
مولوی تاکید می‌کند: باید گفت در یک اقتصادی که تورم دارد نمی‌توان انتظار داشت ابزارهایی مانند عرضه سکه -چه در بورس کالا یا به شکل دیگر- قیمت را در بلندمدت کاهش دهد. تنها کاری که عرضه سکه در بورس کالا می‌تواند انجام دهد این است که حباب قیمت سکه را ازبین ببرد.
وی با تاکید بر اینکه قیمت طلا به صورت واقعی پایین نمی‌آید، اظهار می‌کند: آنچه که در اقتصاد باقی می‌ماند تورم است که بورس کالا نمی‌تواند مشکل تورم را حل کند.
بورس کالا یک ابزاری برای شفاف‌سازی عرضه است. این عرضه هر چقدر که ادامه پیدا کند مردم باز هم می‌خرند چرا که تورم ۴۵ درصد است و برای فرار از تورم مردم دست به دامن طلا می‌شوند.
مولوی خاطرنشان می‌کند: در این بین عده‌ای دارند طلای خام خریداری می‌کنند و عده‌ای کمتر دارند ربع سکه می‌خرند.
برای همین است که تقاضا برای ربع سکه زیاد است و حباب آن بالاست. کسی که این سکه را از بورس می‌خرد می‌تواند آن را با یک سود در بازار بفروشد.
این اقتصاددان یادآور می‌شود: در حالی که می‌شد با همان روش ابزارهایی مانند صندوق‌های طلا و ابزارهای آتی را توسعه دهند اما متاسفانه سر بزنگاه جلوی آن را می‌گیرند. این سیاست شتر‌‌گاو‌پلنگ ما را به جایی نمی‌رساند؛ تا وقتی که مشکل تورم حل نشود.
نحوه خرید ربع سکه از بورس کالا
اما اگر قصد خرید سکه از بورس را دارید، باید بدانید که سفارش شما بین یک تا ۵ قطعه سکه محدود خواهد بود و نمی‌توانید بیشتر از این مقدار سکه بخرید.
برای خرید سکه هم لازم است کد بورسی داشته باشید و توجه کنید که هر قطعه سکه بورسی برابر با ۱۰۰ ورقه گواهی سپرده کالایی است؛ در نتیجه قیمت هر سکه به ریال هم معادل ۱۰۰ برابر قیمت تقاضا خواهد بود!
همچنین سکه‌ای که می‌خرید معامله ثانویه ندارد و باید تا بیستم اسفندماه امسال، سکه‌های خود را از بانک عامل تحویل بگیرید.
این سکه‌ها مشمول هزینه انبارداری و مالیات هم خواهند بود و در زمان تحویل ۹ درصد هزینه انبارداری به عنوان مالیات کسر می‌شود.
نکته مهم دیگر این است که بانک مرکزی سکه‌های بورسی را بدون وکیوم عرضه می‌کند.
موضوع دیگری که در مورد خرید سکه در بورس مطرح است، دامنه نوسان محدود و دو درصدی در بورس است. بنابراین قیمت ربع سکه در هر روز نمی‌تواند بیش از دو درصد افزایش یا کاهش داشته باشد.
در مواقعی که تقاضا برای خرید سکه صعودی و نوسان افزایشی قیمت‌ها بالا باشد سکه بورسی از بازار عقب می‌ماند و خریداران سود کمتری را نسبت به متقاضیان عادی به دست می‌آورند.