25 - 05 - 2022
فروش آرد یارانه‌ای در بازار سیاه !
دولت یارانه آرد صنف و صنعت را با هدف کوتاه کردن دست دلالان و واسطه‌گران حذف کرد، با این حال فعالان اقتصادی معتقد هستند اختلاف فاحش قیمت آرد دولتی و آزاد، بستری برای رانت ایجاد کرده است.
سال‌ها بود که دولت آرد یارانه‌ای به بخش صنف و صنعت اختصاص می‌داد که سود حاصل از آن به جیب تعداد معدودی از افراد می‌رفت، در حالی که این یارانه با هدف حمایت از مصرف‌کننده انجام می‌شد. از سوی دیگر اختلاف قیمت بالای آرد یارانه و آزاد بستری برای قاچاق این محصول به کشورهای همسایه ایجاد کرده بود.
به اعتقاد کارشناسان، آزادسازی نرخ آرد و نان و پرداخت یارانه به مصرف‌کنندگان تنها راه‌حل پایان دادن به رانت و سوء‌استفاده و افزایش کیفیت نان است. اما آزادسازی یکباره آرد صنف و صنعت، تولیدکنندگان این بخش را با چالش‌هایی مواجه کرد؛ مشکلاتی که باید با تشدید نظارت‌ها، وضع قوانین مشخص و روشن و ایجاد آگاهی در جامعه رفع شود. از سوی دیگر برخی اعتقاد دارند که دونرخی بودن آرد می‌تواند رانت و فساد را نیز به دنبال داشته باشد.
هر کیسه آرد ۶۴۰ هزار تومان
در همین خصوص یکی از تولیدکنندگان نان فانتزی در گرگان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه افزایش قیمت آرد و محصول تمام شده شما چقدر است، به خبرگزاری بازار گفت: قبل از حذف یارانه آرد صنف و صنعت هر کیسه آرد را به قیمت ۵۸ هزار تومان خرید می‌کردیم اما در حال حاضر بابت هر کیسه آرد باید ۶۴۰ هزار تومان بپردازیم، قیمت آرد تقریبا افزایش ۱۱ برابری داشته است افزایش قیمت‌ها مختص آرد نبوده و در طول یک سال اخیر مواد اولیه افزایش ۶۰ تا ۷۰ درصد داشته به طور مثال قیمت بهبود‌دهنده در سال گذشته ۷۰ هزار تومان بود که به ۱۴۰ هزار تومان رسید و خمیرمایه که پارسال کارتونی ۱۸۰ هزار تومان بود امسال به ۲۶۰ هزار تومان رسیده است.
محبت اسماعیل‌نیا ادامه داد: قیمت آرد افزایش یافته اما هنوز نرخ جدید فروش نان‌های فانتزی و باگت به ما اعلام نشده است. در تهران هر نان باگت معمولی شش هزار تومان و نان همبرگری هفت هزار و ۵۰۰ تومان ارائه می‌شود اما در فروشگاه خودم نان باگت که تا پیش از این قیمت هزار و ۶۰۰ تومان داشت به قیمت دو هزار تومان می‌دهم اما به دلیل کمبود آرد بیشتر از پنج عدد به هر مشتری نمی‌توان نان داد.
وی افزود: فروش آرد به صورت غیرقانونی و از محل سهمیه نان‌های سنتی قبل از قطع شدن یارانه آرد نان‌های صنعتی هم در بازار انجام می‌شد اما در آن زمان هر کیسه آرد به قیمت ۱۸۰ هزار تومان فروخته می‌شد در حالی که امروز این قیمت به کیسه‌ای ۳۸۰ هزار تومان رسیده است.
اسماعیل‌نیا اظهار کرد: فروش آرد دولتی برای کسانی که این محصول را در اختیار دارند سود زیادی دارد، چراکه از محل فروش آن می‌توانند چندین برابر فروش نان سود ببرند، از طرفی تولیدکنندگان صنعتی اگر بخواهند هر کیسه آرد را به قیمت آزاد تهیه کنند دیگر تولید نان برای آنها صرفه اقتصادی ندارد و چاره‌ای جز تهیه آرد از فروشندگان غیرمجاز ندارند، به همین دلیل این معضل افزایش پیدا کرده است.
هیچ نظارتی بر سهمیه آرد وجود ندارد
وی گفت: با افزایش قیمت آرد، قیمت نان‌های صنعتی هم افزایش یافته و به این ترتیب قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و پس از آن تولیدکنندگان تولید خود را کاهش می‌دهند که در نهایت این مساله باعث بیکار شدن تعدادی از کارگران می‌شود به طور مثال، در واحد تولیدی من ۱۲ کارگر دائمی مشغول کار هستند ولی با ادامه روند گرانی نان و کاهش تقاضا مجبور به تعدیل نیرو هستم.
این تولیدکننده نان فانتزی در پاسخ به این سوال که آیا تصمیم دولت در حفظ قیمت نان سنتی را درست می‌دانید، گفت: تصمیم دولت برای گران نشدن نان سنتی یا دادن یارانه به این بخش کار درستی است. به عقیده من اگر آرد بخش صنف و صنعت ۱۰ برابر هم شود نباید نان سنتی گران شود چون غذای اصلی مردم است.
اسماعیل‌نیا با اشاره به مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان واحدهای صنعتی اظهار کرد: هیچ نظارتی بر سهمیه آرد وجود ندارد و اگر بخواهند سهمیه آرد را به صورت عادلانه تقسیم کنند باید کیفیت نان واحدهای تولیدی، استقبال مشتریان، فروش بالا، میزان اشتغالزایی ایجاد شده را لحاظ کنند و با توجه به همه موارد سهمیه آرد را تعیین کنند. بزرگ‌ترین مشکل کسانی که بخواهند به طور جدی وارد کار تولید نان‌های صنعتی شود تهیه جواز است. جواز به سختی به متقاضیان داده می‌شود و کسانی که سال‌ها در کار تولید هستند در صف گرفتن جواز هستند.
خرید و فروش جواز نانوایی‌ها
فروش جواز کار غیرقانونی است اما فروش جواز نانوایی‌هایی که سهمیه آرد دولتی دارند با قیمت‌های بسیار نجومی در کشور انجام می‌شود و نتیجه آن تولید نان‌های بی‌کیفیت و اجحاف در حق کسانی است که سال‌ها در این حرفه زحمت کشیده‌اند.
با وجود آنکه فروش جواز نانوایی‌ها خلاف قانون است، به راحتی در بازار خرید و فروش می‌شود و در مدارک افرادی که اقدام به خرید و فروش می‌کنند نوشته می‌شود سهمیه نانوایی واگذار شده است، ولی در واقعیت با قیمت‌های بسیار زیاد فروخته شده است و کسانی که توانایی مالی دارند چندین جواز می‌خرند و مدیریت یک تولیدی را در شرایطی به دست می‌گیرند که کوچک‌ترین اطلاعاتی از تهیه نان ندارند.
اگر مهارت افراد در تهیه نان، میزان سابقه کار، فروش بالا و رضایت مشتری را برای دادن جواز نانوایی به افراد در نظر بگیرند و افراد متخصص در مدیریت مجموعه‌های تهیه نان قرار بگیرند قطعا نان‌های بسیار با‌کیفیت‌تری روانه بازار شده و از هدررفت نان در کشور جلوگیری خواهد شد.