فرصتی برای آرش

گروه انرژی- در حالی که همسایه‌ها به سرعت در حال بهره‌برداری از میادین مشترک نفت و گاز با ایران هستند، عقب‌ماندگی در این زمینه باعث شده که ثروت ملی کشور در خطر بیفتد، به همین دلیل هم ساماندهی میادین مشترک، یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم از وزیر نفت است.
یکی از میادین بحث‌برانگیز در یک‌سال گذشته‌ میدان گازی- نفتی آرش است که باوجود ادعای عربستان و کویت برای مالکیت در این میدان، ایران اقدامی در این رابطه انجام نداده است؛ موضوعی که کارشناسان توصیه می‌کنند که دستگاه دیپلماسی ایران هرچه سریع‌تر تکلیف این میدان را روشن کند.
محمود خاقانی، کارشناس انرژی در این رابطه می‌گوید: اکنون شرکت‌های چندملیتی در کویت فعال بوده و مطالعاتی داشته‌اند و مقادیر قابل‌توجهی هم گاز از این میدان استخراج می‌شود، به عبارت دیگر مقدمات کار در بخش کویت و عربستان آماده شده و مشغول هستند. برای سرمایه‌گذاری هم چینی‌ها‌ و اروپایی‌ها مذاکره می‌کنند زیرا این مناطق مصرف‌کننده نهایی گاز این میدان خواهند بود.
او درباره بازار گازی کویت و توان ایران برای صادرات به این کشور می‌گوید: در گذشته کویت به گاز نیاز داشت به‌طوری که در سال ۹۳ مقامات کویتی از جمله امیر کویت به تهران آمده و مذاکراتی با رییس‌جمهور وقت ایران داشتند. بحث این بود که ایران بتواند به کویت گاز صادر کند اما ایران بعد از آن با تحریم‌های مختلفی دست‌به‌گریبان شد و شاید به‌تدریج کویت از اینکه ایران بتواند تولید گاز به‌ویژه گاز میادین پارس‌جنوبی را افزایش دهد و گاز اضافی برای صادرات داشته باشد، مایوس شد. به گفته وی، کویت در حال حاضر حدود ۶۵‌تریلیون فوت مکعب ذخایر گازی دارد؛ یعنی در ردیف بیستم از کشورهایی که مخازن گاز طبیعی دارند، قرار دارد. یعنی حدود یک‌درصد از منابع گازی جهان را دارد. این کشور از سال ۲۰۱۷ به این طرف برنامه‌هایی را برای توسعه میادین آغاز کرد و شرکت‌های چندملیتی در این میادین سرمایه‌گذاری کرده و منابع گاز طبیعی و حتی نفت‌خام کویت را توسعه دادند، بنابراین کویت اکنون نیاز چندانی به واردات گاز از ایران ندارد. علاوه‌بر آن، یک تاسیسات بسیار بزرگ واردات گاز طبیعی مایع هم سرمایه‌گذاری کرده است با قطر هم یک قرارداد ۱۵‌ساله منعقد کرده که گاز طبیعی مایع را وارد کند.
خاقانی بر این باور است که ما نه‌تنها میادین را توسعه نداده‌ایم، بلکه در حوزه کنترل مصرف نیز به دلیل تکنولوژی پایین تجهیزات و وسایل گازی خانگی، تجاری و صنعتی کاری نکرده‌ایم‌. او می‌گوید: کویت با کمک فناوری‌های نوین و واردات ابزارها و تاسیساتی که مردم باید در خانه‌ها استفاده کنند توانسته مصرف را مدیریت کند و شاید حتی گاز اضافی هم داشته باشد. علاوه‌بر این، کویت توانسته تا سال جاری مسیحی یعنی ۲۰۲۴ تولید گاز کشور را به شرایط خوبی برساند.
به گفته وی، بعد از تحریم روسیه و کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا، اروپایی‌ها به دنبال یک تامین‌کننده مطمئن برای امنیت گاز مورد نیاز خود هستند. بنابراین به‌عنوان مصرف‌کنندگان عمده گاز و نفت با استفاده از فناوری‌هایی که دارند در کویت سرمایه‌گذاری و محصول یعنی گاز تولیدی را نیز خودشان خریداری می‌کنند. مثلا سکوی بسیار سنگینی را چینی‌ها ساخته‌اند که برای استقرار در فرزاد به عربستان انتقال می‌دهند.
این کارشناس با سابقه و تحلیلگر بین‌الملل انرژی یادآور شد: اکنون نمی‌توانیم بگوییم فرصتی را در کویت برای صادرات گاز از دست داده‌ایم زیرا ما وارد‌کننده گاز شده‌ایم و برای مصرف داخل کمبود گاز داریم که از ترکمنستان وارد می‌کنیم. غیر از گاز کمبود برق هم داریم که از ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان وارد می‌کنیم. هرچند مقداری هم گاز به ترکیه صادرات داریم، اما ترکیه محتاج گاز ما نیست و بیشتر با روسیه رفاقت داشته و گاز مورد نیاز را از این کشور تامین می‌کند. در همین حال، در عراق هم شرکت‌های چندملیتی از جمله شرکت‌های چینی ورود کرده و برای تولید گاز طبیعی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
او تاکید کرد: ما فرصتی برای صادرات گاز به کویت ایجاد نکردیم که اکنون از دست رفته باشد،این فرصت را در طول حداقل ۲۵سال گذشته داشتیم که به‌تدریج از دست دادیم. می‌توانستیم به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز طبیعی در منطقه شناخته شویم، در دولت هفتم و هشتم با شرکت‌های شل و توتال قرارداد احداث کارخانه تبدیل گاز طبیعی به گاز طبیعی‌مایع یعنی «ال‌ان‌جی» را داشتیم که این شرکت‌ها به‌تدریج در دولت نهم و دهم از ایران خارج شدند. هرچند در دولت یازدهم با موفقیت برجام به ایران برگشتند و طی توافقات جدیدی، قراردادهایی با توتال و سینوپک چین بسته شد اما آنها هم بعد از اینکه ترامپ از برجام بیرون رفت پروژه فاز‌۱۱ پارس‌جنوبی را رها کردند و حتی پروژه‌هایی که ما مشترک در مرز عراق داشتیم نیز متاسفانه توسط شرکت‌های چندملیتی رها شد.
اکنون دولت چهاردهم قول تعامل با دنیا را داده که رژیم صهیونیستی با تبلیغات وسیع جنگ روانی و اشاعه اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی در اروپا و آمریکا، کشورهای حوزه خلیج فارس و حوزه دریای کاسپین به‌دنبال جلوگیری از آن است. اگر بتوانیم این تبلیغات را خنثی کرده و این هراس را به مسیر واقعی یعنی صهیونیسم‌هراسی تبدیل کنیم، موفق خواهیم بود.
به گفته وی، اکنون می‌توانیم با جلب و جذب سرمایه‌های خارجی پتانسیل بالقوه‌ای را که در صنعت نفت و گاز داریم توسعه دهیم و در واقع دیپلماسی انرژی فقط منحصر به دیپلماسی هسته‌ای نباشد، بلکه دیپلماسی نفت و گاز را هم مدنظر قرار دهیم.