29 - 06 - 2020
فرشته‌های سرمایه‌گذار چه کسانی هستند؟
فرشته محمدی*- سرمایه‌گذاران فرشته که با عنوان فرشتگان کسب‌و‌کار شناخته می‌شوند، افرادی هستند که منابع مالی شخصی خود را در استارت‌آپ سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این سرمایه‌گذاران ثروتمند هستند و اغلب افرادی با نفوذ هستند که تصمیم می‌گیرند در شرکت‌های دارای پتانسل بالا سرمایه‌گذاری و در مقابل این سرمایه‌گذاری، بخشی از سهام آن شرکت را تصاحب کنند. از طرف دیگر شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر از یک گروه از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تشکیل می‌شود. سرمایه آنها از افراد، شرکت‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و بنیادها تامین می‌شود.
این سرمایه‌گذاران با عنوان شرکای محدود شناخته می‌شوند. از سوی دیگر شرکای عمومی بنیانگذاران «Founder»ها یا کارآفرینان شرکت هستند که ایده اولیه شرکت متعلق به آنان بوده و خودشان نیز توانایی فنی به اجرا درآوردن این ایده‌ها را در صورت تامین مالی شرکت دارا هستند.
فاندرها یا مدیران اجرایی باید همیشه یک برنامه کاری سه تا پنج سال را برای ارائه به سرمایه‌گذاران فرشته در اختیار داشته باشند تا بتوانند آنان را به سرمایه‌گذاری در این برنامه ترغیب کنند.
بر اساس اطلاعات موجود در سایت‌های سرمایه‌گذاران فرشته، عموما این سرمایه‌گذاران بین ۲۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ دلار از پول خود را سرمایه‌گذاری می‌کنند، هرچند گاهی این مقادیر می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد. وقتی این سرمایه‌گذاران در یک گروه جمع شوند، سرمایه می‌تواند تا نیم میلیون دلار هم برسد. عموما سرمایه‌گذار یعنی شخصی که تامین مالی یک فعالیت اقتصادی عمومی و رایج را عهده‌دار می‌شود. در مقابل برخی سرمایه‌گذارانی هستند که کارشان تامین مالی از کسب‌و‌کارهای نوآورانه ریسکی «شرکت‌های دانش‌بنیان» است. این‌گونه سرمایه‌گذاران که در دو قالب سرمایه‌گذار فرشته و سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر فعالیت دارند، در واقع ایده‌های نوآورانه را که کسی جرات به اتمام رساندن و تکمیل آن را ندارد و عموما در حوزه کسب‌و‌کارهای مبتنی بر علم و فن آوری هستند را مورد حمایت قرار می‌دهند.
با این تفاوت که سرمایه‌گذار فرشته اشخاص حقیقی بوده که به تنهایی کار می‌کنند، در حالی که سرمایه‌گذار خطرپذیر اشخاص حقوقی به شمار می‌روند. این نوع سرمایه‌گذاران از سال‌های ۱۳۷۹ به بعد رشد کردند و در جهان کنونی که کروناویروس بسیاری از کسب‌و‌کارها را به تعطیلی کشانده بازار سرمایه‌گذاری فرشتگان و ریسکی نیز مورد توجه خاص قرار گرفته است. سرمایه‌گذار فرشته یا فرشته سرمایه‌گذار که معادل واژه‌های Angel Investor وBusiness Angel بوده به آن شخصی گفته می‌شود که پول خوبی در اختیار داشته و آمادگی دارد این پول را برای شروع به کار یا برای رشد کردن در اختیار یک استارت‌آپ قرار دهد. طبیعی است که این سرمایه‌گذاری بخشی از اکوسیستم استارت‌آپی باشد و در تامین مباحث مالی یک استارت‌آپ نقش داشته باشد.
یک سرمایه‌گذار فرشته برای پولی که در اختیار شما قرار می‌دهد، معمولا چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سود طلب می‌کند و چنین درصدی از بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذاری فرشته قابل قبول است. فرشتگان کسب‌و‌کار تاجرین و کارآفرینان ثروتمندی هستند که بخشی از ثروت خود را روی استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
سرمایه‌گذاران فرشته بر خلاف اعتقاد کلاسیک، ممکن است میلیونر‌های سرشناس نباشند بلکه، افراد حرفه‌ای در حوزه‌های پزشکی، وکالت، مدیر عاملی، تولید و حتی مصرف در این گروه کسب‌و‌کار قرار گیرند. اگر چه سرمایه‌گذاری در این مراحل با ریسک بسیار بالایی همراه است، اما فرشته کسب‌و‌کار به دلیل سابقه درخشان تجاری‌اش، با تیم کارآفرین نوپا از نزدیک کار می‌کند تا احتمال شکست آنها را کاهش دهد.
از این رو به این‌گونه سرمایه‌ها که فراتر از پول نقدی است، سرمایه هوشمند نیز می‌گویند. در مقایسه سرمایه‌گذاران خطرپذیر به طور متوسط هفت میلیون دلار در یک شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند.
بر اساس آخرین اطلاعات بازارهای کشورهای اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ حجم سرمایه‌گذاران فرشته در استارت‌آپ‌ها از ۲۴۱ میلیارد یورو به ۳۴۵ میلیارد یورو افزایش داشته است. باید توجه داشت که تفاوت سرمایه‌گذار فرشته و خطرپذیر در مقادیر سرمایه‌گذاری آنها تبلور می‌یابد.
وظیفه سرمایه‌گذاران فرشته اساسا پشتیبانی مالی است. اما برخی از آنها به دلیل روابط گسترده‌ای که با ارکان بازارهای کشور دارند می‌توانند در حوزه تصمیمات مالی- بازاریابی هم مورد مشورت قرار گیرند.
برعکس تمایل سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر به دنبال محصول یا خدمات نوینی است که دارای مزیت رقابتی قوی، تیم عمل‌کننده «فاندرها» با استعداد و یک بازار بالقوه وسیع است. هنگامی که سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر متقاعد شده و سرمایه‌گذاری کردند، کمک به ایجاد شرکت‌های موفق- که در آن ارزش واقعی اضافه می‌شود- وظیفه آنان خواهد بود. علاوه بر این یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر هنگامی که زمان ایجاد تمرکز استراتژیک شرکت و استخدام مدیران ارشد فرا برسد، به این پروسه کمک خواهد کرد.
آنها برای کمک و راهنمایی به مدیران ارشد اجرایی باید در سرمایه‌گذاران فرشته تنها در شرکت‌های تازه تاسیس سرمایه‌گذاری کرده و تخصص سرمایه‌گذاران فرشته در شرکت‌های تازه تاسیس، تامین مالی توسعه فنی در مراحل آخر و ورود به بازار اولیه است. وقتی که سخن از راه‌اندازی و اجرای عملیات شرکت باشد، وجوهی که سرمایه‌گذار فرشته فراهم می‌کند می‌تواند تفاوت چشمگیری در عملکردها ایجاد کند.
عمده سرمایه‌گذاران فرشته در آمریکا در حوزه سیلیون ولی فعال هستند و در تهران نیز عموما در منطقه شهرک دانش‌بنیان اطراف دانشگاه شریف مستقر هستند. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، بسته به تمرکز شرکت سرمایه‌گذار گاهی در شرکت‌های تازه‌کار و اکثرا در شرکت‌های توسعه‌یافته سرمایه‌گذاری می‌کنند.
اگر یک استارت‌آپ یک برنامه عملی- اجرایی قانع‌کننده و پتانسیل رشد بالقوه زیادی را از خود نشان دهد، قطعا سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری خواهد بود.
* عضو انجمن حسابداران خبره ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد