عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه

داور رشنو*
بازار فعلا در یک روند صعودی قرار دارد اما مهم‌ترین‌چالش‌های پیش‌روی بازار عبارتند از: نرخ بهره بالا، انتظارات تورمی و حرکت پول به سمت طلا، سکه و دلار، عدم اعتماد کافی به سیاست‌های دولت در حمایت از بازار بورس و شرکت‌های بورسی، ریسک‌های سیاسی منطقه و به‌خصوص رفتار رییس‌جمهور آمریکا در قبال ایران، استیضاح وزیر اقتصاد و ایجاد محدودیت‌های مجلس برای تیم اقتصادی دولت. تاثیر نرخ بهره بین بانکی بر رفتار سهامداران و روند کلی بازار سرمایه به صورت کلی و عمومی به این شکل است که افزایش نرخ بهره باعث می‌شود سهامداران به پس‌انداز در بانک‌ها تمایل پیدا کنند و خروج پول حقیقی از بازار سهام رخ دهد که کاهش قیمت سهام را در پی خواهد داشت و برعکس کاهش نرخ بهره منجر به تمایل ورود پول به بازار سرمایه و افزایش تقاضا در بازار سهام و افزایش قیمت سهام می‌شود. البته در این بین، واکنش انواع سهام نسبت به افزایش یا کاهش نرخ بهره متفاوت است. از طرفی، روند ورود پول در دوره دولت جدید نسبت‌به قبل بسیار مطلوب‌تر شده چراکه ورود پول حقیقی به عوامل زیر بستگی دارد:
– حضور سرمایه‌گذاران حقیقی: یکی از مهم‌ترین عوامل، فعالیت و حضور سرمایه‌گذاران عادی در بازار است.
– حجم معاملات: میزان معاملاتی که سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند، تاثیر مستقیم بر ورود و خروج پول دارد. هرچه حجم معاملات بیشتر باشد، احتمال تغییر در جریان پول حقیقی نیز افزایش می‌یابد.
– نوسانات نرخ ارز: تغییرات در نرخ ارز می‌تواند بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر بگذارد و منجر به ورود یا خروج پول حقیقی شود.
– مسائل سیاسی: رویدادهای سیاسی و اقتصادی می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی بر رفتار سرمایه‌گذاران تاثیر بگذارند و موجب تغییر در ورود و خروج پول شوند.
– تغییرات بازارهای جهانی: نوسانات در بازارهای بین‌المللی نیز می‌تواند بر تصمیمات سرمایه‌گذاران داخلی تاثیر بگذارد و منجر به جابه‌جایی پول حقیقی شود.
عامل تاثیرگزار بعدی بر بازار سرمایه سیاست‌های پولی‌ و مالی است. همانطور که می‌دانیم سیاست‌های پولی و مالی دو ابزار مهم در اقتصاد کلان محسوب می‌شوند. به واسطه این ابزارها بانک مرکزی و دولت روند جریان‌های مالی را در اختیار می‌گیرند و براساس وضعیت اقتصادی تاثیرات لازم را اعمال می‌کنند. سیاست‌های پولی براساس عملکرد بانک مرکزی و سیاست‌های مالی به صورت مستقیم براساس دستورات دولت در خصوص اموری مانند نرخ مالیات و … تعیین می‌شود. بی‌شک بازده سهام شرکت‌های بورسی وابسته به عملکرد کل اقتصاد بوده و به عبارتی بورس اوراق بهادار نمادی از کل اقتصاد یک کشور است بنابراین تحولات بورس و رکود و رونق اقتصادی بر هم تاثیر گذار هستند. از این‌رو سیاستگذاری‌های کلان به‌ویژه متغیرهای پولی و مالی، بازار بورس آن کشور را متاثر می‌سازد. مثلا اعمال سیاست‌های پولی انبساطی در دوره‌های رکود بازار سهام می‌تواند باعث رونق بازار سرمایه شود و برعکس اعمال سیاست پولی انقباضی می‌تواند رکود بازار سهام را تشدید کند.
نقش بازارگردانی در نقدشوندگی سهام شرکت‌ها عامل تاثیرگذار بعدی است. اساسا وظیفه اصلی بازارگردان‌ها تسهیل در جریان معاملات و افزایش نقدشوندگی سهام است. نقدشوندگی به سهولت خرید یا فروش یک ابزار مالی بدون تاثیر قابل‌توجه بر قیمت آن اشاره دارد. قاعدتا بازارگردانی در بورس تضمین می‌کند که فعالان بازار سرمایه بتوانند در هر زمان معاملات خود را به سرعت و با قیمت‌های منصفانه انجام دهند. به عبارتی، در زمانی که بورس درگیر صف‌های خرید است، بازارگردان در نقش فروشنده ظاهر می‌شود و با فروش سهام، نقدشوندگی آن را افزایش می‌دهد و زمانی هم که بورس درگیر صف‌های فروش می‌شود، بازارگردان با خرید سهام شرکت به‌صورت روزانه، ضمن افزایش نقدشوندگی سهم، هیجان منفی کاذب را کاهش می‌دهد.
* مدیر واحد اوراق بهادار کارگزاری سی‌ولکس