علت افت حاشیه سود شرکت‌ها در نیمه امسال

«جهان‌صنعت»‌- بورس تهران، طی یک‌ سال اخیر به ‌واسطه سیاست‌‌‌های اقتصادی دولت قبل، روزهای خوبی را تجربه نکرد، به طوری که شاخص کل هم‌وزن به ‌عنوان نماینده کل بازار سهام تنها رشد 15/0درصدی را به ثبت رساند. شاخص کل بورس نیز با رشد بیش از 10‌درصدی طی یک‌ سال اخیر، بازدهی مناسبی را برای بورسی‌‌‌ها رقم نزد چراکه بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت بورسی به‌ مراتب بیشتر از بهره‌‌‌ای بود که از سرمایه‌گذاری در سهام
به دست آمد. این در حالی است که شاخص کل نماینده خوبی برای سبد سهامداران نبود و شاخص هم‌وزن به‌ عنوان نماگر متوسط بازدهی بازار سهام، افزایش 15/0‌درصدی را تجربه کرده است. وضعیت صنایع بورسی نیز طی یک ‌سال اخیر، چندان قابل دفاع نبود. بخشنامه‌‌های مختلف برای بورس، تثبیت دلار نیما و حفظ اختلاف بالای آن با دلار بازار آزاد، دخالت در نحوه قیمت‌گذاری هزینه انرژی، رشد شدید هزینه حمل در شرکت‌‌ها و قیمت‌گذاری دستوری و غیر‌منطقی محصولات شرکت‌‌های بورسی در کنار کاهش قیمت‌های جهانی به کاهش سود دلاری شرکت‌ها کمک کرد.
به نظر می‌‌‌رسد میراثی که دولت سیزدهم برای دولت جدید بر جای گذاشته، زمان زیادی را برای اصلاح این میراث می‌‌‌‌طلبد. از سوی دیگر بعد از انتشار گزارش مجامع شرکت‌ها در فصل بهار آنچه مشخص شد افت محسوس حاشیه سود شرکت‌ها بود؛ شرکت‌هایی که با چالش‌های متعدد در زمینه فروش داخلی و خارجی‌شان روبه‌‌رو بوده‌اند که نتیجه آن کاهشی شدن سود شرکت‌های بورسی بوده است.
به نظر می‌رسد عمده دلیل به افت میزان تولید برمی‌‌گردد که در بسیاری از صنایع بورسی در شش ماه نخست سال رخ داده است‌.
در مدت یک‌ سال اخیر، شاخص کل بورس تا حدودی از کلیت بازار سبقت گرفته است، اما بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که رشد چند وقت اخیر به این بازدهی کمک کرده و تنها سه ‌صنعت فولاد، پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی به کمک رشد نماگر اصلی آمده‌‌‌‌اند؛ صنایعی که طی سالیان اخیر، ضربه‌‌‌های شدیدی را از طرف سیاست‌‌‌های یک‌‌‌شبه دولت متحمل شدند و اکنون در حال جبران عقب‌ماندگی‌‌‌ها هستند. فولادی‌‌‌ها به‌ واسطه وضع عوارض صادراتی روی برخی از محصولات و تثبیت دلار نیما، تا حدودی بازار صادراتی خود را از دست داده‌‌‌اند.
علاوه بر این، پتروشیمی‌‌‌ها نیز با رشد بیش از 40‌درصدی نرخ خوراک مواجه شدند که در کنار افزایش کمتر از 20‌درصدی دلار نیما طی یک‌ سال اخیر، شرایط اسفناکی برای این صنعت رقم خورده است.
ارزیابی کارشناسی
مریم محبی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» گفت: به دلیل ریسک‌ها و نااطمینانی‌های اقتصادی و سیاسی موجود حاشیه سود شرکت‌ها و نمادهای مهم در پاییز و زمستان سال 1403 با کاهش روبه‌رو خواهد شد. او اظهار کرد: مهم‌ترین اثری که در بازار سرمایه می‌توانیم به عنوان یک عامل غیرمثبت یاد کنیم، مربوط به مصوبه 17شهریور سال جاری سازمان بورس و اوراق بهادار است که بر‌اساس آن شرکت‌های کارگزاری به شرط تایید هیات‌مدیره صندوق توسعه بازار می‌توانند صدورهای قبل از تاریخ 13تیر سال 1400 را ابطال کنند.
او ادامه داد: این مصوبه به تنهایی نشان می‌دهد که صندوق توسعه الزام و تلاش جدی برای حمایت از بازار سرمایه در برنامه خودش ندارد. همزمان شاهدیم که هم‌راستا با ادامه‌دار بودن محدودیت‌های اعمالی روی دامنه نوسان، به نظر می‌رسد سازمان بورس فعلا تصمیمی برای برگرداندن محدودیت‌های دامنه نوسان به شرایط عادی ندارد که این عامل مثبتی برای بازار سرمایه به شمار نمی‌رود.
این کارشناس بورس تصریح کرد: از طرف دیگر شاهد شنیده شدن این موضوع از رسانه‌ها هستیم که نرخ تمام شده برای یک لیتر بنزین به میزان 30‌هزار تومان برسد که به‌زعم تحلیلگران این اعلام می‌تواند با هدف آماده‌سازی جامعه برای افزایش قیمت بنزین باشد. او تصریح کرد: از سوی دیگر در بخش سودآوری شرکت‌ها در بهار و تابستان 1403 سود شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد که حدود 36 نماد هستند را مشاهده کردیم که سودشان کاهش
یافته است.
در واقع هم از منظر عددی و هم به لحاظ حاشیه سود، روند این نمادها نزولی بوده است ولی شرکت‌های پتروشیمی و نفتی وضعیت بهتری داشته‌اند. سودسازی شرکت‌ها در بهار 1403 در مقایسه با مدت مشابه سال 1402 بهتر بوده و شرکت‌های متانولی عملکرد بهتری داشته‌اند اما همین نمادها در تابستان سال جاری سودشان افت کرد و به نظر می‌رسد می‌توانیم در همین پاییز و زمستان سال جاری هم روند کاهشی بودن سود آنها را شاهد باشیم.
دلیل این اتفاق هم به دلیل مشخص نبودن نتیجه انتخابات آمریکاست و اینکه قرار است رویکرد رییس‌جمهور جدید این کشور چگونه باشد، این ابهام حداقل تا اواسط زمستان سال جاری وجود خواهد داشت.