عقلانیت در اقتصاد

محمدرضا رسولی*
بن‌سلمان پادشاه جوان عربستان سعودی با مداخله بی‌ثمر در جنگ یمن، جنگ سرد پرهزینه با ایران و تلاش بی‌سرانجام برای سرنگونی دولت‌های قطر و لبنان نشان داد که جوانی جویای نام و بی‌تجربه است، اما طی پنج سال گذشته توانست با چرخشی متهورانه در حاکمیت، تصویر جهانی از این کشور را که به آن آسیب جدی وارد شده بود تا حدود زیادی ترمیم کند. او به این نتیجه رسید که ارتباط عمیقی بین وضعیت داخل کشور و سیاست خارجی برقرار است. بر همین اساس در مرحله اول سیاست تنش‌زدایی با همسایگان و گسترش روابط با شرکای استراتژیک را در دستور کار خویش قرار داد تا اقتصاد این کشور از توسعه باز نماند.
در مرحله بعد بن‌سلمان و تیمش با جایگزین کردن عقلانیت در حاکمیت به جای احساس، چشم‌اندازی اقتصادی با عنوان طرح توسعه ۲۰۳۰ را طراحی کردند که هدف از آن تا حد بسیاری کاهش وابستگی به نفت و ایجاد اشتغال در بخش‌های خصوصی برای جمعیت جوان این کشور بود. عربستان با درایت بن‌سلمان، سرمایه‌گذاری کلانی با پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های نوین جهانی در حوزه زیربنایی و توسعه‌ای ترتیب داد، به گونه‌ای که این کشور در سال ۲۰۱۹ میلادی از سرمایه‌گذاری۵۰۰ میلیارد دلاری در پروژه عظیم و رویایی شهر نئوم خبر داد که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و منابع انرژی پاک ساخته می‌شود و اولین شهر در جهان است که بدون خیابان، بدون ماشین و بدون ترافیک یک مقصد گردشگری برای تمام مردم جهان خواهد شد.
سریع‌ترین نرخ رشد اقتصادی در جهان، کاهش محدودیت‌های مختلف برای شهروندان از جمله زنان و تاسیس شهر منحصربه‌فرد نئوم تصویری مدرن از عربستان به نمایش گذاشته است و پیش‌بینی می‌شود این کشور با درایت حاکمیت آن به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های گردشگری در منطقه و جهان تبدیل شود.